Dr. Ekrem Öncü [email protected]

Araç fiyatları ötv matrah artırımından nasıl etkilenecek, hangi araçların fiyatları düşecek?

Bilindiği gibi Hazine ve Maliye Bakanı OYDER yetkilileri ile yaptığı görüşme akabinde motor silindir hacmi 1.6 cm3’e kadar olan binek araçlar için Özel Tüketim Vergisi matrahında artış yapılacağını ve düzenlemenin 1 Aralık itibari ile yürürlüğe gireceğini açıkladı. Bunun anlamı, aşağıda ele alacağımız üzere ÖTV matrahının yükselmesi ile örneğin aracın vergisiz fiyatı üzerinden uygulanan ÖTV oranının %80’den %70 ya da %60’a düşmesidir. 

Mevcut uygulamada motor silindir hacmi 1.6 cm3’e kadar olan araçlar için ÖTV oranları aşağıdaki gibidir.

Matrahı;

- 120.000.-TL’yi aşmayanlar için %45

- 120.000.-TL- 150.000.-TL arası %50

- 150.000.-TL- 175.000.-TL arası %60

- 175.000.-TL- 200.000.-TL arası %70

- 200.000.-TL’yi aşanlar için %80 ÖTV oranı uygulanmaktadır.

2 Eylül 2022 tarihli ODD raporuna göre Türkiye’de satılan araçların %82,7’si %80’lik ÖTV dilimine girmektedir. %45, %50 ve %60’lık dilimde satışa sunulan hiçbir model kalmamıştır. Bu nedenle araç fiyatları oldukça yükselmiş ve özellikle dar gelirliler için araç almak oldukça zorlaşmıştır. Bu dilimlerde araç kalmamasının en önemli nedeni ise enflasyon oranlarının yükselmesi ve araç üretimindeki sıkıntılar nedeni ile fiyatların artmasıdır. Dolayısı ile ÖTV dilimlerinin güncellenmesi zaruri olmuştur.

OYDER’in motor silindir hacmi 1.6 cm3 altı araçlar için talep ettiği matrah artışı aşağıdaki gibidir.

- 200.000.-TL’ye kadar %45

- 200.000.-TL- 275.000.-TL’ye kadar %50

- 275.000.-TL- 350.000.-TL’ye kadar %60

- 350.000.-TL- 425.000.-TL’ye kadar %70

- 425.000.-TL üzeri %80

Eğer ki, OYDER’in talebi aynen kabul edilecek olur ise bazı araç fiyatları aşağıdaki şekilde değişecektir.

Örneğin, VW markasının Polo modelinin mevcut vergisiz fiyatlarında bir artış olmayacağı varsayımı ile bugünkü fiyatları dikkate alındığında fiyat değişimleri aşağıdaki gibi olacaktır.

Polo 1.0 80 PS Manuel İmpression modelinin mevcutta vergi ve masraflar dahil liste fiyatı 504.600.-TL’dir. OYDER’in teklifi kabul edilecek olur ise değişiklik sonrası fiyat 420.082.- TL olacaktır. Fark ise 84.518,00.-TL’dir. Bu fark mevcut satış fiyatına göre bu model için fiyatların %16 oranında geri gelmesi demektir. Hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır.

               MEVCUT DURUM                                                 DEĞİŞİKLİK SONRASI

-Vergisiz fiyat 236.670,75.-TL                                              236.670,75.-TL

-ÖTV (%80)     189.336,60.-TL                             (%50)     118.335,37.-TL 

-KDV (%18)       76.681,32.-TL                          (%18)         63.901,10.-TL

-MTV                       788,00.-TL                                                788,00.-TL

-Trafik, Tescil      1.123,32.-TL                                                1.123,32.-TL

TOPLAM         504.600,00-TL                                            420.082,00.-TL

Yine Polo 1.0 TSI 95 PS DSG Life modelin vergisiz fiyatı 281.162,28.-TL olup, mevcut durumda bu aracın %80 ÖTV’li liste fiyatı 599.100,00.-TL iken, ÖTV matrahı indirimi sonrası bu aracın fiyatı %60’lık ÖTV oranı ile trafik ve tescil işlemleri dahil 532.746,00.-TL olacaktır. Aradaki fark 66.354,00.-TL’dir. Bu da fiyatların % 11 oranında düşmesi anlamına gelmektedir.

Yukarıda ele aldığımız örnekteki hesaplama yöntemi ile silindir hacmi 1.6 cm3 altındaki bütün araçlar için hesaplama yapılabilir. Bu da hangi markanın hangi model araçlarının fiyatlarının ne olacağını gösterir.

OYDER’in önerisi kabul edilecek olur ise fiyatı 902.700,00.-TL’nin altında kalan araçlar için fiyatlarda indirim olacaktır.

Kanaatimizce OYDER’in teklifi de mevcut durumda yetersizdir. En azından satış rakamları 1.100.000,00.-TL civarında bir rakamın altında kalan araçları kapsayacak bir düzenleme olmalıdır. Böyle bir düzenleme yalnızca bu araçların fiyatını geri çekmeyecek, aynı zamanda fiyatı daha yüksek olan araçların fiyatlarını da geri çekecektir. Nitekim, fiyatı düşen araçlara yönelim başlayacağı için fiyatı yüksek araçlara talep düşeceğinden mecburen yüksek fiyatlı araçlar için de fiyatlarda gerileme beklenebilecektir.