Dursun Akbulut [email protected]

Tüketici kredileri ve yeni kısıtlamalar

Bilindiği üzere Türkiye de son yıllarda nitelik kazanan  yüksek orandaki cari işlemler açığı kötü huylu olup, yatırım harcamalarından çok tüketim harcamalarından kaynaklanmaktadır. Diğer bir değişle , cari açık yolu ile  elde  kaynaklar üretken yatırımlar yerine tüketim harcamalarında kullanılmaktadır.  Bu durum  cari açıktaki artışı tüketici kredileri ile doğrudan ilişkili hale getirmiştir.

Diğer taraftan cari açığın artması ile  döviz kurlarında tansiyon yükseltmekte, döviz ve TL  piyasalarında dalgalanmalar oluşmakta, kur, enflasyon ve faiz oranlarında  önemli değişiklikler  meydana gelmekte netice itibari ile ekonomi de istenmeyen durmalar ve kalkmalar  oluşmaktadır.

Cari açıktaki artışı dizginlemek için son dönemlerde tüketici kredilerindeki  büyümeyi  yavaşlatma yönünde tedbirler alma  gündeme gelmiştir.  Bu nedenle  8.10.2013 tarihinde BDDK tarafından tüketici kredileri ve kredi kartları ile ilgili  bir takım düzenlemeler yapılmıştır. Özetle; tüketici kredileri için genel karşılık oranları, sermaye yeterlilik ölçümünde tüketici kredilerinin  risk ağırlığı ve kredi kartı borcu için asgari ödeme oranı arttırılmış ayrıca kredi kartı limiti tesisinde önemli kısıtlamalar getirilmiştir. Son olarak da 26.11.2013 tarihinde açıklanan taslak düzenlemeler ile kredi kartları ve tüketici kredilerinde taksitlendirme sürelerine ve kredilendirme tutarlarına yeni kısıtlamalar getirilecektir.

Bu kısıtlamalara aslında cari açıktaki artışı dizginleme isteğinin yanı sıra son dönemlerde kredi kartlarında ve tüketici kredilerinde meydana gelen takip oranlarının artmasında önemli bir neden teşkil etmektedir.  Eylül ayı itibari ile takipteki kredilerin içindeki  tüketici kredilerinin payı % 32 ,6 dan % 33,6 ya yükselmiş,  Haziran sonu itibari ile karşılaştırıldığında ise takipteki alacaklarda en fazla artış 888 milyon TL (% 10,4) ile bireysel kredilerde gözlemlenmiştir.  Bireysel kredilerin detayına bakıldığında ise  son üç aylık dönemde en yüksek artış 517 milyon TL ile kredi kartı alacaklarında görülmüş;  takipteki ihtiyaç ve diğer tüketici kredilerinde ise 353 milyon TL artış meydana gelmiştir.

 BDDK bu uygulama  ile cari açığın dizginlenmesine veya  iyi huylu hale gelmesine katkıda bulunmakta , bankaların kredilerinin takibe dönüşme oranını azaltmaya yardımcı olmakta aynı zaman da tüketicilerin istenmeyen durumlarla karşı karşıya kalmasını engellemektedir.