Sigaradaki vergi düzenlemeleri enflasyonda yükseliş yaratır

Tütün ürünlerindeki Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hafta sonunda 
yayınlanan bir kararname ile 4 puan artırılıp, asgari maktu vergi miktarı ise sıfırlanırken, 
uygulamanın yüksek fiyatlı sigaralarda vergi artışı, düşük fiyatlı sigaralarda ise düşüşü 
getireceği ancak yine de Ocak ayında enflasyona 1 puanın üzerinde yükseliş olarak yansıyacağı 
hesaplanıyor.

Resmi Gazete'nin Cumartesi günkü sayısında yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesine göre 
sigara ve tütün ürünlerinde daha önce yüzde 63 olan vergi oranı yüzde 67'ye yükseltildi. Öte 
yandan 28 kuruş olan asgari maktu vergi tutarı sıfırlanırken, 42 kuruş olan maktu vergi 
tutarında değişiklik yapılmadı.

Böylece sigaranın düşük bir fiyatla satılmasının engellemesine yönelik olarak getirilen 
asgari maktu vergi oranı sıfırlanmış oldu.

Garanti Bankası Yardımcı Başekonomisti Seda Güler Mert, sigaranın vergi oranlarında yapılan 
değişikliğin daha pahalı sigaralarda vergi miktarını artırırken, asgari maktu vergi sıfırlandığı 
için 8.5 TL'nin altında satılan sigaralarda vergi miktarını düşüreceğini söyleyerek, "Asgari 
maktu vergi oranının sıfırlanmasıyla -paket başına 5.6 TL'ye denk geliyor- bu tutar alınmayacağı 
için daha ucuz sigaralarda da nispi vergi oranı kullanılacak. Nispi vergi yüzde 67'ye çıkarılsa 
bile asgari maktu vergi oranına göre daha düşük kaldığı için sigara fiyatında düşürücü etkisi 
olacak. Ancak 8.5 TL üstündeki sigaralarda vergi oranı arttığı için sigara fiyatını artırma 
ihtimali doğuyor. Tabi bu farkın ne kadarını firma kendi kâr marjından karşılamak ister, sigara 
fiyatlarında belirleyici olacak" dedi ve şöyle devam etti:

"Piyasada 7-8 TL bandında çok fazla ürün kalmadı. Firmanın kâr payının değişmeyeceği 
varsayımı ile daha orta segment sigaralarda 2-2.5 TL'lik fiyat artışı olabilir. Yani yaklaşık 
yüzde 20'lik bir fiyat artışı enflasyonda 1 puanlık yükseliş etkisi yaratabilir. Bunun bütçeye 
etkisi de pozitif olur. Yıllık sigara tüketimi üzerinden bütçeye yaklaşık 13 milyar TL gibi bir 
katkı yaratılabilir ki bu da milli gelire oranla yüzde 0.3'lük katkıya denk geliyor." 
Tütün ürünleri ve sigara, enflasyon sepetinde ağırlığı yaklaşık yüzde 5 olan alkollü 
içecekler ve tütün setinde yer bulunuyor. Vergi yükü yüksek olduğu için fiyat artışları 
enflasyonu diğer ürünlerden daha fazla etkileyebiliyor.

Hükümet bu yılın başında da alkollü içkilerden alınan maktu vergi oranını yüzde 13.5 
oranında artırmıştı.

Son olarak Resmi Gazete'nin 30 Haziran tarihli sayısında yer alan Bakanlar Kurulu kararıyla 
tütün ürünleri ve sigaranın özel tüketim vergisinde (ÖTV) değişikliğe gidilmiş, üç vergi 
türünden ikisinde oran artarken, birinde oran düşürülmüştü. 
Buna göre sigarada yüzde 65.25 olan nispi vergi oranı yüzde 63'e indirilmiş, asgari maktu 
vergi tutarı ile maktu vergi tutarı 0.2429 liradan 0.28 liraya, paket başına alınan asgari maktu 
vergi tutarı ise 0.3246 liradan 0.42 liraya çıkarılmıştı.

QNB Finansbank Başekonomisti Erkin Işık da, enflasyon sepetinde yüzde 4.8'lik paya sahip 
olması nedeniyle ortalama sigara fiyatındaki değişimin Ocak ayı verisi açısından önemli 
olacağına dikkat çekti.

Uygulamanın fiyatı yüksek sigaralarda vergi yükünün artmasını, fiyatı düşük sigaralarda ise 
düşmesini getireceğini belirten Işık, "TÜFE sepetinde hangi sigaraların fiyatlarının takip 
edildiğini bilmesek de ortalama sigara fiyatının Aralık itibariyle 11.24 TL olduğu TÜİK'in 
açıkladığı verilerde görülebiliyor" dedi ve şöyle devam etti:

"Bu fiyat, vergi düzenlemesi sonucunda fiyatı artacak grupta bulunuyor ki bu doğrultuda, 
düşük fiyatlı sigaralardaki vergi yükünün azalmasının dengeleyici etkisine rağmen, sigara 
fiyatlarındaki artışın enflasyonu Ocak ayında olumsuz etkileyeceğini düşündürüyor."