Onur Çelik [email protected]

Küresel rekabetçilikte ve yarının dünyasında nereye doğru koşuyoruz ?

Her yıl Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanıp dünya ülkelerinin küresel rekabetçilik düzeyini ortaya koyan Küresel Rekabetçilik Raporu’nun 2020 yılı sayısında, pandeminin etkileri nedeniyle bu sene ilk defa rekabet gücü sıralaması yapılmadan ülkelerin iyileşme yolunda gösterdikleri performansları analiz edildi.

Söz konusu raporda ekonomik dönüşüme en hazırlıklı ülkeler analizi yapılırken vurgulanan 6 ana başlık ve bunlara ilişkin notlar ise şu şekilde özetlenebilir :

1- Dijital Altyapı Yatırımları: Daha yeşil ve daha kapsayıcı bir ekonomiye geçiş, dijital ağların genişletilmesi de dahil olmak üzere altyapıya yapılacak önemli yatırımlarla desteklenmelidir. Danimarka, Estonya, Finlandiya ve Hollanda şu anda bunu yapmaya en iyi şekilde hazırlanan ülkelerdir.

2- Daha Yeşil Ekonomi: Ekonomiyi yeşillendirmek için enerji altyapısının, ulaşım ağlarının ve hem kamu hem de özel sektör taahhütlerinin iyileştirilmesi, çevre koruma konusunda çok taraflı anlaşmaların genişletilmesi ve bunlara saygı duyulması gerekmektedir. Danimarka, Estonya, Finlandiya ve Hollanda, ekonomik dönüşümü altyapı yoluyla yönlendirmek için en iyi şekilde hazırlanmıştır. Daha az hazırlıklı ülkeler arasında Rusya, Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika bulunmaktadır.

3- Daha Uzun Vadeli Yatırımlar: Finansal kaynakları reel ekonomide uzun vadeli yatırımlara yönlendirmeye yönelik teşviklerin artırılması istikrarı güçlendirebilir ve kapsayıcılığı genişletebilir. Finlandiya, İsveç, Yeni Zelanda ve Avusturya diğer gelişmiş ekonomilerden nispeten daha hazırken, şu anda dünyanın en büyük finans merkezi olan Amerika Birleşik Devletleri en az hazır olan ülkeler arasındadır.

4- Daha Kademeli Vergilendirme: Daha kademeli vergilendirme sistemlerine geçiş, ekonomik dönüşümün temel bir itici gücü olarak ortaya çıkmaktadır. Bu ölçüye göre, nispeten dengeli ve artan vergi yapıları sayesinde Kore Cumhuriyeti, Japonya, Avustralya ve Güney Afrika en yüksek puanı almaktadır.

5- Genişletilmiş Kamu Hizmetleri: Geleceğe hazırlık için eğitim, çalışma yasaları ve gelir desteği sosyal koruma tabanını genişletmek için birbirine daha iyi entegre edilmelidir. Yeni güvenlik ağı modelleriyle uygun işçi korumasını birleştirmiş Almanya, Danimarka, İsviçre ve Birleşik Krallık diğerlerine nispeten daha hazırlıklıdır. Güney Afrika, Hindistan, Yunanistan ve Türkiye daha az hazırlıklı durumdadır.

6- Yarının Pazarları İçin Teşvikler: Araştırma, inovasyon ve buluş alanlarındaki uzun vadeli yatırımları teşvik etmek ve genişletmek “yarının pazarlarını” yaratabilir ve büyümeyi sağlayabilir. Finlandiya, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Kore Cumhuriyeti ve İsveç “yarının pazarlarını” yaratmak için daha hazırlıklı olarak ortaya çıkarken Yunanistan, Meksika, Türkiye ve Slovak Cumhuriyeti daha az hazırlıklıdır.

Yukarı da yer alan 6 ana başlık özelinde ülkemiz 3 başlıkta en hazırlıksız ülkeler arasında yer almaktadır. Diğer 3 başlıkta ise en hazırlıksız olmasa da hazırlıklı ülke sınıfında da maalesef yer almamaktadır.

Merak edenler için, rekabetçilik endeksinde Türkiye 2019 yılında ne durumda idi diye hatırlatmak gerekirse, ülkemiz analizi yapılan 141 ülke içerisinde 61’inci sırada yer almakta idi.

Son olarak, raporda gelecekteki ekonomik dönüşüm için zorunluluklar nelerdir sorusuna ise 4 ana başlık ile cevap aranmış. Bunlar, çalışma ortamını dönüştürmek, beşeri sermayeyi dönüştürmek, pazarı dönüştürmek ve inovasyon ekosistemini dönüştürmek.

Netice itibariyle, Türkiye’nin eğitimden, yetenekli işgücü piyasasına, dijital altyapıya, ar-ge’den sürdürülebilir büyüme için çevre & yeşil enerji yatırımlarına ve en önemlisi kamu tarafından tüm bunların finansmanı için daha adil ve etkin bir vergi sisteminin kurgulanması gibi birçok alanda reform yapmak zorunda olduğu bariz biçimde görülüyor. Gerçek anlamda top yekün bir reform sürecine girilmeyen her dakika ise maalesef aleyhimize işliyor..

Son söz : Fırsatları hazırlıklı olanlar yakalar.