Yazdır
FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ
Milyonlarca beyaz yakalı pandemi sürecinde ofisten uzakta geçen iki yıla yakın sürenin ardından ofise dönmek istemiyor. Uzaktan çalışmanın esnekliğini seven çalışanlar aynı zamanda işe gidip gelme stresini de hiç özlemiş değiller. Bununla birlikte birçok patron daha iyi takım çalışması, üretkenlik ve inovasyon sağlayacağını düşündükleri için ofise dönüş konusunda baskı yapmayı sürdürüyor.
Dünya çapında sıkılaşan işgücü piyasası ise uzaktan çalışmaya devam etmek isteyen beyaz yakalıları cesaretlendirdi. Ancak Financial News’in haberine göre işverenler de daha sert adımlar atmaya başladı.
Teknoloji devi Apple çalışanlarından palı, perşembe ve çalışma birimlerinin belirleyeceği bir üçüncü günde ofiste olmalarını istedi. Buna cevaben, çalışanlar tarafından oluşturulan bir savunma grubu, daha esnek çalışma düzenlemeleri talep eden bir dilekçe başlattı.
Grubun açıklamasında, “Üst düzey liderlikten gelen bu tek tip görev, her bir iş rolünün kendine özgü taleplerini veya bireylerin çeşitliliğini dikkate almıyor” ifadelerine yer verildi. Yaklaşım 1000 Apple çalışanı dilekçeyi imzaladı. Apple konuyla ilgili bir açıklama yapmadı.
Pandemi tehdidinin azalmasıyla birlikte seyahatler yeniden artmaya, alışveriş merkezleri yeniden dolmaya başladı. Ancak çalışanlar aynı hızda ofislere geri dönmedi.
Güvenlik şirketi Kastle Systems’ın kart basma istatistiklerine göre oluşturduğu barometrede ABD’nin en büyük 10 şehrinde ofis binalarındaki doluluk oranının son dönemde sadece yüzde 43 olduğu belirtiliyor. Pandemi öncesinde ise bu oran yüzde 99’du.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre dev şirketlerin başlarındaki isimler de bu durumdan memnun olmadıklarını dile getiriyor. Finans devi Morgan Stanley’nin CEO’su James Gorman geçtiğimiz yıl yaptığı bir açıklamada, “Eğer New York Şehri’nde bir restorana gidebiliyorsanız ofise de gelebilirsiniz” ifadelerine yer vermişti. Gorman evde çalışmak isteyenlerin ‘meslek dünyasında’, iş arkadaşlarıyla birlikte olmak ve yeni beceriler elde etmek için ofise dönme ihtiyacı hissedenlerinse ‘kariyer dünyasında’ olduğunu söylemişti.
Bu yılın başlarında, Tesla CEO'su Elon Musk, çalışanlara haftada en az 40 saatlerini ofiste geçirmelerini söyledi. Milyarder CEO e-posta üzerinden çalışanlarına gönderdiği mesajda, “Eğer gelmezseniz istifa ettiğinizi düşüneceğiz” açıklamasında bulunmuştu. Musk uzaktan çalışmanın “dünyadaki en heyecan verici ve en anlamlı ürünlerini” üretebilmek için yeterli olmadığını sözlerine ekledi.
Ofise dön tehditlerinin içi ne kadar dolu?
ABD Merkez Bankası New York Şubesi tarafından Ağustos ayında yapılan bir anket, yöneticilerin %30'unun, firmalarının uzaktan çalışmayı genişletmesinden sonra çalışanlardan daha düşük verimlilik bildirdiğini tespit etti; yarısı ise herhangi bir değişiklik bildirmedi. Buna karşılık, işçilerle yapılan anketler, evden çalışmanın daha yüksek verimliliğini bildirme eğiliminde.
Morning Consult tarafından yapılan bir anket, çalışan 10 yetişkinden altısının, uzaktan çalışma seçeneği olan bir işe başvurma olasılıklarının daha yüksek olduğunu söylüyor. Video konferans uygulaması start-up şirketi mmhmm’ın gerçekleştirdiği ankete göre çalışanların %40’lık kesimi tam zamanlı olarak ofise dönmektense işlerinden ayrılmayı tercih edeceklerini belirtiyor.
