Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Kamuya olan borçların faiz oranı düşürülmeli ve yapılandırma kanunu çıkartılmalıdır!

Kamu alacakları için uygulanacak gecikme zammı oranı Cumhurbaşkanı’nın 29 Haziran 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 1206 sayılı Kararı ile 01.07.2019 tarihinden itibaren aylık (05.09.2018 tarihinden itibaren %2 -05.09.2018 öncesinde %1,40- olarak uygulanan bu oran) %2,5 olarak belirlenmişti ve halen de yeni bir belirleme olmadığı için aylık %2,5 olarak uygulanmaktadır. Bu oran yıllık bazda %30 faiz oranına tekabül etmektedir. 

Cumhurbaşkanı’nın 1206 sayılı Kararı ile kamu alacakları için 01.07.2019 tarihinden itibaren uygulanacak gecikme zammı oranı %2,5 olarak belirlendiğinde Merkez Bankasının belirlediği politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yıllık bazda %24, aylık bazda %2 idi. Aşağıdaki tabloda Merkez Bankasının belirlediği politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faizi oranı ile kamu alacakları için uygulanan gecikme zammı faizi oranları karşılaştırılmıştır.

Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere 2015 ve 2016 yıllarında bir haftalık repo ihale faiz oranı kamu alacakları için uygulanan gecikme zammı oranından düşük iken 2018 yılında birbirine çok yakın olmuş, 01.07.2019 da kamu alacakları için faiz oranının aylık %2,5’e ve yıllıkta da %30’a çıkması ile marj açılmıştır. Hatta 13.09.2019 tarihinde Merkez Bankasının faiz oranlarını düşürmesi ile aradaki marj açılmış ve yıllık bazda %13,50 fark oluşmuştur. 

Yıllık bazda kamu alacakları için halen uygulanmakta olan %30 oranı oldukça yüksek kalmıştır. Kamuya olan borçlarını vadesinde ödeyemeyecek olan mükellefler aylık bazda %2,5 ve yıllık bazda da %30 faize katlanmak zorundadırlar. Mükellefler bu durumda kullanabilmesi durumunda bankadan kredi kullanıp vergi borçlarını ödemelidir. Aksi türlü çok daha yüksek faize katlanmak zorunda kalacaklardır. Bankalarda aylık bazda kredi faiz oranları 1,20 ile 1,60 arasında değişmektedir. Bu oranlar kamunun %2,5’luk oranından çok daha düşük, neredeyse yarısı düzeyindedir. 

Hazine ve Maliye Bakanlığı kamu alacakları için uygulanan faiz oranının %2,5 seviyesinde kalmasını tercih edebilirler. Böylece mükellefler ödeme konusunda daha dikkatli olmaz zorunda kalacaklardır. Ancak mükellefler tarafından bakılacak olur ise onlar da ödeme güçleri olsa zaten vergi borçlarını düzenli ödemek isteyeceklerdir. Ekonomik veriler ekonomide bir toparlanma olacağını işaret etmekle birlikte bu toparlanmanın ivmesinin zayıf olacağını göstermektedir. 

Kamu alacakları için uygulanan yüksek faiz oranı ödeme gücü olmayan mükelleflerin borcunu daha da artıracak ve bu mükellefler borçlarını ödemek için oldukça zorlanacaklardır. Kanaatimce yeniden çıkarılacak kamu alacaklarının yapılandırılması kanunu ile yüksek faizin getirdiği yükten mükellefler kurtulacak, borçlarını yapılandıracak ve bir ölçüde rahatlayıp önlerini görebileceklerdir. 

Diğer yandan kamu alacaklarının yapılandırılması için çıkartılan kanunların tahsilatı artırdığını da daha önce çıkartılan kanunların verileri ortaya koymaktadır. Tekrar bişr yapılandırma kanunu çıkartıldıktan sonra oluşacak borçları da vergi daireleri sıkı takibe alır ise hem mükellefler borçlarını ödeyebilecek duruma gelerek bir nefes alabilecek hem de kamu birikmiş alacağını tahsil imkanına kavuşacaktır. 

Ayrıca, %2,5 düzeyinde olan aylık faiz oranı da daha makul bir düzeye çekilmelidir. Bu orana zaten ödeme güçlüğü çeken mükellefleri daha da zor duruma sokmaktadır.