Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
New York şehri geçtiğimiz hafta maskeye geri döndü. Fakat bu kez maske kullanımının sebebi korona virüs değil hava kirliliğiydi. Finans şehri bir aydan uzun bir süredir yanan Kanada’daki orman yangınlarının kalın duman bulutlarıyla örtüldü. Okullar ve tüm dışarı aktiviteleri iptal edildi. New Yorklulara evden çıkmamaları talimatı geldi. Hava kalitesi tarihin en kötü seviyelerine ulaştı. Financial Times yazarı Rana Foroohar, şehrin gezegenin nefes almak için en tehlikeli yerlerinden biri haline geldiği sözleriyle tabloyu özetliyor.
Ancak Foroohar’a göre, New York’un Hindistan’ın Delhi kentine benzer bir pusla kapandığını görmek tuhaf olsa da beklenmedik bir olay değildi. Zira daha yüksek sıcaklıklar ve daha uzun süren kurak mevsimler nedeniyle orman yangınları çok daha şiddetli hale gelmeye başladı. Son yıllarda Kaliforniya’da, Güneydoğu Avustralya’da, Kanada’da ve Akdeniz’in bazı bölgelerinde aynı sebeplerden çok ciddi orman yangınları görülüyor.
Reasürans firması Munich Re’nin araştırmasına göre 2018 ve 2022 arasında orman yangınları sebebiyle küresel kayıplar 69 milyar dolara ulaştı. Sigortacıların ödediği miktarsa 39 milyar dolar. Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre FT yazarı orman yangınlarının küresel ısınmanın da etkisiyle kaçınılmaz hale gelmesi durumunda sigortacıların bu alanda risk alamayacağına dikkat çekiyor:
“Son on yılda ekonomik açıdan en pahalı beş orman yangınından dördü Kaliforniya'da gerçekleşti. Bu, ülkenin en büyük sigorta şirketlerinden biri olan State Farm'ın geçen ayın sonlarında, Kaliforniya'daki ev sahiplerini sigorta kapsamından çıkaracağını duyurmasının büyük bir nedeni. Şirket sadece orman yangını bölgelerindekileri değil, eyaletin tamamını kapsam dışı bırakıyor.
Kaliforniya'daki dördüncü en büyük gayrimenkul sigortacısı olan Allstate de yeni poliçeler imzalamayı durduruyor. Orman yangınları, yükselen deniz seviyesi ve evler için yüksek yenileme maliyetleri gibi iklimle ilgili olmayan diğer sorunlar nedeniyle Kaliforniya bazı ölçeklere göre ABD'deki en sigortasız eyalet haline geldi.
Bununla birlikte, Florida, Teksas, Colorado, Louisiana ve New York çok geride değil. Zira iklim değişikliğine bağlı doğal afetler, oradaki evleri ve ticari mülkleri de sigortalamayı çok daha zorlaştırıyor, bazı durumlarda imkansız hale getiriyor. Sigorta dolandırıcılıklarıyla da ünlü olan kasırgaya eyaleti Florida'da, birçok büyük sigorta şirketi çekildi ve piyasayı iflas etmeden hayatta kalmak için mücadele eden bir avuç küçük oyuncuya bıraktı. ABD merkezli Sigorta Bilgi Enstitüsü'ne göre, eyaletteki ev sahibi primleri geçen yıl ABD ortalamasının üç katının biraz altındaydı.
