Zombi şirketler evlenerek hayatta kalmaya çalışıyor

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Resesyon yaklaşıyor ve yatırımcılar hızlı para kazanamayan şirketleri finanse etmek konusunda daha isteksiz davranıyor. Bloomberg’ün haberine göre söz konusu ortamda nakit sıkıntısı çeken özel girişimler kurtuluş yolunu teknoloji halka arzları ve özel amaçlı halka arz girişimleri ile birleşmekte arayacak. Söz konusu beklentiler göz önünde bulundurulduğunda 2023 zombi şirketler için birleşme yılı olabilir.

Zarar eden başka bir girişimle şirket evliliği yapmak kurtuluşun imkansız bir yolu gibi görünebilir. Yine de bu tür anlaşmalar, satın alan şirketlerin pazar payını artırmak veya ölçek ekonomileri kazanmak için ucuz bir yol sağlayabilir. Bu sayede asıl hedef olan kepenkleri açık tutmak için para da sağlanmış olur. Ancak Bloomberg yazarı Chris Bryant şirket evliliklerinin, maliyet düşürme ve sağlıklı birim ekonomisinin yerini tutamayacağını ve bozuk iş modellerini düzeltemeyeceğini belirtiyor.

Şirket evliliklerinde nakit yerine hisseler kullanılıyor

Şirket evliliği ve satın alım (M&A) dalgası şimdiden etkilerini hissettirmeye başladı. Geçen yıl elektrikli kamyon üreticisi Nikola ile batarya tedarikçisi Romeo Power güçlerini birleştirdi. Bu arada ikinci el araç perakendecileri Shift Technologies ve CarLotz firmaları da birleşme konusunda anlaştı. Otonom araç sensör üreticileri Velodyne Lidar ve Ouster firmaları da birleşme kararı aldı. Söz konusu şirketlerin tamamının zarar eden eski özel amaçlı halka arz şirketleri (SPAC) olması ve tüm ödeme işlemlerini nakit yerine hisse senetleri üzerinden yapması da Bryant’ın dikkatini çektiği önemli bir nokta.

SPAC evreninin ötesinde, risk sermayesi destekli hızlı market dağıtım firması Gorillas Technologies, aralık ayında Türk rakibi Getir tarafından satın alınmayı kabul etti. 1,2 milyar dolarlık değerlemeye ait satın alım anlaşması Berlin merkezli Gorillas'ın 3 milyar dolarlık zirve değerlemesinin çok altındaydı. Bryant yine satın alım anlaşmasının neredeyse tamamen Getir hisseleri üzerinden ödendiğine dikkat çekti.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre start-up şirketlerinin konsolidasyon sürecinin önemli bir geçmişi var. Pandemi sonrası kolay para döneminde değerleri şişirilen şirketler halka arz pazarına çok fazla yeni şirketin girmesi için ortam sağlamıştı. Şiddetli rekabet müşteriler için harika bir ortam sağlıyordu ancak bu yeni firmalar kârlı olmaktan çok uzaktı.

Bryant konuyla ilgili örnek olarak son birkaç yılda yarım düzine ışıklı radar sistemleri şirketinin SPAC firmaları aracılığıyla halka arz olduğunu hatırlatıyor. Aralık ayında ise bu girişimlerden biri olan Kaliforniya merkezli Quanergy Systems iflas başvurusunda bulundu.

Finans yazarına göre şirket evlilikleri yüksek değerlemeleri kurtarmak için bir miktar umut sağlıyor. Ancak aynı zamanda riskli bir yöntem olarak öne çıkıyor. Bryant Getir’in Alman rakibini satın alarak kentsel depo ağını konsolide edebileceğini, müşteri promosyonlarına daha az harcama ile gerçekleştirebileceğini ve tedarikçilere karşı daha fazla pazarlık gücü kazanabileceğini söyledi. Ancak finans yazarına göre Gorrillas firması çok fazla nakit kaybediyor ve Getir kısa vadede bile bu kayıplardan dolayı sorun yaşayabilir.

