Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Birleşen KOBİ’lere %75 indirimli kurumlar vergisi

KOBİ’lerin birleşmesini teşvik etmek amacıyla 6770 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesine beşinci fıkra hükmü eklendi. Ancak, bütün KOBİ’ler indirimli Kurumlar Vergisi’nden yararlanamayacak, sadece üretim faaliyeti ile iştigal eden KOBİ’ler üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançları için bundan yararlanabileceklerdir. Hangi oranda indirim yapılacağını ise Bakanlar Kurulu belirleyecektir ve uygulanacak maksimum indirim oranı %75 olacaktır. Yazımızda indirimli oranda Kurumlar Vergisi’nden yararlanmanın şartları ele alınmıştır.

Hangi şirketler KOBİ sayılmaktadır?

Küçük ve orta büyüklükte işletme, 250/ikiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 40.000.000/kırk milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesi bakımından küçük ve orta büyüklükteki işletme (KOBİ); birleşmenin gerçekleştiği tarihten önceki hesap döneminde ikiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve aynı hesap dönemine ilişkin gelir tablosunda yer alan yıllık net satış hasılatı veya bu dönemin sonunda çıkarılan bilançonun aktif toplamından herhangi biri kırk milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeleri ifade etmektedir. Birleşmenin gerçekleştiği tarihten önceki hesap döneminde ikiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam etme kriterinin tespitinde, sigorta bildirgeleri esas alınmak suretiyle hesaplanan yıllık ortalama çalışan sayısı dikkate alınacaktır.

Örneğin, (ABC) Ltd. Şti. 2016 hesap döneminde vermiş olduğu sigorta bildirgelerine göre on iki aylık dönem boyunca toplam 2.892 çalışan bildiriminde bulunmuştur. Ayrıca 31/12/2016 tarihli bilançosunun aktif toplamı 45.000.000.- TL olup 2016 hesap dönemine ait gelir tablosuna göre net satış hasılatı 34.000.000.-TL’dir.

(ABC) Ltd. Şti.’nin 2016 hesap dönemine ilişkin yıllık ortalama çalışan sayısı (2.892 / 12 = 241) 250’nin altında olduğundan ve bu dönemin sonunda çıkarılan bilançosunun aktif toplamı her ne kadar kırk milyon Türk Lirasının üzerinde olsa da yıllık net satış hasılatı kırk milyon Türk Lirasını aşmadığından, 2017 yılında gerçekleştirilecek birleşmeler açısından (ABC) Ltd. Şti. Kurumlar Vergisi Kanunu bakımından KOBİ niteliğini haiz bulunmaktadır.

Bir kurum, 250’den az işçi çalıştırmakla birlikte, bir önceki hesap döneminin sonu itibarıyla yıllık net satışları ve net aktif toplamının her ikisi de kırk milyon TL’den fazla ise KOBİ kapsamında değerlendirilmeyecektir.

KOBİ birleşmelerinde hangi şartlarla indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir?

Kurumlar Vergisi Kanununun 32/5 nci maddesi kapsamında, KOBİ’lerin yalnızca üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranının indirimli olarak uygulanabilmesi için;

- Birleşmenin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19’uncu maddesi uyarınca yapılması,

- Birleşen iki şirketin de KOBİ niteliğinde olması,

- Birleşen kurumların devir tarihi itibarıyla sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumlardan olması şarttır.

Belirtelim ki, sadece, sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden KOBİ’ler indirimli Kurumlar Vergisinden yararlanabileceklerdir. Bu kapsamda, birleşen kurumların devir tarihi itibarıyla hem sanayi sicil belgesini haiz olmaları hem de fiilen üretim faaliyetiyle iştigal etmeleri şarttır.

Sanayi sicil belgesini haiz olmakla birlikte fiilen üretim faaliyetiyle iştigal etmeyen veya fiilen üretim faaliyetiyle iştigal etmekle birlikte sanayi sicil belgesini haiz olmayan KOBİ’ler, diğer şartları taşısalar dahi indirimli Kurumlar Vergisinden yararlanamazlar.

Kurumlar vergisi oranının indirimli uygulanmasının şartları nelerdir?

Yukarıda yer verilen şartları sağlayan KOBİ’lerin, birleşme tarihinde sona eren hesap döneminde münhasıran üretim faaliyetinden elde ettiği kazançları ile birleşilen kurumun birleşme işleminin gerçekleştiği hesap dönemi dahil olmak üzere üç hesap döneminde münhasıran üretim faaliyetinden elde ettiği kazançlarına, Bakanlar Kurulunca belirlenecek indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanacaktır.

Örneğin, 01/03/2017 tarihinde KOBİ niteliğindeki (ABC) Ltd. Şti., KOBİ niteliğindeki mevcut (XYZ) A.Ş.’ye Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında devrolunmuştur.

Buna göre,

a) (ABC) Ltd. Şti.’nin 1/1/2017-1/3/2017 kıst döneminde ve

b) (XYZ) A.Ş.’nin de;

- 1/1/2017-31/12/2017 hesap döneminde,

- 1/1/2018-31/12/2018 hesap döneminde,

- 1/1/2019-31/12/2019 hesap döneminde

münhasıran üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına, kurumlar vergisi oranı indirimli olarak uygulanacaktır.

Ancak, üretim faaliyetleri dışında elde edilen kazançlar için kurumlar vergisi oranı indirimli olarak uygulanmayacaktır. Bu nedenle de, birleşilen kurumun muhasebe kayıtlarını üretim faaliyetlerine ilişkin kazançlarını diğer kazançlarından ayrı olarak tespitine imkan verecek şekilde tutması gerekmektedir.

Devir tarihinden sonra, devir tarihi itibarıyla faaliyette bulunulan alanlardan farklı alanlarda üretim faaliyetlerine başlanılması halinde, bu yeni üretim faaliyetlerinden kalan süre içerisinde elde edilen kazançlara da kurumlar vergisi oranı indirimli olarak uygulanabilecektir.

Birleşmeden sonra birleşilen kurumun KOBİ niteliğini kaybetmesi durumunda da münhasıran üretim faaliyetinden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanabilecektir.

Kurumlar vergisi oranını %75’e kadar indirimli uygulatmaya, bu indirim oranını, sektörler, iş kolları, üretim alanları, bölgeler, hesap dönemleri itibarıyla ya da orta ve yüksek teknolojili ürün üreten veya imalatçı ihracatçı kurumlar için ayrı ayrı veya birlikte farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bakanlar Kurulu bu yetkisini henüz kullanmamıştır.