Yiğit Bulut'tan faiz yorumu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ekonomi Baş Danışmanı Yiğit Bulut Habertürk TV'de açıklamalarda bulundu.

İşte Bulut'un açıklamalarında öne çıkan başlıklar:
* Bugün Merkez Bankamız aslında Merkez Bankası bağımsızdır diyoruz, Merkez Bankası merkez bankalarının FED'den de bağımsız olabileceğini de gösteren bir adım attı. Bütün dünyada özellikle gelişmekte olan ülkelerde FED'le bağımlılık tartışılırken bugün Merkez Bankamız pozisyonunu korudu. 

* Yabancı beklenti anketlerinde 0,25-0,50 bir artışla ilgili bir enformasyon dökülmesine rağmen Merkez Bankamız pozisyonunu korumayı tercih etti. 

* Bence merkez bankalarının gücü kendi pozisyonlarının da kaynaklanıyor. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası bağımsızlık sadece bir kavram. FED'den de bağımsız olabileceğini bugün net olarak gösterdi. Bence Merkez Bankası'nın gücü açısından önemli bir sinyal. 

* Piyasada dolarda 14.00-14.05 civarında 2,95'e kadar hareket oldu. Ancak orada da tutunamadı. 2,93-2,94 seviyesinde. Tekrar aynı seviyelerine dönüyor. Faizde 10,85'leri görüyoruz. Merkez Bankası kararının olumsuz algılanmadığının Türkiye'nin güçlendiğini gösteriyor. 

* FED'in kararı önemli bir karar. FED faiz arttırınca 'dolarlara bana gel sinyali' veriyor. Dolarlar Amerika'ya dönüyor. Gelişmekte olan piyasaları etkiliyor. Hatta gelişen piyasaları etkiliyor. 

* Türkiye'de faiz seviyeleri diğer ülkelere kıyaslarsak yüksek kaldığımız noktalar var. Ne politika faizi düşük, ne koridora baktığınızda koridor aşağıda duruyor. Ne piyasadaki Faiz düşük.
* Ortaya çıkan 3 net sonuç var. FED yıllar sonra faizi yükseltti. Bütün dünyayı etkileyecek ve etkiliyor. Ama Türkiye Güney Afrika, Mısır, Rusya, Brezilya, Meksika değil. Türkiye başarı hikayesi olan bir ülke. 12 yıldır kesintisiz büyümeyi başaran bir ülke. Türkiye'nin cesur kararlar alması normal. 

* Parayı nereye yatıracaksınız. 0,25'ten 0,50'ye yükseltti. Petrol kontratı mı alacaksınız? 38 doların altını riske edebiliyor musunuz? Ne oldu bugün petrol 38 dolar.

* Getiriye alışmış fonlar bunlarla yetinmez. Türkiye hikayesi olan ve lideri olan bir ülke. Dünyada bir lider sorunu var. Ama Türkiye lideri olan ve 2023 vizyonu olan bir ülke.

* Bugün Türkiye'de çok ucuz kalmış şirketler var, yatırım yapılacak alanlar var, çok bakir alanlar var. FED faizi merceği ile analiz edilemez. Merkez Bankası bunu gördü ve çok net ifade etti. Türkiye'nin hikayesinin diğer ülkelerden ayrıştıracağını gördük. 2,93-2,94 aralığında kotasyonun oturmaya başladığını görebiliriz.

* Merkez Bankası'nın hareketi ve piyasasının duruşuna bakılınca evet bağımsızlık vardır. FED'den de bağımsız olunacağını göstermiştir. Faizleri aşağı çekmeye devam etmeliyiz. Konut kredisi alan kişi yüzde 1,15-1,20 oranları var. Yıllık yüzde 15'lerin üzerinde maliyetleri var. Türkiye buna rağmen büyüyor. Yüzde 4'lük hedefini bulacaktır.

* 2023 yılında Türkiye 2 trilyonun üzerinde gayri safi millî hasılaya ulaşacaktır.