Aynı şey, elektrikli kamyonlar üretmek için müşterilerden aldığından daha fazla harcama yapan Nikola için de geçerli. Phoenix merkezli girişim, kasım ayında yaptığı uyarıda yakın zamanda tamamlanan Romeo satın alımı nedeniyle bu negatif brüt kâr marjının kısa vadede daha da kötüleşeceğini açıkladı. Romeo daha önce Nikola’ya maliyetin altında fiyatlarla batarya paketleri satıyordu. Ancak şirketin sahibi olan Nikola artık tüm maliyeti üstlenmek zorunda kalacak.

İki şirket birlikte 2022'nin ilk dokuz ayında 760 milyon dolardan fazla kaybetti. Nikola daha fazla nakit kaybetmemek için kamyon üretimini yavaşlatmak zorunda kaldı.

Nikola, şirket evliliğiyle birlikte Romeo'nun batarya üretimini daha verimli hale getirmeyi umuyor ve kilit bir tedarikçinin iflas etmesi riskini önlemeye çalışıyor. Eylül ayı sonu itibariyle Romeo'nun nakit birikimi 4 milyon dolara gerilerken, Nikola ise 316 milyon dolarlık sınırsız nakit tutuyordu. Bununla birlikte, Nikola'nın piyasa değeri, devralmanın ardından yaklaşık 1 milyar dolara düştü ve bu da gelecekteki herhangi bir sermaye artışını daha az gelirli hale getirecek.

Hisseleri düşen şirketler anlaşmaların değerini de düşürüyor

Anlaşma aynı zamanda iki girişim arasında şirket evliliği düzenlemenin başka bir zorluğunu da gözler önüne seriyor. Şirketler genellikle nakit varlıklarını korumak için hisse senetleri üzerinden ödeme yapıyorlar. Ancak hisse değerlemelerinin değişken olduğu bir ortamda hangi hissenin değerinin ne olduğuna karar vermek de oldukça zor.

Ekim ayında devralma işleminin sonlanmasıyla birlikte Romeo hissedarlarının ödeme olarak aldıkları Nikola hisseleri sadece 68 milyon dolar değerindeydi. Anlaşma ağustos ayında açıklandığında ise hisseler değerinin yarısını kaybetti. Nikola hisseleri 2020’deki zirvesinden bu yana %95’ten fazla düştü.

Nakit ihtiyacı davalık şirketleri birleştirdi

Likiditeyi güvence altına almak genellikle start-up şirketlerinin en önemli önceliği olarak görülüyor. Yakın zamana kadar Velodyne ve Ouster firmaları fikri mülkiyet anlaşmazlığı nedeniyle mahkemelerde birbirlerini bitirmeye çalışıyorlardı. Kasım ayında açıklanan eşitlerin birleşmesi anlaşmasıyla birlikte nakit olarak yaklaşık 355 milyon dolar sağladılar. Finans yazarı şirketler arasındaki fikir ayrılıklarını çözmek için nakit birikimlerin önemli bir teşvik unsuru oluşturduğunu belirtiyor.

İkinci el araç e-ticaret platformu Shift ağustos ayında ABD’deki merkezlerinin büyük çoğunluğunu kapattı ve kasım ayında şirketin devam edebilme yetisi konusunda endişe oluştuğunu söyledi. Şirket geçtiğimiz ay CarLotz ile birleşti ve iki firmanın şu anda birleşik 125 milyon dolarlık sermayesi var. Birleşen firma 2024 yılı için kârlılık sözü verdi.

Bryant’a göre iki zarar eden şirketin birleşmesinden kârlı bir şirketin oluşması ihtimali yatırımcıları halen ikna edebilmiş değil. Shift'in piyasa değeri, 2020'deki 900 milyon dolarlık zirveden yaklaşık 25 milyon dolara kadar geriledi.

Finans yazarı zombi şirketler olarak tanımladığı girişimler için son söz olarak şu ifadeleri kullanıyor:

“Umutsuz zamanlar yaratıcı düşünmeyi gerektirse de start-up’ların birleşme anlaşmaları yalnızca mali hesaplaşma gününü geciktirmede başarılı olabilir.”

Dev varlık yöneticilerinden 2023’te ‘çoklu kriz’ uyarısı

Enflasyon ve yüksek faiz ortamında para nerede tutulur?

Şirketleri yeşil tahviller kurtaracak