Fatih Öğün [email protected]

Sektör sınırları ve rekabet avantajı

Teknolojide son dönemde yaşanan gelişmeler ve ortaya çıkan yeni iş modelleri birçok sektörde sektörleri birbirinden ayıran sınırları ortadan kaldırmaya başladı. Geçtiğimiz 20 yıllık döneme baktığımızda önce sınırlı sayıda örnekle başlayan ve sonra genişleyen bu olgu, sektörlerin yapısını yeniden biçimlendiriyor. Apple’ın geçtiğimiz dönemde müzik, yazılım ve iletişim gibi alanlara girmesi, telekom ve tüketici elektroniği şirketlerinin ödeme çözümleri konusunda hizmet vermeye başlaması, teknoloji şirketlerinin finansal hizmetler ve sağlık sektörü alanlarında tüketiciye farklı imkânlar sağlayan çözümler sunmaları ve teknoloji tabanlı şirketlerin turizm ve ulaştırma sektörlerine girmesi bu yaklaşımın bazı örneklerini oluşturuyor.

Teknolojide yaşanan gelişmeler sadece bugünün konusu değil, geçtiğimiz 30 yıla uzanan bir dönemde bilişim teknolojileri başta olmak üzere hızlı bir değişim yaşandı. Yukarıda özetlediğimiz ivmeyi yaratan neydi diye sorarsak birkaç nokta ön plana çıkıyor:

- Bilişim teknolojilerinde internet tabanlı teknolojilerin hızlı bir dönüşüm geçirmesi ve diğer teknoloji ve iş modeli konularının önünü açan bir unsur haline gelmesi

- İletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı ilerleme ve bu ilerlemenin geçmiş dönemde mümkün görülmeyen birçok kullanım senaryosuna olanak sağlaması

- Birçok sektörde mevzuat düzenlemeleri ile geçmiş dönemden gelen regülasyonların azaltılması ve rekabete uygun ortam yaratılması

- Risk sermayesi alanında yeni teknolojileri ve sektör girişlerini birleştiren iş modellerine verilen desteğin artması

- Artan rekabet ve düşen marjinler sebebi ile birçok şirketin farklı sektörlerde kendisine iş alanları açmak ihtiyacı

- Belirli bir alanda üst seviyede rekabet avantajı sağlayan şirketlerin bunu farklı alanlarda ve sektörlerde değerlendirme isteği

- Teknolojide yaşanan gelişme ve olanakları tüketiciye ulaştırabilecek farklı iş modellerinin geliştirilmesi

Listeyi genişletmek mümkün, ama temelde yukarıda saydığımız noktaların önemli etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Finansal hizmetler alanında ise sektörler arası geçişler yakın dönemde belirli alanlar üzerine yoğunlaştı. Bu alanlar;

- Ödeme çözümleri finansal hizmetler alanına girişteki başlıca noktalardan biri olarak görünüyor. Geçtiğimiz dönemde ödeme döngüsünün farklı noktalarında sektör dışından birçok oyuncu çözümler geliştirdi. Bu oyuncuların içerisinde büyük teknoloji şirketlerinden küçük girişimlere kadar pek çok işletmeyi saymak mümkün

- Varlık yönetimi alanı kısmi ve tam otomasyon içeren farklı çözümleri ile müşterilerine birikimlerini yönetme konusunda önceden sahip olmadıkları imkânlar sağlıyor

- Sigorta teknolojileri (InsurTech) sigorta sektörünün farklı noktalarında sundukları çözümler ile sigorta ürünlerinin son tüketiciye erişiminde ve günlük kullanım içerisine girmesinde rol oynuyor

- Alternatif kredi çözümleri alanı diğer alanlara göre daha sınırlı olmakla birlikte İngiltere başta olmak üzere farklı piyasalarda çözümlerin geliştirildiği ve uygulanmakta olduğu bir alan

Yukarıda saydığımız konular finansal hizmetlerde sektör dışı oyuncuların giriş yaptıkları ana alanları oluşturuyor. Teknolojinin ilerlemesi ve buna bağlı iş modellerinin gelişmesi ile bu alanlar içerisindeki faaliyetin ilerleyen dönemde daha da artacağı söylenebilir. Finansal hizmetler alanındaki kurumların bu gelişmeler karşısında atması gereken temel adımları ise aşağıda özetlemeye çalıştık:

- Sektör dışı oyuncuların giriş yaptığı alanların ve bu alanlardaki trendlerin takip edilmesi. Ödeme çözümleri başta olmak üzere ilgili alanlarda sektör nereye gidiyor, yeni teknoloji ve düzenlemeler neler getirecek takip edilmesi gerekiyor

- Finansal teknoloji alanında yetkinliklerin artırılması ve bu alanda sektöre giriş yapan oyuncular ile işbirliği alanlarının geliştirilmesi

- Kurumun faaliyet modelinin finansal teknoloji çözümlerini hızlı bir şekilde uygulamaya alacak ve müşterilerine ulaştıracak şekilde düzenlenmesi

- Müşteriye ulaşma ve ihtiyaçlarını karşılama konusunda farklı kullanım senaryolarının geliştirilmesi

Sektörler arası geçişler rekabeti ve farklı çözümlerin geliştirilmesini artıran unsurlar olarak öne çıkıyor. Finansal hizmetler özelinde baktığımızda ise sektöre girişler ve sektörde yer alan kurumların atacağı adımlar bu alanda yeni iş modellerinin şekillenmesi açısından önem taşıyacak.