Yerli ‘spekülatif’ yabancı sağlamcı

Borsada yabancı yatırımcılar, mali yapısı sağlam ve güçlü firmaları tercih ederken yerliler daha ziyade spekülatif beklentisi yüksek hisselere yöneliyor. Son bir yılda yerli yatırımcılar aldıkları gereksiz riskle zarar ederken, yabancılar kâr etti

Milliyet Gazetesi Yazarı Zeynep Aktaş hisse senedi opiyasalarındaki gelişmeleri değerlendirdi:
Endeks haftayı 82.452 seviyesinde kapatırken yabancıların borsadaki payı yüzde 65.73 seviyesinde oldu. Hisse senedi yatırımcıları bir yandan açıklanan bilançoları bir yandan da yurtdışı ve yurtiçi bilgi akışını büyük dikkatle izliyor. Bunun en önemli nedeni ise son iki haftada artma eğiliminde olan yabancı paylarının olumsuz gelebilecek haberlerle birlikte gerileme olasılığı. Zira yabancıların borsadaki etkinliği yaptıkları işlemlerle birlikte endeksin de yönünü belirlemede etkili oluyor.
Yabancıların borsadaki konumlanmalarına bakıldığında ise ağırlıklı olarak İMKB 100 Endeksi hisselerinde pozisyon aldıkları gözlenmekte. Bu durum ister istemez paylarındaki bir puanlık düşüşün bile hisse senetlerinde satış baskısının artmasına neden oluyor. Gelişmelere bakıldığında, borsada yabancılar hisse senetlerinin yüzde 65.73’üne sahip olmalarına karşın yüzde 50 ve üstü paya sahip oldukları hisse sayısının 50’yi bulmadığı da gözlenen bir diğer gerçeklik.
Veriler yabancı yatırımcının özellikle sermayesi güçlü ve sağlam şirketlere ağırlık verdiği yönünde. Buna karşın bireysel yatırımcılar spekülatif beklentisi yüksek şirketlere yönelmeyi tercih ediyor.
% 100’ün üzerinde getiri
Son bir yıllık getirilere bakıldığında, yabancıların gerçekleştirdikleri yatırım perspektifi ile iyi bir kazanç elde ettikleri gözleniyor. Yabancıların yüzde 50’nin üzerinde paya sahip olduğu hisselerde getirilerin yüzde 175’lere kadar çıktığı görülüyor. Bu durum yabancıların yatırım yaparken gereksiz beklenti ve spekülatif kaygılardan ziyade temeli olan beklentilerle hareket ettiklerini de göstermekte.
Türk Hava Yolları, Doğuş Otomotiv, Coca Cola İçecek yüzde 100’ün üzerindeki getirileri ile dikkat çeken hisse senetleri arasında yer alıyor. Aynı sürede İMKB 100 Endeksi’nin getirisi ise yüzde 33.45 olarak gerçekleştiği gözönüne alındığında elde edilen kazancın önemi daha fazla öne çıkmakta.
Yabancıların konumlandığı şirketlerden Türk Hava Yolları son bir yılda yatırımcısına yüzde 175 getiri sağladı.  Şirketin Genel Müdürü Temel Kotil, bu yıl 30 bin çalışanlarıyla birlikte 9.7 milyar dolar ciro hedeflediklerini, bunun yaklaşık 7 milyar dolarının yurt dışından geleceğini ifade ediyor. İhracat birincisi olduklarını hatırlatan Kotil, birinciliklerinin devam edeceğini sözlerine ilave ediyor.
Doğuş Oto ve Coca Cola
Kurumların analistleri hissedeki performansın sürmesini beklerken, Endeksin üzerinde getiri beklentilerini koruyorlar. Yabancı payı yüzde 59 olan Doğuş Otomotiv ise yatırımcısına yüzde 142 oranında getiri sağlayan bir diğer firma. Hissenin fiyatını Ocak 2012 olarak baz aldığımızda ise artış daha çarpıcı bir şekilde ortaya çıkmakta.
