Yeni tehlike: Hindistan cevizi yağı

Türkiye'deki toplam ölümlerin yüzde 86’sından 'Bulaşıcı Olmayan Kronik Hastalıklar'ın sorumlu olduğu tahmin ediliyor. Bunun da yüzde 47'si kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanıyor. Hastalık olarak değerlendirildiğinde Türkiye'de ölüme yol açan en yaygın iki hastalığı iskemik kalp hastalığı (yüzde 22) ve serebro-vasküler hastalıklar (yüzde 15) olmak üzere toplam yüzde 37 kalp damar hastalıkları oluşturuyor.

Türkiye'de kalp damar hastalığı başlığı altında toplanılan bu iki hastalığın görülme oranının giderek arttığını vurgulayan Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ramazan Özdemir, "Kalp damar hastalıkları, 2000 yılında 102 bin 386 erkek ve 103 bin 071 kadının ölümüne neden olmuşken, bu sayıların 2020 yılında sırasıyla 175 bin 663 ve 144 bin 297; 2030'da ise sırasıyla 235 bin 567 ve 180 bin 530 olacağı ön görülüyor" dedi.

"ÖLÜM NEDENLERİ ARASINDA AÇIK ARA EN ÜST SIRADA"

Dünyada ve ülkemizde kalp damar hastalığının en önde gelen ölüm sebebi olduğunu anımsatan Prof. Dr. Özdemir, "Avrupa’da 75 yaş altı ölümlerin kadınlarda yüzde 45'inden, erkeklerde ise yüzde 38’inden kalp damar hastalıkları sorumludur. Türkiye İstatistik Kurumu’nun yaptığı araştırmada kalp damar hastalıkları yüzde 39.9 ile (kadınlarda yüzde 44.4, erkeklerde yüzde 36.2) ölüm nedenleri arasında açık ara en üst sıradadır" diye konuştu.

TEKHARF çalışması 2007-2008 tarama verilerine değinen Prof. Dr. Özdemir, kalp damar hastalıklarının Türkiye'de 1990’dan beri yılda yüzde 6.4 hızında arttığını dile getirdi.

"ÖNÜMÜZDEKİ 20 YILDA KADINLARDA YÜZDE 120, ERKEKLERDE YÜZDE 137 ARTABİLİR"

Kalp damar hastalıklarının 1990 yılına kıyasla 50 yaş üstü grupta yüzde 80 oranında arttığını kaydeden Prof. Dr. Özdemir, "Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre kalp damar hastalıklarına bağlı ölümlerin önümüzdeki 20 yılda kadınlarda yüzde 120 erkeklerde yüzde 137 artacağı öngörülüyor. TEKHARF 2012 verilerinden yapılan hesaplamaya göre ülkemizde yılda yaklaşık 420 bin kalp damar hastalığı ile ilgili yatış olmakta ve bunların 120 bini kalp damar hastalığı olduğu bilinen hastalarda akut olayın tekrarı, 180 bini yeni akut olay, 120 bini sessiz olay ve yeni kronik kalp damar hastalığı şeklindedir. Kalp krizine bağlı olarak gelişen yıllık yaklaşık 100 bin ölüm yüzde 32 mortaliteye karşılık gelmektedir ki bu oran Avrupa oranlarından yüksektir" dedi.

Bir başka çalışma olan TÜMAR verilerine göre ülkemizde kalp krizi tanısıyla yılda toplam 220 bin yatış olduğunu aktaran Prof. Dr. Ramazan Özdemir, hastane içi ölüm oranının ise yüzde 15 civarında olduğunu söyledi.

İŞTE TÜKETİLMESİ ÖNERİLENLER VE TÜKETİMİ SINIRLANDIRILMASI GEREKENLER

Kötü beslenme de kalp sağlığını olumsuz etkileyen faktörlerden biri. Prof. Dr. Özdemir, "Yapılan araştırmalar, bazı gıda ve besinlerin kardiyometabolik bir hastalıktan (CMD) ölme riskini ne ölçüde etkilediğine dair bir fikir veriyor. Çalışma, bazı besin maddelerini tüketmenin (fazla ya da yetersiz tüketim) kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve felç nedeniyle ölümlerin yüzde 45'inden fazlasıyla ilişkili olduğunu göstermiştir.

Tüketilmesi önerilen besinler; fındık, ceviz, badem ve tohumlar, deniz ürünleri, sebzeler, meyveler, tam tahıllar (Arpa, darı, kinoa, bulgur, esmer pirinç vs.) ve doymamış yağlardır (zeytinyağı ve kanola yağı). Öte yandan tüketimi sınırlandırılması gereken besinler ise sodyum (Tuz tüketiminin yanı sıra soya sosu, şişelenmiş salata sosları ve barbekü sosu vs.),işlenmiş et (sucuk, jambon, salam vs.),şekerli içeceklerdir" diye konuştu.

KALP-DAMAR SAĞLIĞI İÇİN YENİ TEHLİKE: HİNDİSTAN CEVİZİ YAĞI

Son zamanlarda popülerleşen, kahveyi Hindistan cevizi yağı koyarak tüketme trendini yorumlayan Prof. Dr. Ramazan Özdemir, "ABD'nin saygın dergilerinden birinde bu yıl yayınlanan ve 16 hindistan cevizi yağıyla yapılan çalışmaları kapsayan bir meta-analizde hindistan cevizi yağının LDL kolesterol (kötü kolesterol) oranını belirgin şekilde yükselttiğini iyi kolesterol olan HDL oranınıda daha az artırdığı gösterilmiş ve hindistan cevizi yağının kalp damar hastalığı için sağlıklı olmadığı ve yoğun şekilde doymuş yağ asitleri içerdiğinden kullanımının sınırlanması önerilmektedir. Zayıflamak için yoğun olarak kullanılan hindistan cevizi yağının, zayıflamada ve glisemi kontrolünde etkisinin olmadığı vurgulanmış. Üstelik gastroentreit ishal ve bulantı-kusma gibi şikayetlere sebep olduğu bildirilmiş. (January 2020 Circulation)" vurgusu yaptı.

HAFTADA EN AZ 2 GÜN EGZERSİZ

Egzersizin kalp hastalığına yakalanma riskini azalttığını ve mevcut kalp hastalıklarının daha da kötüye gitmesini önlemeye yardımcı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Özdemir, sözlerini şöyle sürdürdü: "Aynı zamanda yüksek tansiyona yakalanma riskini de azaltır. Yüksek tansiyonu olan bazı kişilerde kan basıncını düşürür. Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) veya "iyi" kolesterolünüzü yükseltir. Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) veya "kötü" kolesterolünüzü düşürür. Kan dolaşımınızdaki bir tür yağ olan trigliserit miktarını düşürür. Kalbinizi zorlayabilecek ekstra kilolarınızı vermenize yardımcı olur. Kalbinizin ve ciğerlerinizin daha verimli çalışmasını sağlar. Egzersizden yararlanmak için vücudunuzu zorlamanıza gerek yok. Orta düzeyde egzersiz bile sizin için iyidir. CDC ve Amerikan Kalp Derneği, haftada 4 ila 5 gün en az 30 dakika orta yoğunlukta aerobik aktivite önermektedir. Ayrıca haftada en az 2 gün orta ila yüksek yoğunluklu kas güçlendirme aktivitesini önermektedirler. Örnek verecek olursak; tempolu yürüyüş, yüzme, dans, bisiklet binme aktiviteleri yapılabilir." Habertürk