Yassıada teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi

Yassıada teklifi Meclis’te oybirliği ile kabul edildi. TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen teklif ile; 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra, Yüksek Adalet Divanı'nın verdiği tüm kararlar hükümsüz hale getirilecek. Yassıada'da yargılananlara ya da varislerine tazminat hakkı doğacak.

TBMM Başkanı Mustafa Şentop'un ilk imza sahibi olduğu, AK Parti ve MHP milletvekillerinin imasını taşıyan, 1924 Tarih ve 491 Sayılı Teşkilatı Esasiye Kanununun Bazı Hükümlerinin Kaldırılması ve Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında Geçici Kanunun Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılması ve Neden Olunan Mağduriyetlerin Giderilmesi Hakkında Kanun Teklifi, Meclis'te oy birliğiyle kabul edildi.

Kanuna göre, Yüksek Adalet Divanı'nın kullandığı yetkilerin hukuki dayanağını oluşturan ve halen yürürlükte bulunan kanun hükümleri geçmişe dönük yürürlükten kaldırılacak.

Yeni dava yolu öngörülerek Yüksek Adalet Divanı'nın kuruluşuna ve yetkilerine ilişkin kanun hükümlerinin yürürlükten kaldırılmasıyla hükümsüz hale gelen kararlardan kaynaklanan zararların tazminine imkan sağlanacak.

Varlığı hukuki dayanaktan mahrum olacak Yüksek Adalet Divanı'nın hükümsüz hale gelen bütün kararlarının adli sicil ve her türlü arşiv kayıtlarından silinmesi, Adalet Bakanlığınca resen yerine getirilecek.

Yüksek Soruşturma Kurulu ile Yüksek Adalet Divanı tarafından haklarında soruşturma ve kovuşturma yürütülenlerin uğradıkları manevi zararlar, hazine tarafından karşılanacak. Bu kişilerin mal varlığı değerlerinin müsadere edilmesinden kaynaklanan maddi zararları da giderilecek.

Zarar görenler ve mirasçıları tarafından zararlarının karşılanması istemiyle yapılacak başvuruları değerlendirmek ve karara bağlamak üzere Cumhurbaşkanı tarafından bir komisyon kurulacak. Komisyon çalışma usül ve esasları Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek. Zararlarının karşılanmasını isteyenler komisyonun çalışma usul ve esaslarının Resmi Gazete'de yayımlanmasını izleyen 3 ay içinde komisyona başvurarak zararlarının tazminini isteyebilecek.

Komisyon kararlarına karşı kararın tebliğini izleyen 15 gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere komisyona itirazda bulunulabilecek. İtiraz üzerine verilen kararlara karşı ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştayda dava açılabilecek. Bu davalar acele işlerden sayılacak.

Komisyona yapılacak başvurular için herhangi bir ad altında ücret talep edilemeyecek. Komisyonun itirazı üzerine verdiği kararlara karşı Danıştayda açılacak davalarda karar ve ilam harcı maktu alınacak ve dava sonunda maktu vekalet ücretine hükmedilecek.

Komisyon tarafından başvurular değerlendirilirken ihtiyaç duyulan bilgi ve belgeler, ilgili gerçek veya tüzel kişilerden istenebilecek. Kamu kurum ve kuruluşları, bu husustaki talepleri belirlenen süre içinde yerine getirmek zorunda olacak.

Maddi zararların karşılanması talepleri karara bağlanırken uğranıldığı kesin olan ancak aradan geçen zaman sebebiyle tutar yönünden tespiti teknik olarak mümkün olmayan zararlar açısından hakkaniyete uygun bir miktarın ödenmesine karar verilecek.

Kamu kurum ve kuruluşları, Yüksek Soruşturma Kurulu ve Yüksek Adalet Divanı'na ait her türlü arşivlik ve arşiv belgesini maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 gün içinde TBMM Başkanlığına devredecek.

Düzenleme, 27 Mayıs 1960'tan itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Görüşmelerden

Teklifin lehinde söz alan BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, böyle bir teklifin TBMM Genel Kuruluna getirilmesinden büyük bir memnuniyet duyduğunu söyledi.

Meclis'te temsil edilen bütün siyasi partilerin teklifin altında imzasının olmasını şahsen kendisinin de arzu ettiğini dile getiren Destici, "İşin esasına bakmak lazım. İşin esası şudur: 27 Mayıs 1960'da Türkiye Cumhuriyeti ilk defa bir darbeyle karşı karşıya kalmıştır. Milletin iradesiyle seçilmiş olan Demokrat Parti Genel Başkanı ve Başbakan ile iki bakanı haksız bir yere, düzmece mahkemelerde tiyatrocu hakimlerin verdiği kararlarla idam edilmiştir. Sadece idamlar değil yine bu kürsüde farklı konuşmacılar tarafından dile getirildi yüzlerce, binlerce mağduriyet yaşanmıştır. Şimdi bu mağduriyetlerin ortadan kaldırılması, daha önce iade edilen itibarlarının tekrar daha güçlü bir şekilde iade edilmesi, hak kayıplarının telafi edilmesi gerçekten çok önemlidir ve tarihi bir adımdır." dedi.

Yıllar sonra bugünün anlamı ve öneminin daha iyi anlaşılacağını dile getiren Destici, Türkiye'nin maalesef darbelerden çok çektiğini söyledi. Özellikle grubu olmayan partilerin hassasiyetlerinden birisini dile getirmek istediğini belirten Destici, "1980 darbesi yapıldı 1982 Anayasası ve o anayasanın ürünü olan Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Kanunu'yla hala Türkiye yönetiliyor. Ben inanıyorum ki bugünkü mutabakat önümüzdeki günlerde bu hususta da sağlansın ve Türkiye artık tam demokratik bir Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Kanunu'na kavuşsun." dedi.

Anayasa Komisyonu Başkanvekili ve AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya, teklifin kabul edilmesinin ardından yaptığı konuşmada, “Beş partinin oy birliğiyle komisyonumuzun raporunu kabul etmesinden dolayı minnet ve şükranlarımızı sunuyoruz. Tarihi bir sorumluluğumuzu yerine getirdik.” ifadesini kullandı.

Öte yandan teklifin aleyhinde ise milletvekilleri söz almadı.

Teklifin kabul edilmesinin ardından Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç, birleşimi yarın saat 14.00’te toplanmak üzere kapattı.