Mehmet Bingöl [email protected]

Nakit sermaye artışlarına vergi teşviki

07.Nisan.2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6637 sayılı “torba” kanun ile şirketlerde yapılacak nakit sermaye artışlarına vergi teşviki getirilmiştir. Bir vergi avantajı sağlanarak dış kaynak yerine öz kaynak kullanması özendirilmektedir.

Şirketlerde öz kaynak finansmanına Kurumlar Vergisi teşviki

Kredi kullanmak yerine şirket sahip ve ortaklarının kendi mal varlıklarından getirdikleri imkânlar şirkete fon sağlanması teşvik edilmektedir. Bu yönüyle teşvik, daha çok zaten hissedarlarının kendi kaynağı olan ama fonlamada kredi tercih eden firmaları öz kaynak doğrultusunda yönlendirmeyi amaçlıyor.

Bu kapsamda şirkete sermaye olarak konulacak tutarın piyasadaki faiz oranına göre bulunacak kısmının %50’si[1] kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılacaktır

Getirilen yeni uygulamaya göre; nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından ilgili yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si Kurumlar Vergisi matrahından indirim konusu yapılacaktır.

Yeni kurulan sermaye şirketlerinde söz konusu hesaplama, ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden yapılacaktır. Yapılan hesaplama sırasında, ilk hesap dönemi için, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam sayılmak suretiyle, hesap döneminin sonuna kadar kalan ay süresi dikkate alınarak, kıst hesaplama yapılacaktır. Daha sonraki yıllarda ise tam tutar üzerinden yararlanılmaya devam edilecektir.

Uygulamadan faydalanma süresi

İndirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanma olanağı bulunmaktadır.

Bu çerçevede, uygulamadan yararlanmakta herhangi bir süre sınırı olmadığı gibi, faydalanacak tutara ilişkin bir üst sınır da bulunmamaktadır. Başka deyişle eski “yatırım indirimi” uygulamasında olduğu gibi; matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devredecektir. Dolayısıyla, indirim hakkının kaybolması söz konusu olmayacaktır.

Ancak, sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

Hangi şirketler yararlanamıyor?

Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar bu uygulamanın dışında tutulmuştur. Bu çerçevede; faktöring, finansal kiralama ve tüketici finansman şirketleri için de yararlanma imkanının olmadığını söyleyebiliriz.

Yürürlük maddesi

Kanun maddesi, 1/7/2015 tarihinde yürürlüğe gireceğinden, bu tarihten sonraki sermaye artışları kanun kapsamında olacaktır.

Bu durumda; yapılacak sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescilinin, anılan tarihten sonra yapılması önem arz etmektedir.

Bakanlar Kurulu’na yetki

Kanunda Bakanlar Kurulu’na yetki aktarılarak bazı konularda değişiklik imkânı verilmektedir. Böylece; maddenin uygulanmasında; şirketlerin aktif büyüklükleri, ortaklarının hukuki niteliği, çalışan personel sayıları ve yıllık net satış hasılatlarına göre veya sermayenin kullanıldığı yatırımdan elde edilen gelirlerin kurumun esas faaliyeti kapsamında olmayan faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış geliri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşmasına göre ya da sermayenin kullanıldığı yatırımların teşvik belgeli olup olmadığına veyahut makine ve teçhizat veya arsa ve arazi yatırımları için sermayenin kullanıldığı alanlar itibarıyla ya da bölgeler, sektörler ve iş kolları itibarıyla ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre %150’ye kadar farklı uygulatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacaktır.

[1] Bakanlar Kurulu bu oranı %100’e, halka açık şirketler için ise %150’ye kadar arttırmaya yetkilidir.