Ayça Karaca akaraca@finansgundem.com

S.Arabistan Rusya ve ABD üçgeninde petrol savaşı

Dünya piyasalarında Brent petrol fiyatları %30 azalarak 1991’den bu yana en düşük düzey olan 31 dolara kadar geriledi. Gerilemeye neden olan olaylar zinciri OPEC+ örgütünde (OPEC ve üye olmayan Rusya ve Kazakistan’ın oluşturduğu grup) Korona virüsü salgını sonrası gerileyen petrol talebine önlem olarak S.Arabistan ve Rusya’nın 6 Mart’ta petrol arzının kısıtlanması konusunda anlaşmazlığa düşmesi ile başladı.

S.Arabistan Rusya’nın Mart sonunda geçerliliği dolacak arz kotalarının daha da kısıtlanması talebini kabul etmemesi üzerine 7 Mart’ta rest çekerek; halen 9,7 milyon varil olan günlük petrol üretimini 10 milyon varilin üzerine çıkaracağını açıkladı.Ayrıca Avrupa ve ABD’ye verdiği Arap ham petrol fiyatında da 8 dolara varan indirime gitti. Petrol fiyatları çakılırken Rusya'nın para birimi ruble de %10’a yakın değer kaybetti. Öte yandan, Rus kamu petrol tekeli Rosneft, S. Arabistan’ın restine rest çekerek Nisan’da üretimi artırmayı planladığını açıkladı.

Bu gelişmeler ışığında Oxford Analytica analistleri tarafından hazırlanan 9 Mart tarihli raporda petrol piyasalarına ilişkin öngörüler yer alıyor. S.Arabistan ve Rusya’nın petrol arzının kısıtlanmasına ilişkin ters düşseler de OPEC+ pazar payının ABD kaya gazı üreticileri tarafından ele geçirilmemesi konusunda aynı tarafta oldukları vurgulanıyor. İki ülkenin daha küçük OPEC üyelerine ve oldukça borçlu durumda bulunan ABD’li kaya gazı üreticilerine göre düşük petrol fiyatlarına daha uzun süre dayanabilecekleri belirtiliyor. Ancak ABD kaya gazı üreticilerinin de fiyat düşmeleri riskine karşı finansal olarak korundukları ve mevcut üretim düzeyinde birkaç ay daha devam edebilecekleri öngörülüyor. Daha küçük OPEC üyeleri Nijerya ve Angola’nın ise üretimlerini başka alanlarda arttırarak bütçe açıklarını kapama şansına sahip olmadıkları vurgulanıyor. Petrol fiyatının 40 doların altında kalmasının petrol üreticisi şirketlerin hisse fiyatlarını da olumsuz etkileyeceği ve en çok borçlu şirketlerin bu süreçten zarar göreceği de belirtiliyor.

Bu kapsamda Korona virüsünün tüm dünyayı ve insanlığı tehdit eden bir salgın haline gelme riskinin yükselmesi ve kara ile hava ulaşımının fazlasıyla kısıtlanmasının petrole olan talebi azaltmasıyla birlikte petrol fiyatlarının kısa vadede eski günlerine dönme ihtimali oldukça düşük görünüyor.