Yunanistan ve Makedonya arasında tarihi imza

Yunanistan ve Makedonya arasında çeyrek asrı aşkın süredir devam eden "isim sorununun" çözümüne yönelik tarihi anlaşma imzalandı. Anlaşmayla birlikte Makedonya'nın isminin, 'Kuzey Makedonya Cumhuriyeti' olarak değiştirilmesi öngörülüyor.

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias ve Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov, iki ülkenin sınırında bulunan Prespa Gölü kıyısındaki Psarades köyünde düzenlenen törende anlaşmaya imza attı.

Törene ayrıca Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ve Makedon mevkidaşı Zoran Zaev'in yanı sıra Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, AB Komisyonunun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn ve Birleşmiş Milletler (BM) Özel Temsilcisi Matthew Nimetz katıldı.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için iki ülkenin parlamentoları tarafından onaylanması ve Makedonya'daki referandumdan geçmesi gerekiyor.

Anlaşma, Makedonya'nın isminin "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" anlamına gelen "Republika Severna Makedonija" olarak değiştirilmesini ve ülkenin AB ve NATO üyeliklerine yönelik Yunanistan'ın vetosunun kaldırılmasını öngörüyor.

İSİM MUTABAKATI ATİNA'YI KARIŞTIRDI 

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras'ın Makedonya ile kökü yıllar öncesine dayanan isim anlaşmazlığını çözmek için attığı cesur adım, ülkeyi karıştırdı. Muhalefet partileri ile koalisyon ortağı partilerden bazı vekiller ve liderler, Çipras'ı Yunanistan'a ihanet etmekle suçladı. Bazı muhalifler ise böylesine kritik bir mevzuda meclisi müzakere sürecinde devre dışı bırakması nedeniyle Çipras'a yüklendi.

DARBECİ VEKİL FİRARDA

Yunan gazeteci Stefanos Chios, "ön mutabakatın ülkeye ihanet olduğunu" belirttiği yazısında; Başbakan Çipras, Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos ve Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias'ın işledikleri suç nedeniyle kurşuna dizilmeleri gerektiğini kaydetti. Chios, Naftemporiki Gazetesi’nde ilk sayfada yayımlanan makalesinin ardından polis tarafından gözaltına alındı. Yunan Gazeteciler Birliği, gözaltı kararı sonrası, ahlaki ilkelerin ihlal edilip edilmediğinin disiplin komitesinde ele alınacağını duyurdu.

Gerilimi yükselten bir çıkış da aşırı sağcı Altın Şafak Partisi'nden geldi. Yeni Demokrasi Partisi'nin "Kuzey Makedonya" adı ile ilgili kararı dolayısıyla hükümete karşı gensoru önergesi sunmasının ardından başlayan parlamento oturumu sırasında, Altın Şafak Milletvekili Konstantinos Barbarousas, Yunanistan Silahlı Kuvvetleri’ni, Başbakan Çipras, Dışişleri Bakanı Kotzias ve Cumhurbaşkanı Pavlopulos'u tutuklaması için göreve çağırdı. Başsavcı Yardımcısı Evangelos Zaharias, Barbarousas’ın "vatan hainliği" ile suçlanmasını istedi. Bu suçlama için milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması gerekmediğinden hemen tutuklanması istenen Altın Şafak Milletvekili, otomobiline binip kaçtı. AtinaPatra Karayolu’nda polis arabaları tarafından kovalanan Barbarousas "Dur" çağrısına itaat etmedi, tersine büyük bir süratle barikatı aşıp kayboldu. Altın Şafak Partisi Lideri Nikos Mihaloliakos, milletvekili Barbarousas’ı partiden uzaklaştırdığını açıkladı.

HÜKÜMETİN DÜŞMESİ BEKLENMİYOR

Muhalefetteki Yeni Demokrasi Partisi’nin "Kuzey Makedonya" adı ile ilgili kararı dolayısıyla hükümete karşı verdiği gensoru önergesi, dün de parlamentoda tartışıldı. Gensoru önergesinin hükümetin düşmesiyle sonuçlanması beklenmiyor. Çipras’ın koalisyon ortağı ve Bağımsız Yunan Partisi Panos Kammenos meclise gelmesi halinde mutabakata karşı çıkacağını belirtmekle birlikte, gensoru önergesinde hükümetin düşmesine karşı çıkacaklarını söylemişti.

İSİM KRİZİNİN ARKA PLANI

Atina, eski Yunanistan’ın Makedonya bölgesi üzerinde hak iddiası anlamına geldiğini öne sürerek, kurulduğu günden beri eski Yugoslavya cumhuriyeti Makedonya’nın ismini değiştirmesi gerektiğini savunuyor. Yunanistan, aşılamayan bu kriz nedeniyle Makedonya’nın AB ve NATO üyeliğine de karşı çıkıyor. Varılan mutabakat Yunanistan’ın beklentilerini büyük ölçüde karşılıyor. Ancak muhalifler yine de mutabakatın yeterli olmadığını, Makedonya’nın daha fazla taviz vermesi gerektiğini savunuyor. Bu arada Makedonya Cumhurbaşkanı da mutabakatı imzalamayı reddediyor. Uluslararası toplumun desteğini arkasına alan Çipras’ın attığı bu adımın amacına ulaşıp ulaşmayacağı bilinmiyor.

ESKİ-YENİ KAVGASI

İsim krizi, Yunanistan’ın eski yönetimleriyle yeni sayılan Başbakan Çipras koalisyonu arasında da atışmalara yol açtı. Meclisteki gensoru önergesi öncesinde bir açıklama yapan eski Dışişleri Bakanı Dora Bakoyannis, hükümeti tavizkâr bir tutumla kötü bir mutakabat yapmakla suçladı. Buna karşılık Kotzias, döneminde krizin çözümü konusunda yapılanlara ilişkin gizli belgeleri açıklayacağını duyurdu.