Yüzyılın en büyük özelleştirme hamlesi

Suudi Arabistan'ın gelecek birkaç yıl içinde gerçekleştirmeyi hedeflediği 300 milyar dolarlık özelleştirme hamlesinde çok yavaş ilerleme sağlanması, dünya çapında birçok yatırımcının "bekle gör" politikası izlemesine yol açtı. 

Reuters'ın analizine göre, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman'ın açıkladığı 2030 Vizyonu'nun bir parçası olan özelleştirme programı, aradan geçen 19 ayda sınırlı bir ilerleme sağladı.

Reuters'a konuşan yatırımcılar ve analistler, ülkedeki ağır bürokrasi ve yeterli yasal çerçeve bulunmamasının özelleştirme sürecini olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor. Ayrıca ülkede geçen ay başında başlayan ve onlarca prens ile iş adamının gözaltına alındığı yolsuzluk operasyonu da süreci yavaşlatmış durumda.

Bir Suudi bankacı, son dönemde Suudi yönetiminin önceliklerinin değiştiğini belirterek "Süreç beklenenden daha uzun olacak" dedi.

Aramco'nun 100 milyar dolarlık halka arzı

Suudi Arabistan'ı enerjiye bağımlılıktan kurtarmayı hedefleyen dev özelleştirme hamlesinin en büyük ayağı, dünyanın en büyük petrol şirketi olan Saudi Aramco'nun 100 milyar dolarlık halka arzı olacak. Prens Bin Salman, ekim ayında Reuters'a yaptığı açıklamada, Suudi devletine ait Aramco'nun yüzde 5'lik hissesinin halka arzına gelecek yıl başlayacaklarını açıklamıştı.

Tarihin en büyük hisse satışı olması planlanan Aramco'nun halka arzında, henüz hangi borsanın sorumluluğu üstleneceğ konusunda bir karar alınmadı.

İngiltere ve ABD bir süredir Aramco'nun halka arzına ev sahipliği yapmak için yarışıyor. ABD Başkanı Donald Trump, Aramco'nun ilk halka arzının New York borsasında yapılması için Suudi Kralı Salman ile telefonda görüşmüştü.

Özelleştirilmesi planlanan kurum ve şirketler

Başta petrol, sağlık, eğitim ve havacılık olmak üzere 16 sektörde gerçekleştirilecek milyar doları bulması beklenen özelleştirmelerin bir bölümü şöyle:

Saudi Aramco: Suudi hükümeti, dünyanın en büyük petrol şirketi Aramco'nun yüzde 5'ini halka arz edeceklerini açıkladı. Bu satışın şirketin değerini 2 trilyon doların üzerine taşıması hedefleniyor.

Suudi Posta Şirketi: Riyad, şubat ayında yatırımcıları ülkenin posta şirketi Saudi Postal Corp.'a yatırım yapmaya çağırdı. Enformasyon Bakanı Abdullah Alswaha, geçen ay yaptığı açıklamada, şirket için beş yıllık bir özelleşirme programı hazırladıklarını belirtti.

Suudi Tahıl Kurumu: Suudi Arabistan'ın tahıl alımlarını gerçekleştiren kurumun özellleştirmesinde, şimdiye dek ABD'li Archer Daniels Midland Co gibi şirketlerin ismi geçti ancak yatıırmcıların net bir satış planı olmamasından endişeli oldukları belirtiliyor.

Futbol takımları: Ülkedeki beş futbol takımının özelleştirilmesi planlanırken, Suudi yatırım bankası Jadwa Investment bu alanda danışmanlık hizmeti vermekle görevlendirildi.

Havaalanları: Suudi Aranistan Sivil Havacılık Holdingi Başkanı Faysal Hamad el Sugayir, 2018 ortasına dek 27 havaalanını özelleştirmeyi hedeflediklerini açıkladı. Goldman Sachs, Riyad'daki Kral Halid Uluslararası Havaalanı'nın azınlık hisselerinin satışının yönetimini üstlenmişti.

Suudi Arabistan Havayolları: Kaynaklar, satışın şimdilik durdurulduğunu ya da çok az ilerleme sağlandığını söylüyor.

Sağlık hizmetleri: Yetkililer, Riyad'daki Kral Faysal Hastanesi ve Araştırma Merkezi'nin özelleştirilmesinde önemli bri aşama kaydedildiğini açıkladı.

Eğitim: Okul binalarının inşası ve yönetimini özelleştirme sürecine, HSBC danışmanlık yapıyor. 
Suudi Elektrik Şirketi: Yönetim, ülkedeki elektrik santrallerinin önemli bölümünü özelleştirecek. Bu yıl sonuna kadar dört santralin özelleştirilmesi hedeleniyor.