Dursun Akbulut [email protected]

Tüketici kredilerinde büyüme gerçek mi?

Bilindiği üzere kredi büyümesinin cari işlemler açığını tetiklediği ve  bu nedenle cari işlemler açığının azaltılması için kredi büyümesinin yavaşlatılması gerektiğine inanılmaktadır. Bu görüş Orta Vadeli Plan’da (OVP) da yerini bulmuş ve özellikle tüketici kredilerinin büyümesini yavaşlatıcı önlemler öngörülmüştür.

Peki, tüketici kredilerindeki büyüme gerçeği yansıtıyor mu? Veya diğer bir değişle tüketici kredileri gerçekten  tüketiciler tarafından mı kullanılıyor?

Bilindiği üzere şahıs şirketi olarak ticari faaliyette bulunmayan şahısların kullanmış olduğu krediler tüketici kredileri olarak adlandırılmaktadır. Bu krediler konut, taşıt ve diğer olarak adlandırılan ihtiyaç kredilerinden oluşmaktadır.

Bankalar tüketici kredileri vermede ticari krediye göre daha esnek ve daha çabuk davranmaktadır.  Ticari faaliyeti için kredi kullanmak isteyen bir işletmenin bu krediyi kullanması için son üç yıllık mali verilerini bankalara vermesi gerekmektedir.  Bu mali verilerin bankalar tarafından mali analize tabi tutulup kredi teklifi haline getirilmesi ve bunun kredi komitesince onaylanması uzunca bir süre almaktadır. Özellikle küçük işletmelerde sağlıklı bilanço tutulmadığı için bankalar haklı olarak kredi vermekte güçlük çekmekte, çoğunlukla da sağlıklı bilançosu olmayan bu işletmelerin kredi talepleri reddedilmektedir. Öte yandan özellikle Kredi Kayıt Bürosu’nun (KKB) devreye girmesi ile bireylerin bankalarla olan ilişkileri ve kredibilite bilgileri güncel ve anlık olarak elde edilmekte ve bu nedenle bireysel kredi talepleri çok daha hızlı hatta anında ve daha esnek bir şekilde karşılanmaktadır.

Ticari işletmeler bankalardan ticari faaliyetlerinde kullanacakları kredileri almakta zaman ve kabul anlamında güçlük çektikleri için ticari işletme sahipleri çoğunlukla ticari faaliyetlerinde kullanacakları kredileri tüketici kredisi kullanarak karşılamaktadır. İşletmelerinde ticari kredi kullanımı olmayan şirket sahiplerinin önemli bir bölümünün KKB verilerine bakıldığında önemli ölçüde bireysel kredi kullandığı görülecektir. Buna yoğun meslek hayatım da  bir şekilde şahit oldum.

Bu nedenle istatistiksel verilere bağlı önlemler alınırken istatistiksel verilerin sıhhatliliğine de dikkat etmek gerekir.