Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Sahte fatura düzenleyenin vergi mahremiyeti olamayacağı Torba Kanuna girmelidir!

Vergi Usul Kanunumuzda “vergi mahremiyeti” düzenlemesi bulunmaktadır. Bu düzenleme ile istisnai haller dışında mükelleflerle ilgili kimseye bilgi verilemez. İşleri nedeniyle mükelleflerin bilgilerine haiz olanlar da bu bilgileri ifşa edemezler. Mükelleflerin bilgilerinin ifşa edilmemesi olması gereken doğal bir düzenlemedir.

Ancak sahte fatura düzenleyenler için bu düzenlemenin geçerli olması iyi niyetli milyonlarca mükellefi mağdur etmektedir. Mükellefler iş yaptıkları mükellefleri birebir araştıramamaktadır. En fazla gidip yerini görebilir. Bir mükellefin yerinde olması onun sahte fatura düzenlemeyeceği anlamına gelmemektedir.

Mecliste görüşülmekte olan Torba Kanuna vergi mahremiyeti ile ilgili olarak yine bir istisnai hüküm eklenmektedir. Buna göre, kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili kanunları uyarınca mükelleflerden talep edilebilen, kurum ve kuruluşların görevleriyle doğrudan ilgili ve görevlerinin ifası için zorunluluk ve süreklilik arz eden bilgilerin, bu kurum ve kuruluşlara verilmesi vergi mahremiyetinin ihlali sayılmayacaktır.

Mevcut yasaya göre de, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla Gelir Vergisi mükelleflerinin yıllık Gelir Vergisi, sermaye şirketlerinin Kurumlar Vergisi beyannamelerinde gösterdikleri matrahları (zarar dahil) ve beyanları üzerinden tarh olunan Gelir ve Kurumlar Vergileri ile mükelleflerin ad ve unvanları, bağlı oldukları vergi dairelerince beyannamelerin verildiği yıl içinde dairenin münasip yerlerine asılacak cetvellerle ilan olunur. Mükellefin bağlı bulunduğu teşekkül varsa, bu ilan orada da yapılır.

Mükelleflerin vergi tarhına esas olan beyanları, kesinleşen vergi ve cezaları ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve ceza miktarları Maliye Bakanlığınca açıklanabilir.

Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları vergi inceleme raporuyla tespit olunanların, kanunla kurulmuş mesleki kuruluşlarına ve 3568 sayılı Kanunla kurulan birlik ve meslek odalarına bildirilmesi vergi mahremiyetini ihlal sayılmaz. Bu takdirde kendilerine bilgi verilen kişi ve kurumlar da bu maddede yazılı yasaklara uymak zorundadırlar.

Nitekim, dürüst mükellefler mal ve hizmet satın aldığı mükellefin sahte fatura düzenleyip düzenlemediğini bilmediği için mağduriyeti gündeme gelmektedir. Mal ve hizmet alıp sonradan Vergi Müfettişi tarafından sahte fatura kullanma gerekçesi ile cezalı tarhiyat yapılabilmektedir. Hatta sadece para cezası ile kalınmayıp hapis cezası ile de karşı karşıya kalınabilmektedir. Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanan mükelleflere sorulduğunda neredeyse tamamı biz bu mal veya hizmeti aldık ama hizmeti sunanın sahte fatura düzenlediğini bilmiyorduk şeklinde cevap vermektedir. Uygulama bu şekilde şekillenmiştir ve devam etmektedir.

Hazır Torba Kanun görüşülüyor ve bu kanunda vergi mahremiyetine ilişkin yeni bir istisna getiriliyor iken, haklarında sahte fatura düzenlendiği gerekçesi ile rapor bulunanların vergi mahremiyetinden çıkartılması ve ilan edilmesinin önü açılmalıdır. Böylelikle dürüst mükellefler bunlardan mal ve hizmet almayacak, sorun daha doğmadan çözülmüş olacaktır. Aksi türlü şimdiki uygulama devam edecek olur ise, hem vergi müfettişlerinin yükü artacak hem de dürüst mükellefler mağdur olmaya devam edeceklerdir.

Kanaatimce özellikle sahte fatura düzenleyenlerin bütün mükellefler tarafından bilinmesinin kanunda yapılacak değişiklikle önünün açılarak vergi mahremiyetinden çıkartılması, hem idarenin işini kolaylaştıracak hem de mükelleflerin mağduriyetini önleyecektir. Sahte fatura düzenleyenler ilan edilmelidir ve dürüst mükelleflerin sonradan mağdur edilmesi önlenmelidir. Böylece, sahte fatura düzenleyenlerin açıklanması halinde bunlardan fatura kullanan mükelleflerin mal veya hizmet satın aldığı mükellefin sahte fatura düzenleyicisi olduğunu bilmiyordum deme şansı da kalmayacaktır.