Hikmet Baydar [email protected]

Cari açık mı yoksa cari fazla mı?

Türkiye İstatistik Kurumu Eylül 2022 ayı dış ticaret istatistiklerini açıkladı. Söz konusu bültene göre; ihracat 2022 yılı Eylül ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre %9,2 artarak 22 milyar 612 milyon dolar, ithalat %38,1 artarak 32 milyar 208 milyon dolar olarak gerçekleşti. Genel ticaret sistemine göre ihracat 2022 yılı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %17,0 artarak 188 milyar 152 milyon dolar, ithalat %40,4 artarak 271 milyar 249 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Kaynak www.tuik.gov.tr

Söz konusu tabloya göre Ocak-Eylül 2022 döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı %69.4 olarak gerçekleşirken,dış ticaret dengesi %156.3 kötüleşerek 83.097 milyon USD’na ulaşmıştır. Sadece Eylül 2022 ayında dış ticaret dengesi aylık bazda 9,6 milyar dolar açık vermiştir. Değişim %268.1 olarak gerçekleşmiştir.

Şimdi bir de madalyonun diğer yüzüne bakalım; Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2022 Eylül ayında %4,4 artarak 19 milyar 901 milyon dolardan, 20 milyar 779 milyon dolara yükselirken, Eylül ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat %10,9 artarak 18 milyar 571 milyon dolardan, 20 milyar 602 milyon dolara yükseldi.

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret fazlası Eylül ayında 177 milyon dolar olarak gerçekleşti. Evet yanlış duymadınız dış ticaret fazlası…Sn Kavcıoğlu da son 3 çeyrektir yapısal cari fazla verdiğimizi belirtmiştir.

Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı %100,9 olarak gerçekleşti. 

TCMB pozisyonundaki değerli dolar riskini azaltarak altın pozisyonu almıştır. Son 1 yılda Dünya’da en fazla altın alan ülke Türkiye’dir. Bunun yanında enerji krizine karşı tedbir alınmış ve doğal gaz depoları %100 doluluk oranına ulaştırılmıştır. Tabi ki bu doğal gazın ödemeleri yapılmıştır. Hal böyle olunca, gelecekteki ödemeler de öne çekilerek, enerji krizine karşı tedbir alınmıştır. Bir yandan altın alan, diğer yandan doğal gaz alan Türkiye hem riski azaltmış, hem de Dolar pozisyonunu düşürmüştür.

Bu durumda hangi açıdan bakmalıyız? Alınan tedbirlerle risk azaltılmış, ancak bu nedenle şişirilmiş cari açığa mı? Yoksa risk altın ve enerji dışı verilen cari fazlalara mı?..

Saygılarımla.