Dursun Akbulut [email protected]

Startupların gelişmesi ve başarılı olması

Dünyada olduğu gibi ülkemizdede Startup ekosistemi hizlı bir şekilde gelişmektedir. Bu nedenle son dönemlerde bu alana ilgi yoğunlaşmakta özellikle genç nesilin ilgisini bu alana çekmektedir.

Peki nedir bu startup ve gelişmesi için gerekli temel nitelikler nelerdir?

Startuplar; tekrarlanabilir gelir sağlayacak ve ölçeklendirilebilecek iş modeli arayışı içinde olan geçici organizasyonlardır. Bu organizasyonlar planlı hareket eden, yeteneğe dayalı, çalıntı ve anamolik olmayan  fikirleri iş modeline diğer bir değişle ticarileştirmeye çalışan organizasyonlardır.

Startup Genoma dergisinin verilerine göre 2017 yılında global bazda Startup’lara yapılan yatırım miktarı 140 milyar USD’yi geçmiştir. Yine bu derginin verilerine göre global bazda Startup’ların 2017 yılı itibari ile yaratmış olduğu değer 2.3 trilyon USD’dir.

Global bazda Starup’ların ağırlıklı olarak faaliyet gösterdiği sektörlere bakıldığında Startup’lar teknoloji ağırlık alanlarda yeşermektedir. Bu sektörler ve  bunların Startup’lar içindeki payı ise aşağıdaki gibidir.

Finansal Teknoloji %7.1, Yaşam Bilimi ve Sağlık Hizmetleri %6.8, Yapay Zeka %5, Dijital Oyun %4.7, Dijital Reklam %3.3,  Dijital Eğitim % 2.8, Temiz Teknoloji  %2.1, Blok Zinciri %1.5, Gelişmiş İmalat ve Robot Teknolojisi %1.3, Siber Güvenlik %0.7, Tarımsal Teknolji %0.6’dır.

Dünyadaki Startup Ekosisteminin en gelişkin olduğu merkezler San Francisco,New York, Londra,Tel Aviv, Hong Kong,Shangay,Bangalora.. dır. Bu merkezlere bakıldığında, finans merkezlerine yakınlıklarının yanı sıra çevrelerinde dünyanın en iyi üniversiteleri bulunmaktadır.

Turkiye’de ise; üniversitelerde Teknoloji Geliştirme Merkezlerinin yanı sıra ve üniversite ve özel sektöre ait  Kuluçka Merkezlerinin açılması ve  Startup’ların birlikte çalışacağı kurumların gelişmesi ile birlikte Sturtup’larda önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Diğer taraftan Melek Yatırımcılık Ağlarının oluşması ve 15 Şubat 2013 tarihli ve 28360 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bireysel Katılım Sermayesi Hakkında Yönetmelikle melek yatırımcılara önemli vergi teşviğinin sağlanması ile birlikte Startup’lara olan ilgiyi artırmış ve Startup’lara kuluçka ve finans desteği kurumsallaşmaya başlamıştır. Startups.watch verilerine göre 2017 yılında Startup’lar melek ve girişim sermayesinden 103 milyon USD yatırım almıştır.

Turkiye'de Startup’ların ölçekli bir şekilde gelişmesi muhakak olacaktır ancak bu gelişmenin verimli ve başarılı olmasının temel gereksinimleri vardır. Bunlar;

1- Fikirlerin  nitelikli olması ve bilgiye ve emeğe dayanması lazımdır. Bunun içinde nitelikli fikir tarlasının kıraç olmaması lazımdır. Diğer bir değişle başta üniversiteler olmak üzere eğitim kurumlarımızın özellikle bilim ve teknoloji alanında nitelikli öğrenci yetiştirmeye ve bunun içinde nitelikli akademisyenlere ve eğitimcilere önem verilmesi lazımdır.

2- Finans kuruluşlarımızın ve varlıklı insanlarımızın bu alana yatırım yaparak Startup’lara finansmana ulaşmada yardımcı olmaları lazımdır.

3- Kamunun vergi teşviği yanı sıra Startup’ların şirketleşmesi ve özellikle başarılı olmaması halinde ise tasfiyesi için kolaylaştırıcı kurallar getirmesi lazımdır.

4- En önemlisi ise gençlerin köşe dönme kültüründen uzaklaşıp birşeyler yapma ve üretme ve  bilim ve teknolojiye önem vermeleri lazımdır.