Mehmet Bingöl [email protected]

Finansal Kiralama şirketlerinde Yapılandırma (7143) Kanunu fırsatları

Finansal kiralama şirketleri için (7143) sayılıYapılandırma Kanunu özellikle iki konuda fırsat sunmaktadır.

Birincisi; Finansal Kiralama sözleşmesi çerçevesinde yatırım teşvik belgesi kapsamında muaf olarak ithal edilen sabit kıymetlere ilişkin Gümrük Vergisi ve KDV tutarlarının daha sonradan yatırım teşvik belgesinin iptali ve/veya kiracıların ödeme yapmaması nedeniyle leasing sözleşmelerinin feshi sonucu ceza ve gecikme faizleri ile ödenmesi konusu.

Diğeri de Finansal Kiralama kapsamındaki satıp-geri kiralama işlemlerindeki “eksik tapu harçları” konusu.

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında muaf olarak ithal edilen Sabit Kıymetlere İlişkin Gümrük Vergisi ve Katma Değer Vergisi

7143 sayılı Kanuna göre; (Madde:3, Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan amme alacaklarına ilişkin hükümler)

-Eğer ilk derece Mahkemesinde dava kazanılmış ise vergi aslının %80’i silinmektedir,

-Henüz ilk derece Mahkemesinde karar verilmemiş ise vergi aslının %50’i silinmektedir,

-Eğer ilk derece Mahkemesinde dava kaybedilmiş ve üst mahkemede (Danıştay veya İstinaf) bozma kararı yok ise vergi aslı aynen ödenecektir,

-Her halukarda vergi cezalarının tamamı silinmektedir,

-Yüksek orandaki gecikme faizi/gecikme zammı silinecek, bunun yerine enflasyon oranında “güncelleme oranı” (TEFE/ÜFE) esasında uygulanacaktır. Peşin ödemelerde ayrıca “güncelleme oranının” %90’ı ayrıca silinecektir.

Bu iyi bir imkandır. Finansal kiralama sektöründe özellikle yatırım teşvik belgesi kapsamında olan kiralamalarda bu imkandan faydalanmak çok rasyonel görünmektedir.

Gerçektende kiracıların yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sebebiyle (yatırım tamamlama vizesinin yaptırılmaması, yatırım konusu sabit kıymetlerin amaç dışı satılması, kiracıların ödeme yapmaması, finansal kiralama sözleşmesinin fesh edilmesi v.b. gibi) teşvik mevzuatı gereğince yararlanılan destek unsurları cezalı ve gecikme faizli olarak geri ödenmek durumundadır. Bu kapsamda olmak üzere Leasing şirketlerinde ihtilaf ve takip konusu çok sayıda dosya vardır.

Gümrük Vergisi ve KDV ödenmeksizin ithal edilen veya yurt içinden yine KDV istisnası ile satın alınan sabit kıymetler dolayısıyla ilgili İdareler (Vergi Daireleri ve Gümrük Müdürlükleri) ile finansal kiralama şirketleri arasında bir çok ihtilaf vardır.

KDV konusunda vergi ve cezaların muhatabı açısından Gelir idaresi ve Gümrük Müdürlükleri arasında görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Vergi İdaresi’nin KDV Genel Tebliği’nde[1] “Finansal kiralama Şirketi ile yatırımcı (kiracı) arasında yapılan sözleşmede belirtilen sürenin sonunda, makine ve teçhizatın yatırımcının (kiracının) mülkiyetine geçmemesi veya yatırımın tevki belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçeklememesi halinde, finansal kiralama Şirketine yapılan teslim sırasında alınmayan vergi tutarları 3065 sayılı Kanunun (13/d) maddesi çerçevesinde yatırımcıdan (kiracıdan) vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.” denilmekteyken, Gümrük İdareleri ise Gümrük Giriş Beyannamesi Leasing şirketi adına olduğundan Leasing şirketlerini sorumlu tutmaktadır.

Görüldüğü gibi bazı durumlarda kiracılar, bazı durumlarda da Finansal Kiralama şirketleri muhatap alınmaktadır. Yerli alıma isabet eden tutarlarla ilgili Vergi İdaresi’nin (GİB) Genel Tebliği’ndeki açıklamalar mevcutken, ithal işlemlerle ilgili uygulamada ise Gümrükler, teşvik unsurlarının tamamlanmasını ve cezaları Leasing firmalarından talep etmektedirler. Bu sebeple 7143 sayılı Kanun yönünden özellikle ithal işlemlerdeki konulara öncelik verilmelidir. Zira işlemin ithal olması sebebiyle açılan davaların ve ihtilafların kaybedilme ihtimali mevcuttur.

