Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Matrah artırımı için mükelleflerin telefonla aranması ve ödeme süreleri

Bilindiği gibi 6736 sayılı Kanunla mükelleflere borçlarını yapılandırma, matrah artırımı yapma, stok ve kasa affı ile yurtdışından para getirme gibi imkanlar sağlandı. Matrah artırımı ve yapılandırma için süre 31.10.2016 tarihinde bitecek iken 25.11.2016 tarihine kadar uzatıldı. İşletme kayıtlarının düzeltilmesi için süre 30.11.2016 tarihinde sona erecek iken, yurtdışından para getirmek için son tarih 31.12.2016 tarihi olarak belirlendi.

Bu kanunla mükellefler dilerler ise, 2011-2015 dönemleri Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi, Katma Değer Vergisi ve Gelir Vergisi stopajı/Muhtasar Beyanname boyutuyla matrah artırımı yapabilmektedir. Bilindiği gibi, matrah artırımı yapılan yıllar ve vergi türleri için vergi incelemesi yapılamamakta ve mükelleflere ek tarhiyat çıkarılamamaktadır. Mükellefler mali durumlarına bakarak matrah artırımı yapıp yapmama konusunu değerlendirecek ve 2011-2015 dönemleri için istedikleri dönemler bazında matrah artırımı yapacaklar ya da yapmayacaklardır. 25 Kasıma kadar da yapma imkanları bulunmaktadır.

Bu günlerde vergi daireleri ya da vergi müfettişleri mükellefleri yoğun bir şekilde aramaktalar ve mükelleflere matrah artırımı yapıp yapmayacaklarını sormaktalar. Bu aramalar, muhtemeldir ki iki amaçla yapılmaktadır. Öncelikle mükelleflerin kanun hakkında bilinçlendirilerek matrah artırımı yapmalarının kendilerine ne gibi avantajlar sunacağını anlatmak amaçlanmaktadır. Bu amaçla mükelleflerin aranması oldukça önemlidir ve mükellefler bakımından sevindirici bir uygulamadır.

Diğer bir arama nedeni ise, mükellefleri matrah artırımına zorlamak olabilir ki, bu uygulama mükellefler üzerinde ciddi şekilde huzursuzluk yaratmakta. Hukuk devletinde devlet mükelleflere haklarını hatırlatabilir ama hukuken haklı olmadığı bir konuda zorlama yapmamalıdır. Nitekim, matrah artırımı konusu mükelleflerin ihtiyarına bırakılmıştır. Mükellefler matrah artırımı yapmak zorunda olmayıp, dilemeleri halinde matrah artırımı yapabilmektedir. Özellikle de, mükellefleri arayan Maliye Bakanlığı yetkilileri 2011 döneminin 31.12.2016 itibariyle zamanaşımına uğrayacak olması nedeni ile mükelleflerden matrah artırımı yapılmasını istemekteler ve mükellefler bu durumdan rahatsızlık duymaktalar.

Kanaatimce matrah artırımı konusunda mükellefleri bilinçlendirilmek için yapılan aramalar önemlidir, ancak 2011 veya diğer dönemler için mükelleflere matrah artırımı yapılması zorunlu imiş gibi yapılan aramalar mükellefler üzerinde olumsuz bir etki yaratmaktadır. Bu nedenle de mükellefler arandığında daha dikkat edilmesi gerekmektedir. Nitekim, Maliye Bakanlığı mükellefler ile olumlu ilişkiler kurabilen ve mükelleflere haklarını da anlatan bir bakanlıktır.

ÖDEME SÜRELERİNE DİKKAT EDELİM!

1- BORÇ YAPILANDIRMASINDA ÖDEME SÜRELERİ

Yapılandırılan borçlar, tercihe göre peşin veya taksitler halinde ödenebilecektir.

- Peşin ödemeler, ilk taksit ödeme süresinin son günü olan 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar yapılacaktır.

- Yapılandırılan borçların taksitle ödenmek istenmesi halinde, başvuru sırasında 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden biri seçilebilecek ve ilk taksit 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar, kalan taksitler de ikişer aylık dönemler halinde ödenecektir. Bu halde ikinci taksit 31.01.2017 tarihine kadar ödenebilecektir.

Belirtelim ki, borçların, başvuru sırasında tercih edilen taksit sayısından daha fazla taksitte ödenmesi mümkün değildir. Ancak başvuru sırasında seçilen taksit sayısından daha az taksitte ödeme yapılması mümkün olup bu durumda ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.

