Fatih Öğün [email protected]

Finansal teknoloji ve bankacılıkta dönüşümün planlanması

Finansal teknolojinin (FinTech) getirdiği değişim bankacılık alanında ödeme çözümlerinden kredi ürünlerine kadar birçok alanı etkiliyor. Geleneksel çözümlere oranla daha hızlı ve kolay erişilebilen bankacılık çözümleri, hem mevcut bankacılık müşterilerinin hem de bankacılık sistemine yeni giren ya da kısıtlı erişimi olan müşterilerin kazanılmasında önemli rol oynuyor. İlk etapta ödeme çözümleri ile başlayan finansal teknoloji alanındaki gelişmeler, varlık yönetimi ve alternatif kredi ürünleri ile kapsamını geçtiğimiz senelerde genişletti. Birçok ülkede bankacılık sistemindeki düzenlemelere de yansıyan bu gelişmelerin gelecekte açık bankacılık ve beraberinde gelecek olan çözümler ile daha da yaygınlık kazanmasını bekleyebiliriz.

Konuya bankalar açısından baktığımızda ise finansal teknoloji çözümleri ilerleyen dönemde takip edilmesi gereken bir trend olarak görünüyor. Geçmişte ATM’ler, internet bankacılığı, mobil bankacılık gibi konularda atılan adımlara benzer şekilde FinTech alanındaki gelişmelerin de bankanın yetkinlik seti ve hizmet portföyüne dâhil edilmesi rekabet açısından önem taşıyor. Tabi bu alanda önceki dönemde yaşanan gelişmelerden farklı bazı noktalar var, bunlar arasında öne çıkanları aşağıda paylaşıyoruz:

- Finansal teknoloji alanında yaşanan gelişmeler sadece bankacılık ya da finansal hizmetler sektörü içerisinden gelmiyor. Bu alanda ortaya çıkan yeni çözümlerin önemli bir bölümü bankacılık dışı oyuncuların (teknoloji firmaları, telekomünikasyon alanında çözümler sunan şirketler vb.) ortaya koyduğu çözümlerden oluşuyor.

- Konu ağırlıklı olarak teknoloji çözümleri etrafında şekilleniyor gibi görünse de finansal teknoloji alanında değişimin önemli bir bölümü teknoloji çözümlerini farklı şekillerde uygulamaya sokan iş modellerinden kaynaklanıyor.

- Önceki dönemler ile kıyaslandığında müşterilerin finansal hizmetlere erişimi ve lokasyondan bağımsız kapsamlı işlem yapabilme kapasitesi önemli ölçüde artmış durumda. İnternet teknolojisinde yaşanan gelişmeler ve akıllı telefonların getirdiği işlem gücü kapasitesi burada önemli rol oynuyor.

Yukarıda belirttiğimiz noktalar ışığında kendine özgü hız ve dinamiği olan finansal teknoloji yetkinlik ve çözümlerinin banka yapısına dâhil edilmesi stratejik bir yaklaşım ve iyi bir planlama gerektiriyor. Bu alanda göz önünde bulundurulması gereken noktaları aşağıda listeliyoruz:

- Finansal teknoloji alanında bankanın odaklanacağı çözümlerin ve bu çözümlere ilişkin geliştirme ve uygulama yöntemlerinin net bir strateji ile ortaya konulması önem taşıyor. Bugün itibari ile ödeme çözümleri, varlık yönetimi, alternatif krediler ve finansal planlama gibi birçok alanı barındıran finansal teknoloji dünyasında, bankanın odaklanacağı ve yatırım yapacağı çözümleri belirlemesi önem taşıyor.

- Finansal teknoloji alanında hedeflenen tüm çözümlerin kurum içerisinde geliştirilmesi mümkün olan bir yöntem olarak görünmüyor. Sektörün değişim hızı, müşteri beklentileri ve yeni çözümler için yatırım gereksinimleri bu alanda farklı kurumlar arasında işbirliği yapılmasını zorunlu kılıyor. Küresel düzeyde baktığımızda bu işbirlikleri start-up şirketler, bankalar ya da farklı sektör oyuncuları ile yapılabiliyor.

-  Mimari planlaması kritik bir faktör olarak öne çıkıyor. Bankanın temel bankacılık sistemleri ve bunun etrafında yer alan sistemler ile finansal teknoloji çözümlerine ilişkin kurulan yapıların, müşteri ve kanal bazında uyumlu ve sürdürülebilir bir şekilde çalışmasının sağlanması gerekiyor. Mimari açıdan planlamanın düzgün yapılmaması, finansal teknoloji alanında denenen birçok konunun pilot aşamasını geçememesi ile sonuçlanabiliyor.

- Yetkinlik yönetimi içeriye dâhil edilecek ürün ve hizmetlerde fark yaratan bir diğer nokta. Finansal teknoloji çözümlerinin geliştirilmesi ve uygulanması alanında yeni nesil teknolojileri kullanma, müşteri deneyimini şekillendirip yönetme ve piyasada destek alınacak üçüncü parti uygulama ve ara yüzleri kullanma gibi örnek olarak saydığımız birçok alanlarda yetkinliklerin geliştirilmesi ve kurum içerisinde tutulması önem taşıyor. Yukarıda belirttiğimiz gibi konu sadece spesifik bir yazılımın alınmasından ibaret değil; müşteriye sunulacak değer önerisinin kapsamlı bir şekilde tanımlanması gerekiyor.

- Yazının başlığında da belirtilen dönüşümün planlanması kapsamında finansal teknoloji alanında odaklanılacak konulara ilişkin kapsamlı bir portföy yönetimi ve planlaması bir diğer önemli konumuz. Kurumun düzenli olarak yapması gereken ya da mevcut mimarisi çerçevesinde yapacağı yatırımlar ile finansal teknoloji alanındaki öncelikleri mimari planlamaya benzer şekilde portföy yönetimi alanında da sağlaması gerekiyor.

- İnovasyon odağının belirlenmesi de bu dönüşümün bir parçası. Finansal teknoloji alanındaki çözümlerin ve uygulanan yöntemlerin her zaman önceden belirlenmiş bir yöntemi bulunmuyor. Bazı konular sınırlı kapsamda çalışmalar ile denenirken, diğer bazı konular ise başarılı ya da başarısız olan start-up çalışmalarının geride bıraktığı teknik ve yöntemler ile şekilleniyor. Bu alanda bankaların proaktif rol alması ve inovasyon çalışmalarını finansal teknoloji çözümlerini besleyen bir kanal olarak kurgulaması, ilgili çözümlerin kuruma dâhil edilmesi için önemli bir unsuru oluşturuyor.

Listeyi genişletmek mümkün, ancak temel unsurlar bunlardan oluşuyor. Dönüşümün dikkatli planlanması ilerleyen dönemde bankaların finansal teknoloji alanında doğru pozisyon almalarını sağlayacak.