Yüzde 2 teminat çantacıyı eler

Petrol Platformu Derneği (PETFORM) Başkanı Orhan Duran,  yeni Petrol Kanunu ile ruhsat alıp uzun yıllar hiçbir yatırım yapmayan başka bir deyişle  'çantacı' olarak nitelendirilen kesimlerin sektörden ayıklanmasına yönelik önemli bir adım atıldığını belirterek, "Petrol arama ve üretimine gerçekten yatırım yapacak, belli finansal güce, bilgi birikimine sahip şirketlerin önü açılacak" dedi.  
TPAO'nun verimli, dinamik, hızla karar alabilen, esnek bir yapıya kavuşturulması gerektiğini kaydeden Duran, bunun için TPAO hisselerinin belli bir bölümünün THY’de olduğu gibi halka arz edileceği bir modeli doğru bulduklarını belirtti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı Doğalgaz Piyasası Kanunu'na ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Duran, öncelikle sektörde rekabetçi bir yapının sağlanması gerektiğine vurgu yaptı. “Ankara Sohbetleri”nde Dünya Gazetesi’ne konuşan Orhan Duran özetle şunları söyledi
-Yeni Petrol Kanunu beklentilerinizi ne ölçüde karşılıyor?  
6326 Sayılı Kanun'un içerisinden, piyasa kanunları, yani petrol piyasası, doğalgaz piyasası, LPG piyasası kanunları çıktığı için bu kanunun hukuki anlamda günün şartlarına adapte edilmesi gerekiyordu ve 6491 Sayılı Kanun ile bu durum sağlandı. Yeni kanunda ruhsatlar ve sürelerle ilgili değişiklikler var. Ruhsat süreleri kara alanlarında 5+2+2 yıl olarak, denizlerde ise 8+3+3 yıl olarak düzenlendi. Başvuru sırasında ruhsat sahipliğini hak eden şirketler, sundukları yatırım programı çerçevesinde bunun yüzde 2'si kadar bir oranı kara alanlarında teminat olarak yatıracaklar. Bu oran denizlerde yüzde 1 olacak. Bu yeni bir olay, ruhsat alıp da uzun yıllar hiçbir yatırım yapmayan, başka bir deyişle çantacı olarak nitelenen kesimlerin bir şekilde elimine edilmesini amaçlayan bir düzenleme. Petrol arama ve üretimine gerçekten yatırım yapacak, belli finansal güce, bilgi birikimine sahip olan şirketlerin önünü açacak önemli bir değişiklik. Alınan ruhsatla ilgili ilk 5 yıllık dönem ve 2'şer yıllık dönemlerde uzatmalar için birer kuyu açma zorunluğunu getirildi. Uzatma alabilmek için de mutlaka o 5 yıllık programın bir anlamda gerçekleştirilmesi öngörüldü. Eğer bunlar yapılmışsa uzatma hakkı verilebiliyor. 
-TPAO, THY modeli ile mi özelleştirilecek? 
TPAO tam bir KİT. Dünyada böyle bir sistem ancak İran gibi kapalı ekonomilerde var. THY'de nasıl belli bir kısım kamu kontrolünde, bir kısım ise borsada işlem görüyor ve hızlı karar alma, verimlilik, dinamizm ve esneklik getiriyorsa, TPAO’da benzer bir model uygulanabilir diyoruz. Yani hisselerinin çoğunluk kısmı kamuda kalmak üzere kalan kısmı borsaya açılabilir ve borsada işlem görebilir. Bu, TPAO’yu hem KİT konumundan çıkaracak, hem de özerk yönetim olarak etkin bir konum kazandıracaktır. Dünyada bunun Petrobras, Statoil, Eni gibi birçok örneği var. Türkiye Petrollerinin belli bir hissesinin borsaya açılması, esnek, dinamik, daha etkin bir yönetim ve kendi kararlarını alabilen bir yapıya kavuşmasını sağlayacak, hatta çalışan personelinde ücret politikası iyileştirilecektir. Böyle bir yapı Türkiye Petrollerine güç kazandırır.