Ancak bu durum şaşırtıcı bir şekilde insanların Florida’ya taşınmasını ve burada ev inşa etmesini engellemedi. Eyalet nüfusu 2010-2020 arasında yüzde 15 arttı. Nüfusun dörtte üçünden fazlası kıyı bölgelerinde yaşıyor Üstelik Miami gibi bölgeler açık bir şekilde batıyor. Geçen yıl, South Beach'teki bir konferansa giderken, sokakta yükselen suyu fark ettim. Taksi durağına vardığında, caddenin karşısındaki sahil oteline gitmek için kot pantolonumu kıvırmak zorunda kaldım. Kıyı şeridinin bir satış rekorlarına sahip olduğuna dair bu kadar açık göstergelere rağmen, etrafımda yeni şikayetler vardı. Ömür boyunca şehirde ikamet eden şoföre ne düşündüğünü sordum. “Hava kesinlikle kötüleşiyor. Ama bu şeyleri satın alan insanların o kadar çok parası var ki, binaların 20 yıl içinde yutulup yutulmaması umurlarında değil” dedi.
Bu kesinlikle Miami ve Kaliforniya’nın bazı bölgeleri için doğru. Ancak örnek vermek gerekirse, sigortacıları pazara geri çekmek için milyonlarca dolarlık sübvansiyonlar sunan fakir bir eyalet olan Louisiana'da veya sel sigortası fiyatının dört katına çıktığı Kentucky'nin doğusunda bu argüman daha az doğru. Fakat, felakete eğilimli bölgelerdeki risk birikimindeki artış göz önüne alındığında, sigorta şirketlerini bu pazarlarda bulunma konusundaki isteksizliklerinden dolayı suçlayamayız. Ayrıca, işgücü ve ham madde enflasyonu nedeniyle 2019'dan bu yana yüzde 55'ten fazla artan konut yenileme maliyetlerinde ABD çapında genel bir sıçrama var.
Elbette Amerika'nın on yıllardır federal sel sigortası gibi şeyler yoluyla riski akıllıca sübvanse ettiğine dair güçlü bir argüman var, ki bu sübvansiyonlar da yavaş ama emin adımlarla hükümet tarafından aşamalı olarak kaldırılıyor. Federal sel sigortası ortalama primleri, riskin uygun şekilde fiyatlandırılması durumunda ortaya çıkabilecek maliyetin yarısından daha az tutuyor. Bu arada, Kaliforniya gibi eyaletlerin, sigortacıların yeni ve geliştirilmiş iklim modellerine dayanarak ileriye dönük olarak riski fiyatlandırmasını veya reasürans maliyetini dahil etmesini engelleyen 1980'lere dayalı kuralları var.
Fiyatlar arttıkça, Amerika'nın sigortalanamayan bölgelerinden uzaklaşanların oluşturduğu bazı demografik değişimleri göreceğiz. Yerinde kalanların, artan primleri karşılayacak kadar zengin olmaları veya çok daha savunmasız hale gelmeleri muhtemeldir. Beyaz Saray, bazı ikincil yardımlar sunuyor ve risk altındaki topluluklarda iklim direncini artırmak için 24 milyar dolar harcanıyor.
Ancak sigorta sektörünün de daha proaktif olması gerekiyor. Sigorta Bilgi Enstitüsü CEO’su Sean Kevelighan “Tespit et ve düzelt zihniyetinden onarım ve önleme modeline geçmemiz gerekiyor” diyor. CEO sektörün, savunmasız bölgelerdeki potansiyel sigorta risklerini ve maliyetlerini daha iyi duyurmak için inşaat sektörü ve emlakçılarla daha yakın çalışmasını istiyor.
Bu tablonun, ABD ile de sınırlı olması muhtemel bir eğilim değil. Amerika'nın orman yangını konularına bakan yakın tarihli bir Münih Re raporunda, ‘Avrupa Akdeniz bölgesi veya Avustralya'nın bazı bölgeleri de dahil olmak üzere dünyanın birçok yerinde benzer gelişmeler görülebilir. Bu alanlardaki yüksek miktarda yatırım yapılan varlıklar göz önüne alındığında, risk yönetiminin bu gelişmeleri yakından takip etmesi gerekiyor’ deniliyor.”
Sigortacılar iklim ittifakından vazgeçiyor
Amerikan sigorta şirketinde ofise dönüş isyanı
Sigortacı AXA 150 milyon euroya stüdyo satın aldı