Yatırım ve kalkınma bankalarına yeni fon kuralları!

Kalkınma ve yatırım bankalarının kredi müşterilerinden, ortaklıklarından ve ortaklarından sağlayacakları fonlara ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından hazırlanan Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Kalkınma ve yatırım bankalarının; para piyasaları, sermaye piyasaları ve organize piyasalar ile bankalardan kullanacakları fonlar bu Yönetmeliğin kapsamı dışında tutuldu.

Fon sözleşmesi kapsamında temin edilmiş olması şartıyla, bir kredi müşterisinden sağlanacak fonların toplam tutarı, kredi kartıyla yapılan işlemlerden kaynaklanan alacaklar da dâhil olmak üzere, kredi müşterisinin tanıma konu işlemlerden kaynaklı toplam kredi riski tutarını aşamayacak. Bu hesaplamada, bireysel kredi kartı limit taahhütlerinden kaynaklı kredi riski tutarı olarak kullanılmayan limit taahhütlerinin yüzde yirmisi dikkate alınacak.

Kalkınma ve yatırım bankasında kredi riski bulunan kişi ile fon kabul edilen kişi farklı olamayacak.

Ortaklıklardan ve ortaklardan sağlanacak fonlar

Ortaklar ile iştirakler, bağlı ortaklıklar ve birlikte kontrol edilen ortaklıklardan fon sözleşmesi yapılması şartıyla fon sağlanabilecek.

Bir doğrudan veya dolaylı ortaktan sağlanan fon tutarı toplamı, bu ortağın kalkınma ve yatırım bankasının sermayesindeki payı oranına karşılık gelen özkaynak tutarını aşamayacak. Nitelikli pay sahipleri ve bunların dahil olduğu risk grubunda yer alan doğrudan veya dolaylı ortaklar ile kamu tüzel kişiliğini haiz doğrudan veya dolaylı pay sahiplerinden sağlanan fonlar hakkında bu sınır uygulanmayacak. Nitelikli pay sahipliği kapsamında yer almayan borsadan edinilen pay sahipliğine dayalı ortaklardan fon sağlanamayacak.

Sağlanan fonların izlenmesi ve kontrolü

Kalkınma ve yatırım bankalarının kredi müşterilerinden, ortaklıklarından ve ortaklarından sağlayacakları fonlar mahiyetlerine göre; kredi müşterileri fonu, ortaklıklar fonu ve ortaklar fonu hesaplarında izlenecek.

Kalkınma ve yatırım bankaları, bu Yönetmelik kapsamında yer alan sınırlamalar ile usul ve esaslara uyumun izlenmesine ve kontrolüne yönelik ihtiyatlı ve etkin uygulamalar tesis etmek ve bunları iş süreçlerine entegre etmekle yükümlü olacak.

Oluşturulan uygulamaların, uyumun izlenmesi ve kontrolü açısından yetersiz olduğunun tespit edilmesi hâlinde, Kurumca verilecek süre zarfında bu yetersizliklerin giderilmesi şart olacak.

Uyumsuzlukların giderilmesi

Belirlenen kurallara uygun olarak temin edilen fonların, aşım veya başka bir suretle sonradan bu maddelerle uyumsuz hâle gelmesi durumunda, fonlara ilişkin hesapların tasfiyesi de dâhil alınacak önlemlerle bu uyumsuzlukların derhal giderilmesine yönelik işlemlere başlanılması şart olacak. Kurum, gerek görmesi halinde uyumsuzlukların giderilmesi için süre vermeye yetkili olacak.
Fonlara ilişkin hesapların tasfiyesi de dâhil olmak üzere uyumsuzlukların giderilmesine yönelik yürütülecek süreçlerin fon sözleşmesinde düzenlenmesi zorunlu olacak.

Ödeme, fon transferleri ve tahsilat işlemleri

Belirlenen hüküm kapsamında ödeme, fon transferleri ve tahsilat işlemlerine aracılık edilmesi ile bu işlemlere ilişkin tahsil edilecek hizmet bedeli, komisyon gibi her türlü ücret karşılığında yapılan işlemler için alınan paralara herhangi bir getiri verilmemesi, alınan paranın işlemin mahiyetine uygun olarak açılacak geçici hesaplarda izlenmesi ve vadeli veya vadesiz mevduat ya da katılım fonu veya bu Yönetmelik kapsamında sağlanabilen fon hesaplarına benzer uygulamalara konu edilmemesi şart olacak.

Teminatlar

Kullandırılan kredilerin teminatını oluşturmak üzere kalkınma ve yatırım bankası nezdinde bulundurulan nakit teminatlar; hangi kredi karşılığında bulundurulduğunun açıkça belirtilmesi, kredinin vadesi boyunca söz konusu nakit teminatlar üzerinde tasarrufta bulunmayı engellemek üzere rehin ya da temlik sözleşmesi kurulması, teminat tutarı ile faiz/kâr payı, komisyon gibi kredi karşılığında tahsil edilecek her türlü ücret de dahil olmak üzere bankacılık usul ve prensipleriyle uyumlu olması, şartlarıyla belirlenen kurallar kapsamında değerlendirilmeyecek.

Kredi ilişkisinin sona ermesini takiben teminat olarak tutulan paraların, kredi borcu kapatılmak ya da ilgilisine iade edilmek suretiyle derhal tasfiye işlemlerine başlanılması şart olacak.

Kalkınma ve yatırım bankaları bu Yönetmelik kapsamındaki uygulamalarını 1/4/2026 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümlerine uyumlu hale getirecek. Kurul, bu süreyi bir yıl uzatmaya yetkili olacak.

BDDK'dan kalkınma ve yatırım bankaları için düzenleme

BDDK’dan dijital bankacılıkta güvenlik hamlesi!

BDDK'dan şirketler için kredi düzenlemesi: O kısıtlama kaldırıldı