Yurt içi borçlanmada TL'ye ağırlık verilecek

Dün akşam açıklanan 2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program'da dikkat çeken ayrıntılardan biri de döviz ve altın cinsinden borçlanmanın azaltılması üzerine geliştirilen stratejik hedef oldu. Plandaki ifadelere göre borçlanmada kademeli olarak döviz ve altının ağırlığı azaltılacak.

Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan 2022-2024 yıllarına ilişkin Orta Vadeli Program'dan (OVP) yaptığı derlemeye göre, kamu kesimi genel dengesinin program dönemi sonunda yüzde 2,5 seviyesine gerilemesi, program tanımlı kamu kesimi dengesinin ise aynı dönemde yüzde 0,4 fazlaya dönmesi bekleniyor.

Gelecek yılın sonunda yüzde 3,5 olması öngörülen genel devlet açığının program dönemi sonunda yüzde 2,6 seviyesinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oran olarak 2022 yılında bir önceki yıla göre 0,2 puan artışla yüzde 22,8'e yükselmesi beklenen toplam vergi yükünün program döneminde yatay bir seyir izlemesi ve 2024 yılında yüzde 22,9 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.

GSYH'ye oran olarak merkezi yönetim bütçe açığının 2022 yılında yüzde 3,5, program dönemi sonunda yüzde 2,9 olarak gerçekleşmesi, faiz dışı dengenin 2022'de yüzde 0,5 açık vermesi, program dönemi sonunda ise yüzde 0,3 fazlaya dönmesi bekleniyor.

2022 yılında GSYH'ye oranla merkezi yönetim bütçe giderlerinin yüzde 22,2, faiz hariç giderlerin yüzde 19,2, merkezi yönetim bütçe gelirlerinin yüzde 18,7, vergi gelirlerinin ise yüzde 16 olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

GSYH'ye oranla, 2022 yılında yüzde 35,8 olarak gerçekleşmesi beklenen AB tanımlı genel yönetim borç stokunun program dönemi sonunda yüzde 34,7'ye düşürülmesi hedefleniyor.

Programa göre, stratejik ölçütler çerçevesinde yürütülen politika kapsamında iç borçlanma ağırlıklı olarak Türk lirası cinsinden yapılacak. Yurt içi döviz ve altın cinsi borçlanmaların ise piyasa koşulları çerçevesinde kademeli olarak azaltılması borçlanma politikasının temel stratejik hedeflerinden biri olacak.

Program döneminde, mali disipline kararlılıkla devam edilerek kaynakların verimli kullanılması sağlanacak ve belirlenen alanlarda tasarrufu sağlayacak yapısal değişiklikler hayata geçirilecek. Kamu kesimi borçlanma gereği ve kamu borç stokunun GSYH'ye oranı düşürülecek ve maliye politikasının sürdürülebilirliği güçlendirilecek.

Kamu hizmetlerinde "azami tasarruf" prensibi

Kamu harcama politikasının çok yıllı bütçeleme yaklaşımı çerçevesinde, belirlenen politika öncelikleri ve kamu idarelerine tahsis edilen ödenek tavanları doğrultusunda yürütülmesi esas olacak.

Harcama gözden geçirmelerine devam edilecek, buna ilişkin programların etkinliği artırılacak ve harcamalar kontrol altında tutulacak. Kamu hizmetleri, bütçe imkanları içinde kalınarak ayrılan kaynakların üzerinde harcama yapılmasına yol açılmadan azami tasarruf anlayışı içinde yerine getirilecek.

Özel hesap uygulamalarının hizmetin niteliği gereği acil ve zorunlu olanlarla sınırlandırılması, bu kriterleri karşılamayan uygulamaların kademeli olarak kaldırılması, döner sermaye işletmelerinin aşamalı şekilde merkezi yönetim bütçesine dahil edilerek bütçe hakkının genişletilmesi sağlanacak.

Kamu mali yönetiminde sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının artırılması için vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde verginin tabana yayılması ve gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek.

Vergisel teşvikler ile istisna ve muafiyetler etkinlik prensibi gözetilerek gözden geçirilecek.

Dijital ekonominin sağlıklı ve tam olarak kavranması ve vergilendirilmesine yönelik çalışmalara devam edilecek.

Kamu gelirlerine yönelik tahsilat performansı artırılacak, vergi denetiminde risk odaklı ve uzaktan denetim sistemleri uygulamaya alınacak.

Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede kapsamlı bir program uygulamaya konulacak.

KİT'ler, makroekonomik, sektörel ve sosyal politikaların yanı sıra içinde bulundukları piyasa şartlarını dikkate alarak kamu maliyesine en az yük getirecek şekilde faaliyetlerini sürdürecek.

Yardımlarda mükerrerlik önlenecek

Sosyal yardımlarda mükerrerliklerin engellenmesi, kamu kaynaklarında etkinliğin sağlanması amacıyla sosyal yardım verilerinin tamamı Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi'ne entegre edilecek.

Sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeden gereksiz kullanımı önlemek üzere, ilaç, tıbbi cihaz ve tedavi harcamaları daha akılcı hale getirilecek. Sağlık hizmet sunucularının davranışlarını dikkate alan denetim modelleri geliştirilecek, risk analizi ve veri madenciliği alanlarında yazılım, donanım ve eğitim altyapısı güçlendirilecek. Sağlık hizmetlerinin geri ödemelerinde Risk Paylaşım Modeli'ni destekleyen proje çalışmalarına başlanacak.

Devlet Malzeme Ofisi ile birlikte Sağlık Market uygulamasının kapsamı genişletilerek ilaç ve medikal malzeme tedarik zinciri daha da güçlendirilecek.

Taşıt bazlı masraf yönetim modeli başta olmak üzere Kamu Filo Yönetim Sistemi'nin uygulama modelleri kamu idarelerine yaygınlaştırılmaya devam edilecek.

Mükellef hizmetlerinin geliştirilmesi ve mükellef hizmetleri yönetiminin etkin, güncel ve hızlı bir şekilde merkezi olarak yönetilebilmesi için yeni nesil iletişim kanalları kullanılarak mükelleflere sürekli hizmet sunumu yapılması sağlanacak.

Haziran iç borçlanma programında azalma dikkat çekmişti

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Haziran-Ağustos dönemine ilişkin iç borçlanma stratejisinde Haziran programındaki azalma dikkat çekmişti.

Daha önce yayınlanan Mayıs-Temmuz dönemini kapsayan iç borçlanma stratejisinde Haziran ayında 33,8 milyar TL'lik borçlanma öngörülürken son programda bu tutar 28 milyar TL olarak belirlenmişti.

Son programda Haziran ayında toplam 31,7 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık toplam 28 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması öngörülmüştü.

Temmuz ayında toplam 53 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık toplam 52 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması programlanırken Ağustos ayında toplam 10,1 milyar TL’lik iç borç servisine karşılık toplam 16 milyar TL’lik iç borçlanma yapılması hedeflenmişti.

'Yeşil dönüşüm' OVP'de

Piyasanın odak noktası OVP oldu