TÜRKİYE RUSYA'YA KUCAK AÇTI
* Rusya'yı analiz ederken enerji denklemini analiz etmiliyiz. Rusya neden bu  Rusya'nın bu kadar agresif olmasının sebebi; 100 doların üzerinde petrol fiyatıyla ayağa kalkmış. Petrol ve gaz üzerine ekonomisini kurmuş bir ülke. Rusya'nın gayri safi milli hasılası 2.2 2.5 trilyon dolar arasındaydı.

* AB ve ABD toplamı 30 trilyon üzerinde. Bir tarafta Rusya karşında 30 trilyonluk bir blok var. Bir tarafta maksimum 2.5 trilyonu görmüş bugün 2 trilyonun altına düşmüş Rusya var. 15'te biri. 

* Evet füzeleri koyduğunuzda füzeler iri görünüyor ama ekonomik büyüklük olarak Batı'ya göre 15'te biri bir Rusya'dan bahsediyoruz. 

* Petrol fiyatlarının 40 dolarda kaldığını düşünürsek. Peki elektrikli araç denedim. Elektrikli araçtan inip kendi aracıma bindim. O araçsa benim bindiğim ne? Bu gece şarj ediyorsunuz maliyeti 10 lira Ankara'ya gidiyorsunuz. Dünya genelinde fosil yakıtlara dayanan patlamalı yakıt teknolojisinin sonuna geliyoruz. Elektrikli motorlara geçiyoruz. 5-10 yıl devam edecek. 

* Sadece petrol ve gaz üzerine ekonomisini kuran markalaşmamış Rusya gibi ülkelerin sonunun gelmesi demek. Petrol ve gaz fiyatlarında düşüş devam ederse 38 dolarlık fiyat 20-15 dolara giderse Rusya gibi ülkede sosyolojik düzenin bozulacağını görüyor musunuz?

* 8 sene önce Dmitri Peskov'la program yapmıştım. Rusya'nın petrol ve gaza dayalı ekonomi olmaması bunu çeşitlendirmesi gerekiyor.

* Halkı bir arada tutabilecek bir düşman oluşturmalı. Siyasi proje olarak sert. Hem yakın hem karşıt görebileceği ülke Türkiye. Batı bloğunun temsilcisi, asgari güç, NATO üyesi. Batı Rusya'ya gıda ambargosu uyguladığında elini uzatan tek isim tek lider Recep Tayyip Erdoğan'dı. Türkiye her zaman kucak açtı, projeler geliştirdi. 

* Stalin'in yaptığı katliamları hatırlatıyor. Türkmen katliamı ısrarı, bize geçmişteki kötü anıları hatırlatıyor.Bu sıcak çatışmaya dönmez. Önümüzdeki süreçte yüksek tansiyon devam edecek. Rusya ben eski çift kutuplu dünya düzenini kurabilir miyim diyor. Fiyatlamalarda böyledir. 

* 2001 krizinden önce geriye dönersek 11 Eylül saldırısı öncesi İslam destekli bir terör ortaya çıktı da Rusya'nın boşalttığı kısmı mı dolduracak? Petrol fiyatı 157 dolara çıktı. Rusya bu durumlar yüksek petrol ve gaz fiyatı getiriyor diye düşünüyor olabilir. 3-5 yılda olacak bunlar.

* Teknoloji yüzde 100 değişmediğinde evinizdeki kombiyi sökmediğiniz sürece, çünkü evinizdeki kombi gazla çalışıyor. Batı ülkelerinde Gazprom bağımlığı bazı ülkelerde yüzde 99. Almanya'da çok ciddi bağımlılık var. Gazprom'un Avrupa'daki gaz hatları uzunluğu 150 bin kilometre. 

* Son birkaç günde Katar alternatifi konuşuluyor, İsrail'le ilgili bazı projeler konuşuluyor, TANAP projesiyle Azeri ve Türmen gazı. Türkiye'nin alternatifi var. AB'nin alternatifi ya Rusya ya da Türkiye üzerinden geçmek.

