Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Halka arz edilen / edilecek firmalar için çifte kurumlar vergisi avantajı

Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumlarda kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli uygulanıyorken bu firmalardan üretim ve ihracat faaliyetlerinde bulunan firmalar için bu faaliyetlerden elde edilen kazançlarda 1 puan daha kurumlar vergisi oranında indirim yapılmıştır.

Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında İlk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların, paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemine ait kurum kazançlarının tamamına kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanmaktadır. Yeni getirilen düzenleme ile 1 Ocak 2022’den itibaren üretim ve ihracat faaliyetlerinden elde edilen kazançlar için 1 puan daha indirim getirilmiş oldu.

Üretim veya ihracat faaliyetinden kaynaklanan kazanç için 1 puanlık oran indirimi, Kurumlar Vergisi Kanununun 32’nci maddesinde yer alan diğer indirimler uygulandıktan sonra tespit edilen kurumlar vergisi oranına uygulanacaktır. Bu nedenle, mükelleflerce, aynı dönemde Kurumlar Vergisi Kanununun 32’nci maddesinin altıncı, yedinci ve sekizinci fıkralarından yararlanabilmesi halinde öncelikle 32’nci maddenin altıncı fıkrası hükmü (2 puan indirim) uygulanacak ardından yedinci ve sekizinci fıkralardaki 1 puanlık indirim hesaplanacaktır.

Dolayısıyla, bu şekilde ilk defa halka arz edilen kurumlarda üretim ve ihracat faaliyetiyle iştigal edilerek Kanunun 32’nci maddesinin yedinci ve/veya sekizinci fıkrası kapsamında bir kazanç elde edilmesi halinde, bu kurumların tüm matrahları için 2 puan indirim hesaplandıktan sonra üretim faaliyetleri ile ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları için (Kanunun 32’nci maddesinin altıncı fıkrası kapsamında hesaplanan 2 puanlık indirime ilave olarak) 1 puan indirim daha uygulanacaktır.

Konuya ilişkin olarak, 14.05.2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Kurumlar Vergisi Tebliğinde aşağıdaki örnek verilmiştir.

Örnek: 2021 yılında payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere %30 oranında halka arz edilen (N) A.Ş. sanayi sicil belgesini haiz olup inşaat makineleri üreterek yurt içine satmaktadır. (N) A.Ş.'nin 2022 yılı faaliyetlerinin sonuçlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.

Ticari bilanço kârı                                                                 : 2.000.000 TL

- İnşaat makinelerinin satışından elde edilen kazanç           : 1.400.000 TL

- Diğer kazançlar (1 puan indirim kapsamında olmayan)     : 600.000 TL

Kanunen Kabul Edilmeyen İndirim                                       : 500.000 TL

Geçmiş yıl zararları                                                              : 2.000.000 TL

Matrah                                                                                  : 500.000 TL

(N) A.Ş., 10/2/2021 tarihinde gerçekleşen halka arz işleminden dolayı 2022 yılında Kanunun 32nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca kurumlar vergisi oranını 2 puan indirimli (%23-%2=) %21 olarak dikkate alacaktır.

2022 yılında ürettiği inşaat makinelerinin satışından elde etmiş olduğu 1.400.000 TL'lik kazanç dolayısıyla 1 puan indirim uygulanacak ve matrah aşağıdaki gibi tespit edecektir.

İndirimli oran uygulanacak matrah : Matrah x (Üretim faaliyetinden elde edilen kazanç/ Toplam Bürüt Kazanç)

: 500.000 TL x (1.400.000/2.000.000)

: 500.000 TL x%70 :350.000 TL

(N) A.Ş.'nin 2021-2025 hesap dönemlerinde matrahının tamamına Kanunun 32’nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli uygulanacağından 2022 yılında üretim faaliyetinden kaynaklanan 1 puan indirim ise 2 puanlık bu indirimden sonra uygulanabilecektir.

Dolayısıyla, (N) A.Ş.'nin 500.000 TL'lik kurumlar vergisi matrahının 350.000 TL'lik kısmına kurumlar vergisi oranı Kanunun 32 nci maddesinin altıncı fıkrası kapsamında hesaplanan 2 puanlık indirime (%23-%2= %21'e) ilave olarak 1 puan indirimli (%21-%1=%20) olarak uygulanacak, matrahın kalan

150.000 TL'lik kısmına ise (%23-%2=) %21 oranında kurumlar vergisi uygulanacaktır.

Sonuç olarak hisselerini en az %20 oranında halka arz eden firmalara 5 yıllık süreç için uygulanacak 2 puanlık kurumlar vergisi indirimine ilaveten 1 puanlık indirim de üretim ve ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar için uygulanacaktır.