Mevcut güçlü iş piyasası, işverenleri onlara gelmelerini söylese bile, işçilere evde çalışmaya devam etmeleri için koz sağlıyor. WFH Research'ün yakın tarihli bir anketine göre, çalışanların %35'i kendilerinden beklenenden daha az gün ofiste çalıştıklarında hiçbir sorunla karşılaşmadıklarını söyledi. Ankete köre katılımcıların sadece %19'u sözlü kınamayla karşı karşıya kaldığını açıkladı.
İstihdam verileri belirleyici olacak
Ekonomisinin bozulması halinde ise bu tablo değişebilir. ABD’de halihazırda yeni iş ilanları mart ayından haziran ayına kadar %10 azaldı. Son haftalarda ise firmalar daha fazla işe alım sürecini duraklattığını veya işten çıkarmalara başladıklarını açıklıyor.
Stanford Üniversitesi'nde Ekonomi Profesörü Nicholas Bloom ise şirketlerin resesyon nedeniyle evden çalışma politikalarını önemli ölçüde değiştireceğini düşünmüyor, ancak bu politikaları daha iyi uygulamalarını bekliyor. Bloom, "Geri dönmeyi reddedenler sınırın dışına doğru daha fazla itilecek" diyor.
Gayrimenkul firması JLL’in Ofis Araştırmaları Kıdemli Yöneticisi Scott Homa, “İşverenler insanları nazikçe ofise geri döndürmeye çalışıyorlar, ancak yıpranma konusunda endişeliler ve bu nedenle söylemlerinde çok ağır olmak istemiyorlar. Eğer kozun yönü değişmeye başlarsa ve şirketler işgücü kıtlığı konusunda endişeleri kalmazsa, bu sonbaharda daha agresif olacaklardır” ifadelerine yer verdi.
Ofislerin temelli kapanması mümkün
Ancak olası bir resesyon, şirketlerin ofisin gerçekten gerekli olup olmadığını yeniden düşünmelerini de sağlayabilir. Birçok işveren için ofis kirası, işçilikten sonra en büyük giderdir. Zorlu bir ekonomide, daha fazla insanın evden çalışmasına izin vermek ve kira maliyetlerinden kurtulmak cazip bir seçenek olabilir.
JLL'den Homa’ya göre birçok şirket kira sözleşmelerini sadece bir veya iki yıl için kısa vadeli uzatma planıyla pazarlık masasına oturuyor. Gayrimenkul uzmanına göre bunun sebebi önceki kira sözleşmelerinin pandemi sırasında sona ermesi ve yüksek düzeyde iş belirsizlikleri. Pandemiden önce, tipik yenileme süresi beş ila 10 yıl arasındaydı.
Söz konusu tablo, 2022 ve 2023'te çok sayıda şirketin ofis kira kontralarının sona ereceği anlamına geliyor. Bu oran pandemiden önceki üç yıllık ortalamanın %28 üzerinde. Eğer bir resesyon yaşanırsa bu kontratların bazıları yenilenmeyebilir.
Barron’s’un haberine göre Twitter bazı şehirlerdeki varlığını azaltmayı ve hatta maliyetleri düşürmek için bazı ofisleri kapatmayı planlıyor. Şirket sözcüsü konuyla ilgili açıklamasında, “Dağıtılmış iş gücüyle işlerimizi başarılı bir şekilde yürütebileceğimizi yıllar boyunca kanıtladık” ifadelerine yer verdi.
Yine de mücadele devam edecek gibi görünüyor. Twitter'ı satın alma anlaşmasından çekilmeden önce Musk, sosyal medya devini satın alması durumunda yüz yüze çalışmayı tercih ettiğini açıkça belirtmişti.
Tüm bu tartışmaların merkezinde ise çalışan verimliliği yatıyor. Uzaktan çalışanlar sıkı ve verimli çalıştıklarını gösterebilirlerse, şirkete bazı operasyonel maliyetlerden tasarruf ederken, patronlar stratejilerini yeniden gözden geçireceklerdir.
Wall Street devlerinden ofise dönüş adımı
Z kuşağının ofise dönmek için tek şartı var: Yüksek maaş