* Türkiye'nin bağımsızlık gücü çok daha yüksek. Baktığınızda bir anda yapılan kontratlar gereği gazın kesilmesi mümkün değil. 

* Ekonomik olarak ayrıca Rusya'nın buna ihtiyacı var. Rus ekonomisi ciddi sıkıntı içinde. Yüzde 15-20'lik gecelik dalgalanmalar oldu. 

* Putin sokaktan destek bulurken bugün bulamıyor. Rus Parlementosu'nda sıkıntılar var. Bir de 2 ay sonra havalar ısınacak. 2 ay sonra ihtiyacınız azalır ama besin ihtiyacı hiçbir zaman bitmeyecek.

* Rusya'nın Türkiye'den başka besin ihtiyacını alacak bir kapısı yok. Osmanlı Rus yakınlaşması ne zaman olmuş Ruslar her zaman İngiltere'nin kucağına itmiş. 

* Batı hayranı kafa Osmanlı İmparatorluğu'nu bitirmeye başlamış. Ruslar Osmanlı'yı arkadan vurmuş. 1854-1876 arasında Ruslar yüzünden borçlanma yaptık. Osmanlı'nın sonunu getiren borçlanmalar. 

* Ama burada suç Osmanlı'nın değil Rusya'nın. İngiltere'ye doğru itiyorlar. Menderes darbe olmasa Rusya'yla görüşmesi var. Konu Türkiye'de bir banka, rafinerinin Ruslarla yapılandırılması. 

* Ne zaman Türkiye Rusya'yla bir anlaşma yapmış, Ruslar Türkiye'nin kucağına itmiş. Ne zaman Türkiye Rusya'ya kendi paralarımızla ticaret yapalım Çin'le birlikte olalım pazar oluşturalım demiş yanıt gelmemiş. 

* Rusların Türkiye ile işbirliği yapmak yerine Türkiye'yi itmesi bana çok ciddi soru işaretleri ortaya çıkarıyor. 1800'lerin başından beri böyle. 

* Rusya deli Petro zamanına kadar şöyle tabir ediliyor Cengizhan'ın hizmet devleti üzerine kurulmuş bir Rus coğrafyasıdır. Petro Batı hayranı. Rusya'nın kendi sentezini bozarak çok ciddi hareketlere giriyor. Rusya'nın kendi ayakları üzerinde durmak, alternatif model sorgulatmak yerine kendisiyle iş yapanları Batı'ya doğru ittiğini görüyorsunuz. 

* Menderes Ruslarla işbirliği yapalım dedi bunu canıyla ödedi. Ama Türkiye'ye karşı saldırı olunca Rusya aktif bir biçimde ortaya çıkıyor. 

* Sadrazam Mahmut Nedim Paşa Avrupa ülkelerinden alınan faiz artı ana parada bu faizi ödemeyeceğim diyen tek sadrazamdır, Rusçulukla suçlanan tek sadrazamdır.

* Ya Rus coğrafyasındaki insanlar kaderine razı olur. Rusya 200 yıldır oynadığı oyunu devam ettirir. Batı'ya düşman gibi yapıp Batı'yla işbirliği yapar. 

* Bahar Rusya'da olur insanlar uyanır ne olduğu sorgulamaya başlar ve Rusya'da dikdatörlük yıkılır. 

* Irak meselesiyle ilgili kimse Türkiye Cumhuriyeti yetkililerine talimat verecek güçte değildir. 

* Türkiye'nin içinde bulunması gereken bir dinamik varsa Türkiye kararını alır ve gereğini yapar. 

* Türkiye'nin nasıl bir enerji denklemi içinde olduğunu görüyorsunuz. Belki de dünyanın en büyük enerji alanlarından biri ortaya çıkıyor.

* İsrail konusunda da normalleşme talebi İsrail'den geliyor.