Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
1970’li yılların sonlarında İran Devrimi’nin yaşanmasıyla birlikte dünya genelinde petrol kıtlığı yaşanıyordu. O yıllarda New Jersey’de yaşayan bir genç olan Ron Corio yeni aldığı ehliyetle istasyon istasyon benzin kuyruğuna giriyordu. Tüm bu tecrübe Corio’yu güneş gibi alternatif enerji kaynakları üzerine düşünmeye sevk etti.
40 yıl sonrasında ise Meksika’nın Albuquerque kentinde güneş enerjisi üretimi yapan Array Technologies’in başındaki isim olan Corio bugün ülkesinin milyarder unvanına sahip tek iş insanı olarak öne çıkıyor.
Forbes’un haberine göre 61 yaşındaki Meksikalı iş insanının 1,7 milyar dolar serveti olduğu hesaplanıyor. Corio söz konusu serveti Array’in Ekim 2020’deki halka arzının ardından zamanında yapılan bir dizi hisse satışına borçlu. Forbes’un bölgelerinin en zenginleri sıralamasında Corio kendi ülkesinin en zengini unvanını taşıyor.
1979’da liseden mezun olan Corio ağabeyinin yolunu takip ederek New Mexico Üniversitesi’nde mühendislik okudu. Corio iş için üniversiteyi bıraktığında HDI Research adlı yerel bir girişimde çalışmaya başladı. Girişimin amacı otomotiv sektörü için ateşleme sistemleri geliştirmek ve verimliliği artırarak emisyonu düşürmekti. Cario ilk kez güneş enerjisi deneyimini burada kazandığını belirtiyor:
Cario 2010 yılında verdiği bir röportajda eğitim hayatına ilişkin “Her zaman mekanik konusunda yatkındım ama üniversiteden önce hiç gerçek anlamda çalışmadım. Üniversitede üç yıl boyunca para için insanların arabalarını tamir ediyordum. Ancak HDI’daki işim çok heyecanlıydı ve üniversiteye olan ilgimi kaybettim. HDI sahip olabileceğim en iyi öğrenme imkanını sunuyordu. Elektrik ve mekanik mühendisliği, malzeme bilimi ve ateşleme kinetiği eğitimi alabiliyordum” açıklamasında bulunuyor.
1985 yılında Corio danışmanlık yaptığı müşterilerinden biri tarafından işe alındı. Albuquerque kentinde küçük bir güneş enerjisi firması olan bu şirkette başarılı girişimci güneş panelleri için bir dizi küçük büyüteç işlevi görmesi amaçlanan bir ürün üzerine çalıştı. ‘Güneş izleyicisi’ olarak adlandırılan ürünle ilgili ilk plan pek işe yaramadı. Ancak gün boyunca güneş enerjisini izlemek, verimliliği ve alıcılar için yatırım getirisini artırmak fikri doğru iz üzerinde olduğunu düşündürdü. Albuquerque Business First’te yer alan makaleye göre Corio 1992 yılında finansal sıkıntı içerisinde olan firmayı 55 bin dolara satın aldı ve adını Array Technologies olarak yeniden adlandırdı.
Bugün güneş enerjisi izleyicileri Uluslararası Enerji Ajansı’na göre dünyanın en hızlı büyüyen yenilenebilir enerji segmenti olarak güneş enerjisi üretiminin ayrılmaz bir parçası haline geldi. Wood Mackenzie Analist Annie Rabi Bernard'a göre, bir megawatt'tan daha yüksek kapasitelere sahip yeni güneş enerjisi tesislerinin yaklaşık %50'sinde bu tür izleyiciler yer alıyorlar ve sektör 2030'a kadar 10 yıl boyunca tahmini 73 milyar dolarlık bir fırsatı temsil ediyor. Enerji araştırmaları ve danışmanlık firması, bir megavattan daha büyük kapasitelere sahip projelerin önümüzdeki on yılda yeni güneş enerjisi tesislerinin yaklaşık üçte ikisini oluşturacağını tahmin ediyor.
‘Güneşin Babası’ (Godfather of Solar) lakabıyla anılan Corio, Array’in 2007’e kadar den 2018’baş mühendisliğini yapan John Williamson’a göre zamanın ötesinde bir düşünce yapısına sahip bir iş insanı.
Williamson, “80'lerin sonlarında çok az insan güneş enerjisiyle ilgileniyordu. Bu yüzden mühendislik dünyasında bir yabancıydı. Kariyerinde çoğu zaman insanlar ona yaptığı işin zaman kaybı olduğunu veya gerçek bir iş bulması gerektiğini söyledi. Bu ürünleri erken dönemde satın alanların çoğu, çok parası olan ve kendi fikirlerini savunabilmek için güneş enerjisi tesisi yapmak isteyen hippiler ve aktivistlerdi. Ya da Alaska gibi güneşin gerçek anlamda tek seçenek olduğu enerji şebekelerinden uzakta yaşayan insanlardı” diyor.
