Fatih Öğün [email protected]

Bankacılıkta 2017 trendleri

Bankacılık alanında küresel ve yerel piyasalara baktığımızda 2017 yılının beraberinde yeni gelişmeler getirmesi bekleniyor. Piyasalarda yaşanan gelişmeler, yeni düzenlemeler ve finansal teknoloji çözümlerinin giderek daha fazla yaygınlık kazanması, 2015 ve 2016’da yaşanan ve 2017’yi etkileyecek olan gelişmeler arasında görünüyor. Küresel piyasada yaşanan dalgalanmalar, İngiltere’deki Brexit referandumu gibi konular bankacılık alanında dikkat edilmesi gereken piyasa koşullarına işaret ederken, teknoloji alanında geliştirilen çözüm ve uygulamalar basit bir ek özelliğin ötesinde faaliyet modelini etkileyen unsurlara dönüşüyor. Geçtiğimiz dönemde deneysel çalışmalar olarak görünen ve pilot çalışmalar ile sınırlı kalan yapay zekâ uygulamaları bankacılık alanında kendini daha fazla göstermeye başlayacak. Bu sene içerisinde IBM’in Watson uygulamasının farklı sektörlerde sunduğu iş çözümleri üzerinden dünya genelinde 1 milyar insana ulaşması hedefleniyor. Robot bazlı süreç otomasyonları teorik çalışmalar olmaktan çıkıp kurumların ana çözümleri ve faaliyet modeli kapsamına giren teknolojilere dönüşmeye başladı. İlerleyen dönemde bu alanda ciddi verimlilik artışları hedefleniyor. Bazı noktalarda bu yeni çözümlerin kurumlardaki mevcut iş tanımlarını değiştirmesini de bekleyebiliriz.

Finansal teknoloji alanındaki çözümler giderek bankacılık hizmetlerine ulaşan ve ulaşamayan kesimleri kapsayacak şekilde daha geniş kullanım alanı buluyor. Bankalar, son dönemde bu alandaki şirketler ile işbirlikleri kurmaya başlamış durumdalar. Ödeme çözümleri ile başlayan ve alternatif kredi ve varlık yönetimi ile genişleyen bu alan yakın gelecekte açık bankacılık uygulamaları ile yeni boyutlara ulaşacak. Günümüzde entegre bir şekilde üretim ve dağıtımı yapan bankacılık yapısının, platformlara dönüşmesi ve bankacılık ürünlerinde üretim ve dağıtımın ayrı yapılabilmesi ve farklı şekillerde entegre edilebilmesi de beklentiler arasında yer alıyor.

Mevcut durumda EY’nin 2017 Küresel Bankacılık Araştırması’ndan bazı noktaları belirtmekte fayda var. Bankaların pozisyonlanması ve odak noktalarının belirlenmesinde öne çıkan konuları belirtmesi açısından faydalı olan bu çalışmaya baktığımızda 2017 için aşağıdaki noktaların dikkat çektiğini görüyoruz.

1. Kurumların iş yapış ve itibarı konusundaki risklerin yönetilmesi

2. Mevzuat tabanlı uyumluluk ve raporlama standartlarının sağlanması

3. Veri güvenliği ve siber güvenliğin geliştirilmesi

4. Sermaye, likidite ve finansman oranlarının istenen seviyelerde sağlanması

5. Kilit nitelikte yeteneklerin kuruma kazandırılması ve kurumda kalmasının sağlanması

Mevcut 5 maddeye baktığımızda eğilimin ağırlıklı olarak güvenli bir yol takip etmek şeklinde olduğunu söyleyebiliriz. Bu yaklaşımda geçtiğimiz senelerin etkisi, yeni düzenlemeler ve teknoloji alanında giderek artan karmaşıklığı gösterebiliriz. Bu faktörler ışığında araştırmadan gelen önemli bir bulgu da bankaların ana hedeflerinden birinin ilgili koşullara rağmen ROE’yi iyileştirmek olduğu yönünde. Bu amaca dönük aksiyonlar da ağırlıklı olarak 5 başlık altında toplanıyor:

* İş ve müşteri tabanının büyütülmesi

* Faaliyet modelinin optimize edilmesi

* Siber güvenlik başta olmak üzere yapılan işin korunması

* Kontrol ve risk yönetimi yetkinliklerinin artırılması

* Bankacılık alanında yapılan işin yeniden şekillendirilmesi

Araştırmaya katılan kurumların farklı ağırlıklar vermekle birlikte temelde üzerinde durdukları boyutlar yukarıdaki başlıklardan oluşuyor. Bankalar müşteri tabanlarını ve bu tabana sundukları ürün ve hizmetleri geliştirmek istiyorlar. Günün sonunda işin olmazsa olmazı olan bu noktada analitik başta olmak üzere farklı çözümleri kullanmaya dair yönelim artıyor. Bir yandan büyümeyi desteklerken faaliyet modelinin daha yalın ve otomasyona odaklanmış bir yapıya dönüşmesi gerekiyor; mevcut piyasa koşullarında maliyetlerin büyümeye yaklaşan ya da geçen artış hızına sahip olması artık yönetilebilir bir durum olmaktan çıkıyor. Güvenlik ve risk yönetimi bankaların güvenli bir yol izleme konusundaki ana noktalarını oluşturuyor; önceki dönemlerde daha operasyonel konular olarak görülen bu alanlar artık stratejik boyutlar olma yoluna girdi.

Son boyut olan işlerin yeniden şekillendirilmesi ise kritik bir aşamayı oluşturuyor. Günümüzde finansal hizmetler alanında her türlü ürün ve hizmetin tek noktadan üretilip sunulabildiği dönemleri geride bırakıyoruz. Kurumlar, birleşme ve satın almalar ya da işbirlikleri kurarak farklı ürün ve hizmetleri müşterilerine ulaştırmaya ya da bu yöntemle farklı müşteri kesimlerine ulaşmaya çalışıyorlar. Bu alana ilişkin araştırmadan gelen birkaç istatistik vermek gerekirse:

* Araştırmaya katılan kurumların %43’ü mevcut operasyonlarını yeniden yapılandırma ve sadeleştirmeyi hedefliyorlar.

* Kurumların %39’u finansal teknoloji alanındaki şirketler ile işbirlikleri kurmaya yöneliyor.

* %24’lük bir dilim ise diğer finansal kurumlar ile işbirliği ya da ortaklık kurmayı planlıyor.

Bu boyuta baktığımızda inovasyon öne çıkan bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Diğer boyutlarda daha çok tanımlı işin güvenliği, risk yönetimi ve daha iyi yapılması varken, bu boyutta henüz tanımlanmamış iş ile ilgili doğru soruları sormak ve buna dönük aksiyonları alacak faaliyet modelini tanımlamak önem kazanıyor.

Sonraki yazılarımızda farklı noktalarına girmeyi planladığımız bu araştırma ve bağlı boyutları, bankacılık sektörünün geleceğini anlamak açısından da önem taşıyor. Bu alanda doğru aksiyonları doğru zamanda alan kurumların önemli rekabet avantajları sağlamasını bekleyebiliriz.