Hisse 9 Ocak 2012’de gördüğü en düşük fiyat olan 2.53 TL’den sonra sürekli olarak yükselen bir ivme izledi. Hisse geçtiğimiz cuma kapanışını 10.65 TL’den yaparken yatırımcısının da bir hayli yüzünü güldürdüğü görülmekte. 
Son olarak Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın da Türkiye’ye yatırım yapması konusunda Volkswagen’e yönelik girişimlerinin sonuç vermesi halinde pazardaki payını olumlu yönde etkilemesi şaşırtıcı olmayacaktır.
Yabancıların ağırlıklı pozisyon aldığı bir diğer firma ise Coca-Cola İçecek. Bu firmaya ait hisseler ise son bir yılda yatırımcısına yüzde 110 getiri sağladı. Şirketin CEO’su Damian Gammell, yılsonu mali tablolarını olumlu bulurken, “Uzun vadeli beklentilerimize paralel olarak, satış gelirlerimiz satış hacmimizin, FAVÖK’ümüz ise satış gelirlerimizin üzerinde büyüme gösterdi” dedi. Şirket 2012 yılında konsolide satış hacmini yüzde 12, konsolide net satışlarını yüzde 21, FAVÖK’ü ise yüzde 41 artırdı.
YERLİ KURUMSAL YATIRIMCI PAYI ARZU EDİLEN ORANDA DEĞİL
Borsada yerli yatırımcının payı yabancı yatırımcının gerisinde bulunuyor. Yerli yatırımcı içerisinde bir kategoriye gidildiğinde yerli kurumsal yatırımcılar ve bireysel yatırımcılar şeklinde iki ana kategoriye gitmek mümkün. Kurumsal yatırımcılardan kast ettiğimiz ise fonlar, emeklilik fonları ve yatırım ortaklıları şeklinde olmakta. Ancak borsadaki paylarına baktığımızda yerli kurumsal yatırımcıların henüz arzu edilen oranda borsada yer almadıklarını görüyoruz. Bununla birlikte süreç içerisinde paylarını artıracakları yönünde piyasada belli bir beklenti bulunuyor.
Kurumsal yatırımcının borsada etkinliğini artırması bireysel yatırımcının pazardaki payını da düşürecektir. Tüm bunlardan ayrı olarak saklama hesaplarındaki hisse senetlerine bakıldığında ise ağırlıklı olarak pozisyon taşınan hisse senetlerinin getirilerinin yüzde 5 ile yüzde 76 arasında değiştiği görülüyor.
İMKB 100 Endeksi’nin üzerinde kazandıran hisse sayısı ise sadece 5. Yerli kurumsal yatırımcıların ağırlıklı olarak ellerinde bulundurdukları ve prim yapan hisselerin başında Güneş Sigorta, İndeks Bilgisayar ve Ünye Çimento geliyor. Kurumsal yatırımcıların yüzde 33.65 ile en fazla pozisyon aldığı Güneş Sigorta son bir yılda yüzde 76 getiri sağladı.KÜÇÜK YATIRIMCI KAYBEDİYOR
Borsada ikinci büyük yatırımcı grubu olarak yer alan bireysel yatırımcılar ağırlıklı olarak yabancıların girmediği hisselerde pozisyon aldıkları görülüyor. Yerlilerin pozisyon aldıkları hisselere bakıldığında daha ziyade spekülatif beklentisi olabilecek hisselere yönelimin olduğu görülmekte.
Yerlilerin payının yüzde 100’den geldiği firmalar arasında öne çıkanlar arasında GSD Denizcilik, Borova Yapı, Dagi Yatırım gibi firmalar öne çıkmakta.
Yerlilerin pozisyon aldığı bu hisselerde ağırlıklı olarak kaybettirmesi ise bir diğer ortak nokta. Tamamı yerlilerin elinde olan Borova Yapı son bir yılda yatırımcısına yüzde 40 kaybettirdi. Sürekli zarar eden firma son açıkladığı bilançoda da 4.9 milyon TL zarar açıkladı.