Yellen piyasaları dalgalandırdı

FED’in yeni Başkanı Janet Yellen, ‘şahin’ açıklamalarıyla piyasalarda hayal kırıklığı yarattı. 2008 yılından bu yana faizleri sıfıra yakın seviyede tutan FED’in beklenenden daha kısa sürede faiz artışı yapılabileceği vurgusu piyasaları dalgalandırdı

ABD Merkez Bankası’nın (FED) politika faizini beklenenden daha kısa sürede artırabilecek bir yol izlenebileceğine işaret eden açıklamaları ile dolar 2.24 TL’yi aşarken, faiz yüzde 11.76 seviyesi ile 2009 ortasından beri en yükseğe yükseldi. Piyasanın kapanışına yakın küresel piyasalardaki toparlanma içeriye de yansıdı dolar, 2.23 TL’ye gerilerken, Faiz ise yüzde 11.5 seviyesinden kapandı. BIST endeksi ise günü yüzde 0.34 düşüşle 65.261 puandan tamamladı.

Milliyet'teki habere göre piyasada, FED Başkanı Janet Yellen için ‘güvercin kılıklı şahin’ yorumları yapılmaya başlandı. Finans piyasalarında sıkı para politikalarını savunanlar şahin, gevşek politikaları izleyenler güvercin olarak nitelendiriliyor. Eski FED Başkanı Ben Bernanke’nin politikalarını izleyeceği beklentisi bulunan Yellen, başkanlık ettiği ilk FED toplantısının ardından yaptığı açıklamalarla dünya piyasalarında hayal kırıklığı yarattı.
Yellen’in aylık tahvil alım programını 10 milyar dolar daha indireceği ve işsizlik oranını FED politikaları açısından tek belirleyici olmaktan çıkaracağı beklense de kısa vadeli faizleri daha uzun süre düşük tutacağı mesajını da seslendirmesi öngörülüyordu. Aslında ilk 2 beklenti karşılansa da Yellen’in açıklamalarının ardından şahin yorumları yapılmaya başlandı. Bu yorumun nedenleri ise şöyle:

- Tahvil alımlarını yavaşlatma konusunda FED geri adım atmıyor. Ekonomik yavaşlamaya işaret eden göstergeleri zayıflayan ekonomiye değil yoğun kış şartlarına bağlıyor.
- FED’in ekonomiye olan güveni, büyüme beklentilerine yansımadı. FED, 2014 büyüme beklentisini daha önce yüzde 2.8-3.2 aralığından yüzde 2.8-3 aralığına çekti.
- Yellen kısa vadeli faizlerde artışının 2015’in ilk aylarında başlayabileceğini söyledi. Bu da piyasa beklentisinden erken bir tarih.

FAİZ TAHMİNİNİ YÜKSELTTİ

FED, faizler konusunda izlenen politikada belirleyici olarak alınan yüzde 6.5 işsizlik oranı eşiğini de kaldırdığını açıkladı.  Faizleri 2008 sonundan bu yana sıfıra yakın seviyede tutan FED, tahvil alımlarıyla ekonomiye 3 trilyon doların üzerinde destek sağladı. FED yetkilileri, artırımlara başlanmasının ardından görülebilecek faiz seviyeleri için beklentilerini de yükseltti. FED üyelerine göre, faizler 2016’nın sonunda yüzde 2.25 seviyesine ulaşabilir. Aralıkta açıklanan son tahminlerde bu oran yüzde 1.75 seviyesinde yer almıştı. FED üyelerinin bankanın faiz oranı tahmininin medyanı uzun vade için yüzde 4 olarak aynı kalırken 2015 sonu için tahmin yüzde 0.75’ten yüzde 1’e çıktı.

RİSKTEN KAÇIŞI TETİKLEDİ

Bankacılar, piyasada riskten kaçışı tetikleyen en önemli FED algılamasının faiz oranlarında artış eğiliminin uzun vadede de olsa artık daha erken ve daha hızlı artışlarla yapılacağı algısı olduğunu söyledi.
Bu arada, piyasalar yurtdışındaki gelişmelere olduğu kadar iç siyasi gündemi de izlemeye önümüzdeki dönemde devam edecek. TL, yaklaşan seçimler öncesi iç siyasi endişelerle diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinden negatif ayrışıyor.

BELİRSİZLİKLER YÜKSEK OLDU

Şant Manukyan
İş Yatırım Uluslararası Piy. Müd.

“Bir süredir rakamsal bir eşiği takip eden piyasa, bir anda Bernanke FED’i modelinden, Greenspan FED’ine, yani belirsizliğin daha yüksek olduğu bir FED modeline geçti.
Bu model FED’e hareket esnekliği tanırken piyasaya daha fazla volatilite getirir. Bu da dolar carry tradeler başta olmak üzere, bazı stratejilerin bozulması demek. Dolayısıyla kısa vade elbette negatif.
Ancak, orta vadede pozitif olmamızı gerektiren iki unsur var. Bunlardan ilki; faiz artışı eğer ABD ekonomisi gerçekten düzeliyorsa gelecek. Bu olumlu bir gelişme olur.
İkinci olarak ise FED’in ekonomik toparlanmanın niteliğine göre faizlerin olması gereken seviyenin altında tutulabileceğini açıklamasına eklemesi. Muhtemelen narin bir toparlanmayı boğmamak korkusu ile gerçekten de yavaş davranacaklar. Bu da orta vadede varlık fiyatlarını şişirebilir.”

KIRILGANLIK SÜRECEK

Gökhan Uskuay
Global Menkul Strateji Müdürü

“Daha erken bir faiz artırım şoku ile karşı karşıyayız. Aynı zamanda FED yetkililerinin faiz beklentilerini yüzde 1’e  çıkarmaları ise bir başka olumsuzluk. FED henüz faiz artırmasa da açıklamalar, bizim faizlerimize de küresel faizlere de yansıdı.
Bunun baskısı şöyle olacak: TCMB para politikasını gevşetemeyecek. Aynı zamanda kur üzerinde baskı görülecek. Bu da TL’deki değer kazanımını olumsuz etkileyecek. Faizlerin yukarı doğru gitmesiyle ise hisse piyasası üzerinde baskı görülecek. Önümüzdeki 1-1.5 yıl bu baskıyı hissedeceğiz. Bu da hisse piyasasının orta vadeli yatay bant içerisinde kalabileceği, orta uzun vadeli çok sınırlı potansiyeli olduğunu gösteriyor.
Yani daha fazla al-sat tarzında bir piyasa ile karşılaşacağız. Kırılganlıklar devam edecek. Bu dönem içerisinde enflasyonu düşürebilirsek en azından bunun bir getirisi olur. Yoksa yüksek enflasyon düşük büyüme sınavı ile karşı karşıya kalırız.”