İşte yargı sürecindeki bu ihtilaflardan avantajlı bir şekilde kurtulmak için 31.Temmuz tarihine kadar ilgili Kurumlara müracaat etmek gerekiyor. Dava konusu edilen “vergi/ceza ihbarnamesi”, “ödeme emri”, “tahakkuk belgesi/fişi” veya “Gümrük Müdürlüğü’nden doğrudan gönderilen tahsilat yazıları” bu kapsamdadır. Gümrük Müdürlükleri ve Vergi Daireleri’nin bu idari işlemleri için açılan davalardan da aynı esnada vazgeçilmesi (feragat etmek) şarttır.

Sat-Geri Kiralama işlemlerinde eksik Tapu Harcı’nın Yapılandırma (7143) Kanunu ile ödenmesi

Finansal Kiralama kapsamındaki “sat geri kirala işlemlerindeki eksik tapu harçları” ile ilgili olarak 7143 sayılı yapılandırma Kanunu’nundan yararlanmak mümkün.

Bilindiği gibi sat-geri kiralama işleminin başındaki ilk satışta (müşteriden finansal kiralama şirketine yapılan) normal Tapu Harcı yerine sadece satıcıdan tahsil edilmek üzere binde 4,55 (eskide binde 3,96) oranında harç alınmaktadır. Halbuki normal işlemlerde Tapu Harcı alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı olarak %2 oranında tahsil edilir.

Ancak sat-geri kiralama işleminin feshedilmesi sebebiyle taşınmazın sözleşme sonunda kiracıya geri satılmaması halinde başlangıçta eksik tahsil edilen harç gecikme faizi eklenerek normal tarifeye göre ödenir. Dolayısıyla “sat-geri kirala” sözleşmesi fesh edilmiş ise tapu harcı açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş demektir ve bu durumda eksik tapu harcının tamamlanması gerekir.

Mevzuatımıza göre, normal gayrimenkul alım satımında toplamda % 4 olarak alınan tapu harcı, gayrimenkul Sat-Geri-Kirala işlemlerinde sadece kiracıdan işlem başında olmak üzere binde 4,55 alınıyor; ancak bu indirim istisnası, gayrimenkulün işlem sonunda kiracıya teslim koşulu ile geçerlidir.

Tekrarlayacak olursak; taşınmazın herhangi bir şekilde kiracı tarafından geri alınmamasının tespiti durumunda alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı %2 orana göre hesaplanan toplam harç tutarı ile başlangıçtaki indirimli oran arasındaki farka tekabül eden harç tutarı 213 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme faizi ile birlikte alınır.

Finansal kiralama sektöründe kiraların ödenmemesi sebebiyle satıp geri kiralama sözleşmeleri fesih olabilmekte ve hukuki sürecin ardından gayrimenkul üzerindeki şerh kaldırılarak, gayrimenkul Leasing şirketince 3. bir şahsa satılmaktadır. Bu safhada ise eksik ödenmiş Tapu Harcı ortaya çıkmaktadır. Çünkü, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığı’nın 19.02.2015 sayı ve 52616 sayılı yazısı uyarınca; işlem yapacak Tapu İdareleri’nin, taşınmazın kiracı tarafından herhangi bir şekilde geri alınmadığını tespit etmeleri durumunda eksik tahakkuk ettirilen Tapu Harcının gecikme faizi ile tahsili için mahalli Maliye Kuruluşuna bildirmeleri gerekmektedir.

İşte bu birikmiş gecikme faizinden kurtulmak için 7143 sayılı yapılandırma Kanunu’nundan yararlanmak mümkün. Buna göre 31/Temmuz/2018 tarihine kadar, Kanun’un 4. Maddesinin 10. Fıkrasına göre Vergi Usul Kanunu’nun 371. Maddesi kapsamında (pişmanlık) ile beyan yapılarak Tapu Harcının ödenmesi gerekmektedir. Ödeme peşin yapıldığında, gecikme faizi yerine hesaplanan Yİ-ÜFE tutarının %90’ı silinmektedir. (Tapu Harcında vergiyi doğuran olay, yatırımcının Finansal Kiralama şirketine yaptığı satışın tapu işlemidir.)

7143 sayılı Kanun kapsamında Finansal Kiralama şirketi alıcı sıfatıyla kendi adına başvuru yapacak olmakla beraber, alınması gereken toplam Tapu Harcı tutarının tahsil edilebileceği tabiidir.

[1] KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİ, 5.3.Finansal Kiralama Yoluyla Makine-Teçhizat Alımlarında Uygulama