Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Galericiler kendi aralarında binek otomobil alıp satarsa hangi oranda KDV ödeyeceklerdir?

Bilindiği gibi 28.3.2022 tarihli ve 5359 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce özel matrah uygulanarak yapılan binek otomobili teslimlerinde KDV oranının %18 olarak uygulanmasına karar verilmiştir.

Bu karar sonrası özellikle motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerden (yani galerilerden) araç alan galerilerin (işlemde satan da alan da galeridir) satışlarında ödeyecekleri KDV oranı konusunda kafalar karışmıştı. Özellikle KDV mükellefi olmayan satıcılardan binek araç alan galeriler bu binek araçları nihai tüketiciye yani kullanıcıya sattıklarında elde ettikleri kar üzerinden %18 KDV hesaplayacaklar ve sorun yaşanmayacaktır. Ancak bir galerici binek aracı başka bir galericiye sattığında ve ikinci galerici de bu binek aracı nihai tüketiciye sattığında rakamın tamamı üzerinden %18 KDV hesaplanacağı gibi bir durum doğdu ki, bu durum galericiler arasındaki ticareti tamamen bitme noktasına getirebilirdi.

Konuyu bir örnek yardımı ile açıklayacak olursak, Fatih Galericilik mükellefiyeti olmayan Ahmet Bey’den binek otosunu 500.000.-TL’ye satın almış olsun. Fatih Galericilik bu aracı KDV hariç 530.000.-TL’ye Yunus Galeri’ye satmış olsun. Bu halde Fatih Galericilik 30.000.-TL üzerinden 5.400.-TL KDV hesaplayacaktır. Yunus Galericilik binek aracı Fatih Galericilikten KDV dahil 535.400.-TL’ye almış olacaktır.

Yunus Galericilik bu aracı satarken hangi oranda KDV ödeyecektir?

İşte sorun da tam da bu noktada başlamaktadır. Bir görüşe göre, ilk aşamada yani Fatih Galericiliğin işleminde özel matrah şekli devreye gireceği için 500.000.-TL üzerinden KDV hesaplanmayacak aradaki kar üzerinden yeni belirleme sonrası %18 KDV hesaplanacaktır. Ancak, Yunus Galericiliğin işlemi özel matraha tabi olmayacak ve örneğin aracı Yunus Galericilik KDV dahil 550.000.-TL’ye sattı ise 466.106,69.-TL üzerinden %18 oranında yani 83.898,31.-TL KDV ödeyecektir. Bu halde 535.400.-TL’ye KDV dahil alınan araç, KDV dahil 550.000.-TL’ye satılmasına rağmen işlemden çok ciddi zarar edilmiş olunacaktır. Çünkü, doğan KDV yükü (83-898,31-5.400=)78.498,31.-TL olacaktır. Yunus Galericilik 14.600.-TL kar ettiği düşünürken 78.498,31.-TL vergi ödemek zorunda kalacaktır!

Nitekim, Aydın Vergi Dairesi Başkanlığınca verildiği söylenen 06.04.2022 tarihli ve E-40392771-130(2-2022-121-19)-36895 sayılı Özelge’de, “…özel matrah uygulanarak satın aldığı taşıtın tesliminde özel matrah uygulanması mümkün olmayıp, satış bedeli üzerinden genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplanması gerekmektedir” denilmektedir. Söz konusu Özelge’yi satış bedelinin tamamı üzerinden %18 KDV uygulanacak gibi yorumlayanlar oldu.

Ancak, 41 No.lu KDV Tebliğ Taslağı ile konu hakkında da açıklamalara yer verilmektedir. Tebliğ Taslağında konu hakkında, “… İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce başka bir yetkili satıcıdan özel matrah uygulanarak satın alınan binek otomobiller, %18 KDV oranı uygulanarak satın alınan binek otomobil olarak değerlendirilemeyeceğinden, bu araçların tesliminde satış bedelinin tamamı üzerinden %1 olarak KDV hesaplanır” şeklinde açıklamalarda bulunulmuştur.

Tebliğ Taslağı uyarınca yukarıdaki örnekte aracı KDV dahil 550.000.-TL’ye satan Yunus Galericilik 5.445,55.-TL KDV hesaplayacaktır.

Tebliğ Taslağı ile sorun çözülmüş olmaktadır. Satış rakamı üzerinden %18 KDV hesaplanması yönündeki görüş galericiler arasında ticareti tamamen bitirirdi. Ticaretin olmadığı yerde vergi de olmazdı!