Corio güneş takip sistemlerini kavramsallaştıran ilk isim değil. Ancak Williamson bu ürünleri kamuya açık piyasalarda desteklenebilecek ticari bir ürün olarak tasarlama konusunda Corio’nun öncülük ettiğini belirtiyor.
Robin Williams ve Ed Begley Jr. gibi ünlü isimlere ürün satmak başlarda sağlam bir iş olarak görünse de büyüme potansiyeli sınırlıydı. Çinli güneş paneli üreticisi Suntech'in İş Geliştirme Müdürü Eben Russell 2007 yılında potansiyel bir yatırımı için ilk ortaya çıktığında Corio’nun garajda sadece 10 çalışanı bulunuyordu. 2008 Küresel Finans Krizi başladığında Suntech yatırım teklifinden vazgeçti. Ancak Russell gördüklerinden çok etkilendi ve 2009’da firmaya ‘sorumlu başkan yardımcısı’ olarak katıldı. 2014’te kendi işini kuran Russell bir ayrılık hediyesi olarak şirketin kamu enerji pazarına girmesine yardımcı oldu: Array’in ürünlerini satmak üzere şirketiyle eski bir anlaşma yaptı.
Russell, “Ben Array’e başladığımda Amerika Birleşik Devletleri'nde 100 megawatt'tan daha az şebeke ölçekli güneş enerjisi vardı. Önümüzdeki beş yıl boyunca, Ron harika bir ürün geliştirmeye odaklanırken, ben de tüm satışları yaptım ve 3.000 megavatlık bir pazara 2.500 megavat satan 300 çalışana sahip bir şirket haline geldik. Bu işi başardık” ifadelerine yer veriyor.
2018 yılında finansal zorluklarla karşılaşan firma sermaye danışmanlığı şirketi Oaktree Capital Management’a satıldı. Corio CEO ve CFO pozisyonlarını bıraktı. Ancak Russell, “Bugünkü ürün hala Ron’un ürünüdür. Ron ayrıldığından bu yana herhangi bir inovasyon yapmadılar” dedi. Pazardaki en büyük rakiplerine işaret eden Russell, “NextTracker küresel çapta dominant piyasa payına sahip. Bunun sebebi daha iyi ürüne sahip olmaları değil daha iyi satış ve pazarlama yapmaları” dedi. (Array söz konusu yoruma katılmıyor. Ancak üzerine çok fazla yorum da yapmıyor. NextTracer Şubat 2023’te halka açıldı ve şu anda 6,1 milyar dolar değerinde. Bu Array’in piyasa değerinin %80 daha fazlasını işaret ediyor.)
Corio anlaşma gereği Array hisselerinin %62’sini Oaktree’ye sattı. Şartlar tamamen açıklanmasa da Forbes Corio’nun anlaşmadan vergi öncesi yaklaşık 300 milyon dolar aldığını hesaplıyor. Corio, anlaşmanın bir parçası olarak Array'in tahmini %38 hissesini elinde tuttu ve halka açılmaya hazırlanırken şirketin yönetim kurulunda kaldı. Array Ekim 2020’de Nasdaq’ta halka arz olduğunda şirket 900 milyon dolarlık satış yapıyordu ve sektör yükseliş dönemindeydi.
halka arz sırasında Oaktree Array hisselerinin %40’ını hisse başına 22 dolardan 1 milyar dolara sattı. Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, bu sırada halen hisselerini elinde tutan Corio halka arzdan hem temettü hem de hisse satışıyla bir servet elde etti.
Corio Kasım 2022’de herhangi bir açıklama yapmadan Array’in yönetim kurulundan istifa etti. Şirketten yapılan açıklamada ise istifanın “şirketle olan bir anlaşmazlıktan kaynaklanmadığı” belirtildi. Firmanın eski satış birimi başkan yardımcısı Eben Russell içinse bu karar sürpriz değil:
“Bence Ron ya tamamen işin içinde ya da tamamen dışında olacak birisi. O bir mikro mühendis ve günlük ekip toplantılarında olmak istiyor, bağlantı ekipmanlarına kadar her şeyin seçimini inceliyor, çünkü tek bir cıvataya bile güvenmiyor. Bu yüzden emeklilik hayatının tadına vardığını düşünüyorum.”
İngiltere'den Uzay'a Güneş enerjisi santraline 4.3 milyon sterlinlik fon
Elektrikli otoları artık güneş ağaçları şarj edecek
AB'de elektrik üretiminde rüzgar ve güneşin payı öne çıktı