Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Döviz piyasaları 2022'de sert bir krizle karşı karşıya kaldı. Ancak bazı ülkelerde, jeopolitik baskılar ve merkez bankasının yanlış adımları, para birimlerini bir "ölüm sarmalına" girmesine sebep oldu.
Finansgundem.com ‘un derlediği bilgilere göre, jeopolitik ve makroekonomik şoklarla karşı karşıya kalan küresel yatırımcılar geleneksel "güvenli liman” olarak kabul ettikleri dolara akın ettiler. Daha güçlü bir dolar, birçok gelişmekte olan ülkenin para birimine ağır bir baskı oluşturdu. CNBC’nin haberine göre, John Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Ekonomi Profesörü Steve Hanke doların güçlenişi karşısında en zayıf performans gösteren ülkelerin listesini yayınladı:
Gana
Hanke’nin listesinde ilk olarak Gana Cedisi yer alıyor. Cedi, geçen hafta çarşamba günü dolar karşısında yeni bir rekor düşük seviyeye ulaştı ve bir süre 14,24’e kadar geriledi. Refinitiv verilerine göre, yıla dolar karşısında 6 cedinin biraz üzerinde işlem görerek başlayan Batı Afrika ülkesinin para birimi %132'den fazla değer kaybetti.
Gana'nın sorunları arasında, artan yaşam maliyeti ve hükümeti yardım için Uluslararası Para Fonu'na (IMF) başvurmaya zorlayan sürdürülemez bir borç yükü yer alıyor. IMF’ten yardım alma talepleri hem iktidar hem de muhalefet partileri tarafından kabul ediliyor.
Oxford Economics Afrika'nın Makro Başkanı Jacques Nel, yakın tarihli bir notta, "Gana'nın sorunlarının derinliği, hükümet yetkililerinin bir miktar fon sağlamak amacıyla büyük bir ücret kesintisi yapmaya istekli oldukları düşünüldüğünde daha da keskin hale geliyor. Bununla birlikte, hükümet yetkililerinin bu mali fedakarlığı, ülkenin liderleri arasındaki birlik olduğunu düşündürmemelidir” ifadelerine yer verdi. Nel, muhalefetin Başkan Nana Akufo-Addo'nun IMF’yle anlaşmayı bir an önce onaylamasını açıkça belirttiğine dikkat çekti.
Cedi’deki en son şok, Gana Merkez Bankası'nın planlanan bir döviz ihalesini iptal etmesiyle gerçekleşti. Bu ay başkent Akra'da cumhurbaşkanının istifasını talep eden protestolar düzenlendi.
Nairobi merkezli AZA Finance'in Ticaret Masası Müdürü Murega Mungai, "Banka, lisanssız döviz ihalelerine yönelik başarısız kalan baskı politikaları da dahil olmak üzere, para biriminin yıl boyu süren sarmalını durdurmak için bir dizi önlem alıyor. Ayrıca, rezervlerini desteklemek için doğrudan madencilik şirketlerinden dolar satın alıyor ve piyasayı çok ihtiyaç duyulan likiditeye aç bırakıyor. Bu çerçevede, cedinin yakın vadede baskı altında kalmasını ve muhtemelen 14.50 seviyesinin ötesinde zayıflamasını bekliyoruz" dedi.
Hanke, geçen hafta Twitter'da yaptığı açıklamada, cedinin "merkez bankası değersiz para birimi" olduğunu söyledi ve ülkenin düzeni yeniden sağlamak için "merkez bankasını etkisiz hale getirmesi ve bir para birimi kurulu kurması" gerektiğini öne sürdü.
Zimbabve, Küba
Cedi tüm sorunlara rağmen bu yılın en kötü performans gösteren üçüncü para birimi oldu. İkinci sırada, ocak ayından bu yana dolar karşısındaki değerinin %76,74'ünü şaşırtıcı bir şekilde kaybeden Zimbabve Doları ve dolar karşısında %56,36 değer kaybeden Küba Pesosu yer alıyor. Hem Zimbabve hem de Küba, acı verici enflasyon seviyelerinden muzdarip.
Hanke geçen hafta Zimbabve'nin "ekonomik ölüm sarmalının dönmeye devam ettiğini" söyledi. Ulusal istatistik ajansı ZimStat, ülkede enflasyonunun ekim ayında yıllık %268'e ulaştığını gösteriyor. Hanke'nin kendi tahminlerinde ise ülkedeki enflasyon %417. Gana'ya benzer şekilde, Zimbabve'deki yetkililer yerel para birimini desteklemeye ve Zimbabve Doları ödemelerini kırarak enflasyonla mücadele etmeye çalıştılar.
Küba’da ise enflasyon merkezi bir sorun haline geldi. Hanke'nin modeli ülkedeki tüketici fiyat artışlarını yıllık %166'ya ulaştığını gösteriyor.
Mısır
Mısır Lirası geçen hafta dolar karşısında yeni bir düşüşle 24.42'ye geriledi ve Hanke'nin 2022'nin en kötü performans gösteren ilk 10 para birimi listesinin zirvesine oturdu.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch geçtiğimiz günlerde kötüleşen dış likidite pozisyonu ve tahvil piyasasına erişimin azalması riskini gerekçe göstererek ülkenin kredi görünümünü negatife çevirdi. Bu arada, Mısır'ın döviz rezervleri Mart ayında 35 milyar dolardan Ekim ayında 32 milyar doların altına düşmüştü.
Fitch, Mısır'ın finansman sorunlarının gelecek yıl vadesi gelecek olan 6 milyar dolarlık dış borç ve 2024'te 9 milyar dolarlık dış borç ile daha da kötüleştiğini vurguladı.
AZA Finance’ten Mitch Diedrick perşembe günü yayınladığı bir araştırma notunda, "Bu hafta Şarm El-Şeyh'teki COP27'de açıklanan finans anlaşmalarına rağmen, genel olarak devam eden dışarı çıkışlar sebebiyle Mısır Lirası’nın önümüzdeki günlerde dolar karşısında daha da zayıflamaya neden olması muhtemel” dedi.
Geçen hafta itibariyle listede yer alan diğer para birimleri arasında Sri Lanka Rupisi, Venezuela Bolivarı, Sierra Leone'nin Leonesi, Myanmar Kyatı, Laos Kipi ve Ukrayna Grivnası yer alıyor.
Dolar/TL, haftaya yükselişle başladı
Altının kilogramı 1 milyon 52 bin liraya yükseldi
Bitcoin çılgınlığı sona mı eriyor?