Dursun Akbulut [email protected]

Merkez Bankası’nın faiz kararı ve bütçe dengesi

Bilindiği üzere 6.03.2019 tarihinde yapılan toplantıda, Merkez Bankası Para Politikası Kurulu  politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 24 düzeyinde sabit tutulmasına karar verdi.

Bu kararla Merkez Bankası enflasyonla mücadelede sıkı duruş sergilemeye devam edeceğini bir kez daha ilan etmiştir. Bu duruş, 2018 yılında yaşanan ve ekonomide önemli daralmaya neden olan kur artışını dizginlemede önemli rol oynamaktadır.

Diğer taraftan 2019 Yılı Bütçe Dengesi gelişmesine baktığımızda ise; Hazine ve Maliye Bakanlığı özellikle Ocak ayında önemli harcamalar yaparak piyasadaki likiditeyi arttırma yoluna gitmiştir. Bunun ana nedeni ekonomide yaşanan belirgin daralmanın  durdurulması  dolayısı  ile  bu daralma nedeniyle zor duruma düşmeye başlayan şirketlere nefes aldırmasıdır. Tabi ki bunun içinde seçim yatırımının da önemli bir payı bulunmaktadır.

Aşağıdaki tablo 2019 Hedef Bütçe ile 2018 yılı Gerçekleşen Bütçe ve  2019 yılı Ocak ayı ile 2018 Ocak ayı Gerçekleşen Bütçe verilerini göstermektedir.

*BÜMKO verilerinden alınmıştır.

Tablodan görüleceği  üzere 2018 Yılında Bütçe Dengesi kısmen başarılı bir şekilde yönetilmiş ve yıl sonunda Faiz Dışı Denge 1.3 milyar TL fazla vermiştir. 2019 Yılı Hedef Bütçesinde ise daha sıkı bir Bütçe öngörülerek 36.7 milyar TL Faiz Dışı  Fazla verilmesi  hedeflenmiştir.

2019 yılının  daha ilk ayı olan Ocak ayında 12.3 milyar TL Faiz Dışı Fazla gerçekleşmiş olmasına rağmen bu fazlalığın ana kaynağı bir defaya mahsus olan Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri içinde yer alan 35 milyar TL  tutarındaki gelirdir. Bu gelirin kaynağı ise Merkez Bankasının 2018 yılında elde etiği karın temettü olarak Hazine'ye aktarılmasıdır.

Diğer taraftan tablodan görüleceği üzere harcamalarda bir  önceki seneye göre %67 oranında artış meydana gelmiştir. Harcamalardaki en büyük artış ise Cari Transferler, Sermaye Giderleri, Sermaye Transferleri ve Borç Verme kalemlerinden oluşmaktadır. Bu harcamaların bir kısmı  daralan ekonomiye nefes vermek için bir kereye mahsus olmak üzere,  olması gerekenden daha fazla  yapılmış olabilir ve bu makul olarak da  karşılanabilir. Ancak yıla yaygın olan Personel Giderleri, SGK Primi ve Cari Transferlerdeki artış oldukça yüksektir. Bu giderleri karşılayacak olan Vergi Gelirlerindeki artış ise sadece %7'dir. Bu nedenle Kamunun sürekli olarak  Personel Alımı  ne kadar yanlışsa , Erken Yaşta Emekliliğin  gündeme getirilmesi de aynı şekilde yanlıştır. Kalıcı harcamalar kalıcı ve düzenli kaynak sağlanmadıkça yapılmamalıdır.

Problemsiz bir yıl geçirmemiz için Bütçe Dengesinin önemi büyüktür. İktidarın önümüzdeki aylarda bütçe disiplinine sıkı sıkıya sahip çıkması oldukça önemlidir. Hem Faiz Dışı Açık hemde Cari  Açık vermek bıçak sırtında yürümektir. Bu yıl Cari İşlemler Dengesinin az bir miktar da olsa fazla vermesi ihtimali de mevcuttur.