Borçların, kredi kartıyla peşin ya da taksitle ödenmesi mümkündür. Kredi kartıyla ödemeler Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresinde (www.gib.gov.tr) yer alan internet vergi dairesinden yapılabilecektir.

YAPILANDIRILAN BORÇLAR İÇİN HANGİ HALLERDE ŞARTLAR İHLAL EDİLMİŞ SAYILACAKTIR?

Yapılandırmanın devam edebilmesi için, ilk iki taksitinin eksiksiz ve süresinde ödenmesi şarttır. Yani 30.11.2016 ve 31.01.2016 tarihinde ödenmesi gereken taksitler süresinde ödenmek zorundadır.

Ayrıca, taksitlerden bir takvim yılında en fazla iki tanesinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hali Kanunun ihlal nedeni sayılmayacaktır. Bu durumda, diğer taksitler ilgili dönemlerinde ödenebilecektir.

Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarları ise en geç son taksiti izleyen ay sonuna kadar ödenecek ve ödemede gecikilen süre için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

VERGİ BORCUNU YAPILANDIRANLAR GÜNCEL BORÇLARINI DA ÖDEMEK ZORUNDA MIDIR?

Taksitlendirilen borçlar içinde; Yıllık Gelir veya Kurumlar Vergisi, Gelir veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi borcu bulunuyor ise bu vergiler ile ilgili olarak taksit ödeme süresi boyunca beyan edilip tahakkuk edecek tutarların da süresinde ödenmesi gerekmektedir.

Ancak, yukarıda belirtilen vergiler ile ilgili beyan edilip tahakkuk edecek tutarların bir takvim yılında iki defadan fazla süresinde ödenmemesi durumunda kanun hükümleri ihlal edilmiş olacaktır.

2- MATRAH ARTIRIMINDA ÖDEME SÜRELERİ

Matrah ve vergi artırımında hesaplanan gelir, kurumlar ve katma değer vergisi ile gelir ve kurumlar vergisi tevkifat tutarları, 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar peşin ödenebileceği gibi 6, 9, 12 ve 18 eşit taksitle de ödenebilecektir. Bu vergilerin taksitlerinin süresinde ödenmemesi halinde, ödenmeyen tutarlar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında (aylık %2,80) uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilir.

Dolayısı ile matrah artırımı yapacak mükellefleri şimdiden uyaralım ki, matrah artırımına gidip taksitleri süresinde ödememenin aylık cezası %2,80 faiz oranıdır.

3- İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşlara İlişkin Kayıtların Düzeltilmesi

İşletme kayıtlarının düzeltilerek gerçek duruma uygun hale getirilmesinden faydalanmak isteyen mükelleflerin en geç 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar bağlı oldukları vergi dairelerine başvurmaları gerekmektedir. Hesaplanan KDV sorumlu sıfatıyla ayrı bir beyanname ile beyan edilerek 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar ödenecektir.

Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Emtianın Kayıtlara Alınması

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmelerde mevcut olmayan emtiaların kayda alınması işlemleri, normal satış işlemlerinden farklı değildir. Ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içerisinde (30.11.2016 tarihine kadar), izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci (31.01.2017) ve dördüncü ayda (31.03.2017) olmak üzere 3 eşit taksitte ödenecektir.

Eczanelerde Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Emtianın Kayıtlara Alınması

Eczaneler, stoklarında kaydi olarak yer aldığı hâlde fiilen bulunmayan ilaçları, maliyet bedeli üzerinden %4 oranında hesaplanan katma değer vergisi hesaplayarak ayrı bir beyanname ile en geç 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar beyan edecek ve aynı süre içinde ödeyeceklerdir.

Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Kasa Mevcudu İle Ortaklardan Alacakların Beyanı

Bu uygulamadan sadece bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilecektir. Kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2015 tarihli bilançolarında yer alan ancak işletmelerinde bulunmayan;

- Kasa mevcutlarını,

- İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar, ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını,

- Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini, 30 Kasım 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebileceklerdir. Mükellefler beyan edilecek tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacak ve beyanname verme süresi içinde yani 30.11.2016 tarihine kadar ödeyeceklerdir.

4- YURT İÇİNDEKİ VARLIKLARIN BEYANILARIN BEYANI

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve yurt içinde bulunan, Para, Altın, Döviz, Menkul Kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlar ile taşınmazlar 31/12/2016 tarihine kadar işletme kayıtlarına dahil edilebilecektir.

[email protected]