Yatırım teşviklerinde 'yerli' güncellemesi

Yatırım teşviklerine ‘yerli ve yeşil’ güncelleme geldi. Türkiye’de “uygun üretim kapasitesi bulunan” makine ve teçhizatlar ithal edilmesi halinde gümrük vergisi muafiyetinden yararlanamayacak. OSB’de yer bulamayan yatırımcılar için İstanbul özelinde OSB dışında kalan yerlerdeki yatırımlar da teşvik kapsamına girecek. Ayrıca çevre yatırımlarının kapsamı genişletildi, veri merkezi yatırımları da öncelikli yatırım kapsamına alındı. Kadın ve genç istihdamını desteklemek için sigorta prim desteği süresi uzatıldı. Teşvikten yararlanmak için gerekli olan asgari sabit yatırım tutarları bölgeler itibariyle farklılık göstermekle birlikte artırıldı. Pandemi döneminde yatırımını tamamlayamayan sanayicilere teşvik belgesi süresini ek olarak 2 yıl uzatma hakkı verildi. Özel sektör temsilcileri, yerli ve yabancı yatırımcıları ilgilendiren düzenlemelere olumlu tepki verdiler. Özellikle yerli makine üreticileri, ithalat tedbirlerine yönelik düzenlemeden memnun.

Çevre yatırımlarına TÜBİTAK onayı

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, çevre yatırımlarının kapsamı genişletildi ve tanımı da tamamen değiştirildi. “Doğrudan ticari mal üretimine yönelik olmayan, mevcut veya gerçekleştirilecek tesislerin katı, sıvı veya gaz gibi atıklarının temizlenmesine veya yok edilmesine yönelik yatırımlardır” şeklindeki tanım, “TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsünün vereceği proje onayında en az yüzde 15 oranında su tasarrufu veya emisyon/atık azalımı sağlanabileceği tevsik edilen yatırımlar” olarak değiştirildi. Öte yandan uzun süredir beklenen veri merkezi yatırımlarına yönelik de düzenleme geldi. Veri merkez yatırımları, “öncelikli yatırımlar” kapsamına alındı, böylece veri merkezi yatırımları daha yüksek oranlarda ve sürelerde destek alacak.

Makine ithalatına tedbir

Teşvik kararı olarak bilinen karara “Gümrük Vergisi Muafiyetinden Yararlanamayacak Makine ve Teçhizat Listesi” başlığıyla Ek-8 listesi eklendi. Bu listede GTİP numarası detayında 174 makine ve teçhizat sıralandı. Buna göre, yerli makine imalat sanayisinin teşvik edilmesi amacı gözetilerek Türkiye'de uygun üretim kapasitesi bulunan makine ve teçhizatlar, ithal edilmesi halinde, yatırım teşvik belgesine dahil edilmekle birlikte gümrük vergisi muafiyetinden yararlandırılmayacak.

Bu düzenlemeyle, yerli üretimin teşvik edilmesi amaçlanıyor.

Asgari yatırım tutarı artırıldı

1 Ocak 2022'den itibaren geçerli olmak üzere, asgari sabit yatırım tutarları artırılarak, sabit yatırım tutarlarının reel değerlerini koruması sağlanacak. Ayrıca finansal kiralamaya konu makine teçhizata ait asgari toplam tutarlar her bir bölge için artırılarak reel değeri korunacak. Yatırım desteği alabilmek için gerekli asgari sabit yatırım tutarı, 1. ve 2. bölgelerde 1 milyon TL’den 3 milyon TL’ye; 3, 4, 5 ve 6. Bölge’de ise 1,5 milyon TL’ye yükseltildi. Finansal kiralama ile yapılan sabit yatırımlarda her bir finansal kiralama şirketi için 1, 2, 3 ve 4. Bölge için en az 500 bin TL olan tutar 750 bin TL’ye; 5 ve 6. Bölge için ise 300 TL’den 500 bin TL’ye yükseltildi. Ayrıca, yapılan düzenlemeyle teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde 25’ini aşamayacağı düzenlemesi yapıldı. Bu oran daha önce yüzde 50’ydi.

Faiz ve kar payı desteği

Kararın 11’inci maddesinde yapılan değişiklikle, bölgesel ve stratejik yatırımlara verilen kar payı desteği oranlarında değişiklik yapıldı. Buna göre, öncelikli yatırımlar kapsamındaki yatırımlardan bazıları için kullanılan kredinin faizinin 7 puanı teşvik olarak verilebilecek. Maddede yapılan değişiklikle ayrıca verilecek faiz desteğinin tutarının yatırım yeri ve bölgesi ile öncelikli yatırım olup olmadığına göre üst limitleri de belirlendi.

İstanbul’da OSB dışına da teşvik

Yatırım teşviklerinde İstanbul’daki yatırımların daha az desteklendiğini düşünen sanayicileri de rahatlatacak karar alındı. Buna göre, İstanbul özelinde orta-üst teknolojili bir yatırım OSB veya endüstri bölgelerinde asgari 5 milyon, dışındaysa yatırım tutarı 10 milyon TL olmak kaydıyla 1’inci Bölge teşviklerinden yararlanabilecek. Özellikle OSB’lerde yer bulmakta zorlanan sanayiciler için İstanbul özelinde alınan bu karar da sanayicilerce olumlu karşılandı. (Dünya / Mehmet Kaya - Merve Yiğitcan)