Ambargoyu delmenin yolu: SILOPIBANK

HÜSEYİN ÖZAY STAR ANKARA İran’ın nükleer faaliyetleri nedeniyle Birleşmiş Milletler’den ambargo kararı aldıran ABD ve AB’nin, fişlemesinden korkan Türk, İran ve Iraklı işadamları, yeni bir bankanın doğmasına neden oldu. Bankacılar arasında Silopibank olarak nitelendirilen sistem ile, üç ülkenin iş adamlarını paralarını Silopi ve çevresinde bulunan aracılar vasıtasıyla tahsil ediyor. Bu sistemde dolaşan kaynağın ise milyar dolara ulaştığı belirtildi. Silopibank’ta dönen paranın birçok bankanın aktif büyüklüğünden daha fazla olduğu tahmin ediliyor. ABD’li heyet geçtiğimiz günlerde Türkiye’ye yaptığı ziyarette, Türk işadamı ve bankalarına İran ile işbirliği yapmamaları konusunda uyarıda bulunmuştu. Yapılan araştırmalarda, sistem üzerinden milyonlarca dolarlık bir işlem yapıldığı belirlendi. Bu sisteme göre, İran ve Irak’taki bankacılık sektörünü kullanmak istemeyen iş adamaları, ağırlıklı olarak Silopi’de bulunan aracı kişilere bavulla veya başka yollarla para gönderiyor. SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR? Söz konusu kişi de, İran veya Irak’daki işadamına mal gönderecek Türk işadamlarıyla irtibata geçerek, parayı bir şekilde Türk işadamlarına veriyor. İran’dan gelen paralar Kuzey Irak üzerinden Türkiye’ye giriyor. Türk işadamı da, malını gönderiyor. BDDK ve bankacılık kaynakları, bu yöntemle Türkiye’ye giren paranın miktarını tam olarak tespit edemiyor. Ancak, Merkez Bankası’nın ödemeler bilançosunda yer alan ve sık sık tartışma konusu olan kaynağı belli olmayan varlığın bir kısmının bu yöntemle Tükkiye’ye gelen paralardan oluştuğu tahmin ediliyor. Bu sistemde aracıların kendi aralarında özel güvenlik uygulamaları oluşturduğu da belirtiliyor. Firmalar aralarında mahsuplaşıyor Bu sistemle iş yapan firmaların, kendi aralarında mahsuplaşma sistemi de geliştirdikleri belirlendi. Örneğin İran’ın Türkiye’ye sattığı gazın bedeli İran’a transfer edilmiyor. Para, Türk firmalarının İran’dan olan alacaklarının ödenmesinde kullanılıyor. Böylece, iki firma da alacağını tahsil ediyor. Nusaybin’de imzalar atıldı Yılda yaklaşık 5 milyon aracın, 15 milyon yolcunun kullandığı, Türkiye’nin dünyaya açılan vitrini gümrük kapıları, dış ticaret hacminin 300 milyar dolara yaklaştığı bir ortamda, birer birer yenileniyor. Türkiye’nin gümrük kapılarının modernize edilmesi kapsamında başlatılan çalışmalarda son proje Nusaybin oldu. Nusaybin Gümrük Kapısı’nın yap-işlet-devret modeliyle modernizasyonu için dün Devlet Bakanı Hayati Yazıcı ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun katılımlarıyla sözleşme imzalandı. Böylece devlet, hiç para harcamadan 7 gümrük kapısının modernizasyonunu sağladı. TOBB ve Gümrük Müsteşarlığı’nın imzaladığı Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli çerçevesinde İpsala, Gürbulak, Cilvegözü, Habur, Sarp, Kapıkule ve Hamzabeyli gümrük kapıları 154.3 milyon dolar harcamayla yenilendi. Dün imzası atılan Nusaybin Sınır Kapısı’nın modernizasyonu ise 20.3 milyon dolara mal olacak. Odalar Birliği 7 kapıya ulaştı Gümrük Yatırım kapısı (milyon $) İpsala 3.5 Gürbulak 10.8 Cilvegözü 8.5 Habur 11.7 Sarp 26.6 Kapıkule 86.2 Hamzabeyli 7.1 Nusaybin 20.3