Yatırım fonlarının Takasbank para piyasasından elde ettiği faiz gelirlerinde banka ve sigorta muameleleri vergisi

Yatırım fonlarının (ve ayrıca diğer müşterilerin), bir Aracı Kurum aracılığıyla elde ettiği gelirler üzerinden işlemi yapan Aracı Kurum nezdinde/tarafından Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) hesaplanıp hesaplanmayacağı hakkında Gelir İdaresi tarafından verilen bir görüş, piyasa uygulayıcılarınca farklı değerlendirmeleri de beraberinde getirmektedir.

Bilindiği üzere “Aracı Kurum” olarak faaliyet gösteren şirketler, banker kapsamında BSMV mükellefi olup, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen işlemler nedeniyle lehe aldığı paralar üzerinden Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi’ne (BSMV) tabi tutulmaktadır. Bu açıdan aracı kurumlar, müşterilerin işlemleri üzerinden elde ettikleri komisyon ve ücret gelirleri ile kendi paralarının finansal getirileri üzerinden BSMV ödemek durumundadırlar.

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü tarafından 28.01.2016 tarih ve 1721 sayı ile verilen “Aracı kurumların Takasbank Para Piyasasından elde ettikleri faiz gelirlerinde BSMV uygulaması” konulu Özelgede; “Aracı Kurumların müşteri hesaplarından veya kendi özvarlıklarından oluşan nakit fazlalarının Takasbank’ta değerlendirilmesine ilişkin borsa para piyasası işlemleri sonucunda Takasbank tarafından aracı kuruma aktarılan faiz tutarları üzerinden % 1 oranında BSMV hesaplanması gerektiği ve esas gelir sahibi olan Yatırım Fonlarının ise BSMV ödemelerine gerek bulunmadığı” belirtilmektedir.

Gider Vergileri Kanunu’nda (BSMV) “sorumlu sıfatıyla BSMV mükellefiyeti” yer almadığından, Aracı Kurumların müşterilerine ait olan gelirlerin BSMV’sini yatırmak zorunlulukları bulunmamaktadır. Dolayısıyla, Aracı Kurumlar vasıtasıyla değerlendirilen müşteri paralarına tekabül eden faiz gelirleri üzerinden Aracı Kurumların BSMV ödeme mükellefiyetinin olmaması gerekir. Öte yandan, Aracı Kurumların kendi özvarlıklarını (atıl paralarını) bu şekilde değerlendirilmesi sonucunda elde edilecek gelirlerden ise BSMV hesaplanacağı tabiidir.

Ayrıca Aracı Kurumların müşterileri arasında Katma Değer Vergisi (KDV) mükellefi olanlar veya hiç mükellefiyeti bulunmayanlar da mevcuttur. Örneğin reel sektör firmaları ve bireysel müşteriler gibi. Dolayısıyla bu müşterilerin gelirleri BSMV’ye tabi olmadığından, bu kişilere ait gelirlerden Aracı Kurum nezdinde fuzulen BSMV ödenmesinin de yasal dayanağı bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, düşüncemize göre; Gider Vergileri Kanunu’nda BSMV’nin mükellefi 28. Maddede sayılan kurumlar, verginin matrahı da “lehe alınan paralar” olduğundan gelir kime ait ise BSMV beyanı ve ödemesi de bu kurum veya kişiler tarafından yapılmalıdır. Uygulamada yatırım fonları için pratiklik sağlamak adına, Takasbank Para Piyasasından elde ettiği faiz gelirleri için, hiç BSMV ödememesi gerekenlerden vergi alınmasına sebep olan Maliye Bakanlığı GİB yazısının yeniden gözden geçirilmesi uygun olacaktır.