Mehmet Bingöl [email protected]

Gayrimenkul Yatırım Fonları KDV mükellefi mi?

Yeni bir sermaye piyasası yatırım aracı olarak, Gayrimenkul Yatırım Fonları(GYF)[1] son günlerde oldukça konuşulan konulardan biri.

Anonim Şirket şeklinde kurulabilen Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları’ndan(GYO) farklı olarak, açık uçlu yatırım enstrümanı olan GYF’lerin ekonomiye katkı yapmaları beklenmektedir.

Yurt dışında da sıklıkla görülen bu tür Fonlar,

* Gayrimenkullerin menkul kıymetleştirilmesine imkân sağlayan,

* Büyük ölçekli gayrimenkullere likidite kazandıran,

* Yatırımcıları ve gayrimenkul sahiplerini buluşturan

Sermaye piyasası yatırım enstrümanı ve bir Sermaye Piyasası kurumudur. Bu yönüyle Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine tabi olup, SPK kontrol ve güvencesindedir.

SPK Tebliğine göre[2]; GYF’ler; alım satım karı veya kira geliri elde etmek amacıyla; arsa, arazi, konut, ofis, alışveriş merkezi, otel, lojistik merkezi, depo, park, hastane ve benzeri her türlü gayrimenkulü satın alabilir, satabilir, kiralayabilir, kiraya verebilir ve satın almayı veya satmayı vaat edebilir. Oluşan kazançtan katılımcılarına kar payı dağıtabilir.

Daha önceki bir yazımızda GYF’lerin vergi durumu hakkında genel olarak bilgi ve açıklamalar yapmıştık[3]. Bu yazımızda GYF’lerin Katma Değer Vergisi karşısındaki durumuna daha ayrıntılı olarak bakacağız. Zira çeşitli çevrelerde Gayrimenkul Yatırım Fonları’nın KDV Mükellefi olup olmadığı tartışılmaktadır.

Bilindiği gibi, GYO’lar KDV mükellefidir. Satış, hizmet ve kiralama faturaları nedeniyle KDV tahsil eder ve tahsil ettiği vergilerden alışları ile yaptığı harcamaları sebebiyle ödediği KDV tutarlarını mahsup ederek aradaki farkı Vergi Dairesine öderler.

GYF’ler de, bu kapsamda KDV mükellefi olmak durumundadır[4]. Zira GYF’lerin[5], faaliyet konusu itibariyle şirket şeklinde kurulan GYO’lardan bir farkı yoktur.

Ana iş gayrimenkul varlıklara yatırım ve bu alandan elde edilecek gelirler olup, başlıca gelirler kira geliri ve gayrimenkul satış kazancıdır. Bu açıdan her ikisi arasında bir farklılık olmadığı gibi normal gayrimenkul geliştirme şirketleri ile de benzerlik gösterirler.

Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre Kurumlar Vergisi mükelleflerinin[6] gayrimenkul satışları ve kira gelirleri KDV’ne tabi teslim ve hizmetler kapsamındadır. Ayrıca KDV Kanunu’nda GYF’ler için bir istisna hükmü de mevcut değildir.

Dolayısıyla GYF’ler alış ve gider faturalarında görünen KDV tutarlarını “indirilecek KDV” hesabında biriktirerek, tahsil ettikleri kira veya satış faturalarındaki KDV tutarlarından mahsup ederek KDV öderler veya mahsup imkânını sonraki dönemlere devrederler Özellikle GYF’lerin gayrimenkul iktisabı sırasında ödedikleri KDV tutarları, mahsup imkanına ilerideki yıllarda kavuşabileceği için bu tutarlar Fon bilançosunun aktifinde uzun süre “alacaklar” içinde yer alırlar. Bu yönüyle alış sırasında ödenen KDV tutarları, gayrimenkul yatırım fonu açısından finans yükü yaratır. Konuya ilişkin sıkıntıların giderilmesi çerçevesindeki görüş ve değerlendirmeler, çözüm alternatifleri bir başka yazıda ayrıca ele alınabilir.

Öte yandan, Gayrimenkul Yatırım Fonları KDV mükellefi oldukları için Türkiye içinden gelen ve mevzuatta belirtilmiş hizmet alışları (danışmanlık, temizlik, servis taşımacılığı, baskı-basım işleri gibi) için KDV tevkifatı (Kısmi tevkifat) yapmak zorundadırlar[7]. Çünkü Maliye Bakanlığı KDV Uygulama Genel Tebliği’ne göre KDV mükellefleri bu kapsamdadır. Dolayısıyla GYF’ler sorumlu sıfatıyla KDV beyannamesi vererek fatura düzenleyen bu kişi ve kuruluşlar adına kesmiş oldukları KDV tutarını kendi Vergi Daire’lerine yatırırlar.

Yapılan açıklamalardan anlaşılacağı gibi GYF’ler KDV mükellefidir. Bu çerçevede Fon muhasebesinde “İndirilecek KDV, Devreden KDV, Hesaplanan KDV, Ödenecek KDV, Ödenecek Tevkifatlı KDV 2” hesapları kullanılır. Aylık KDV Beyannamesi verilir.

[1] Cihat Kumuşoğlu, Finans Gündem, 10 Soruda GYF’ler, http://www.finansgundem.com/haber/cihat-kumusoglu_-finansgundem-com_a-konustu/649875
[2] GYF’lerin Uygulama Esasları, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 03.01.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğiyle ayrıntılı olarak düzenlenmiş
[3] Mehmet Bingöl, Finans Gündem, 29/Nisan/2014 ,http://www.finansgundem.com/mehmet-bingol-yazar71/sermaye-piyasasindaki-yeni-yatirim-araci-gayrimenkul-yatirim-fonlari_nda-vergi-durumu-589204y.htm
[4] Cihat Kumuşoğlu, VERGİ DÜNYASI AYLIK DERGİ, YIL:33, SAYI: 396-AĞUSTOS/2014, Gayrimenkul Yatırım Fonlarının Vergisel Durumu.
[5] GYF’lerin GYO’lardan farkı tüzel kişiliği olmamasıdır.
[6] Mevzuat gereği yatırım fonları Kurumlar Vergisi mükellefi olarak Vergi Dairesi’ne kayıt yaptırırlar. Ancak, kazançları Kurumlar Vergisi’nden istisnadır. (K.V.K. Md: 5(1)-d-3).