Yüksek net hata-noksan için 4 olasılık

4.8 milyar dolarla Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en yüksek aylık net hata-noksan kalemine Temmuz ayında tanık olduk. Hürriyet Gazetesi ekonomi yazarı Erdal Sağlam, bugünkü yazısında bu rekor 'hata-noksan'ın kaynağı için 4 farklı tahmine yer veriyor.
İşte Sağlam'ın kaleminden piyasalarda konuşulan o tahminler...
1- Piyasa uzmanlarının bir bölümü varlık barışı nedeniyle giriş olabileceği görüşünü savunuyor. Ancak varlık barışından yararlanmak isteyenlerin bu parayı Maliye’ye bildirip, yüzde 2 oranında vergi ödeyerek legalleştirerek incelemeden muaf olabilecekleri unutuluyor. Yani varlık barışı kapsamında getiriliyor olsa kayıtlarının olması, net hata-noksana atılmaması gerekiyor.
2- Ayrıca turizm gelirlerinin az hesaplanması ya da swap kaynaklı, yani yurda gelip de bono ya da hisse senedine henüz yatırılmamış dövizin de bu kapsamda değerlendirilmiş olabileceği, bu işlemin hep olduğu belirtiliyor.
3- Bunun yanında konjonktürel bazlı bazı tahminler de yapılıyor. Bunlardan biri Suriye’deki kargaşa nedeniyle Türkiye’ye gelmiş Suriye sermayesi olabileceği. Suriye’nin özellikle zenginlerinin ABD’nin vuracağı beklentisiyle paralarını Türkiye’ye getirmiş olabileceği, bunu henüz bir yatırıma çevirmedikleri için girişin net hata-noksan kalemine girmiş olabileceği tahmin ediliyor.
4- Altın ihracatıyla ilgili bir kaçak olabileceğinden de söz ediliyor. Genellikle altın ithalatı yapılıp ardından ihracat kalemi şişiyor. Geçen yıl çok yüksek altın ihracatı yapılmıştı ama bu yıl altın ihracatı gözükmezken altın ithalatı çok yüksek rakamlara ulaştı. 2012’de ABD’nin İran’a dönük yaptırımlarının nispeten gevşek olduğu ama artık bu ticaretin de yasal olarak durduğunu kaydeden bazı bankacılar, gelen altının kaçak yollarla İran’a gitmiş olabileceğini bunun dövizinin de belirsiz bu kalemi artırmış olabileceğini söylüyorlar.
Yıllık açık 55.7 milyar dolar
Merkez Bankası tarafından dün açıklanan verilere göre bu yılın 7 aylık dönemindeki cari açık 42.1 milyar dolar, 12 aylık kümülatif açık ise 55.7 milyar dolar oldu. Orta Vadeli Program’da cari açığın 2013 yılında GSYH’nin yüzde 7,1’ine denk gelen 60.7 milyar dolar olması öngörülüyor. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada yılın ilk yedi aylık döneminde cari işlemler açığının, bir önceki yılın aynı dönemine göre 8 milyar dolar artarak 42.1 milyar dolara yükseldiği belirtilerek, “Aynı dönemde, cari işlemler açığında etkili olan dış ticaret açığı 7.6 milyar dolar artarak 48.6 milyar dolara yükselmiştir” denildi.