Yasağa rağmen işten çıkarılanların sayısında artış

Korona virüs salgınını yüksek işsizlik rakamları ile karşılayan Türkiye'de mayıs dönemi itibarıyla, yüzde 30'u aşan gerçek işsizlik rakamlarına göre her 3 kişiden 1'i iş arıyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verileri işsizliği yüzde 12.9, işsiz sayısını ise 3 milyon 826 bin kişi olarak açıklarken, gerçek işsizlik 10 milyonun üzerine çıktı. Bu noktada, mayıs dönemindeki istihdam kaybının 2 milyon 411 bine ulaşması ise, salgın nedeniyle alınan işten çıkarma yasaklarının tam olarak uygulanmadığına işaret ediyor.

Ocak-haziran döneminde 970 bin 117 kişi İŞKUR'a işsizlik ödeneği için başvuru yaptı. Bunlardan 339 bin 318'i ödenek almayı hak ederken, işsizlik ödeneği için yapılan başvurulardan 281 bin 540'ı yılın ilk iki ayında yani pandemi öncesinde başvuru yapmıştı. Bu tabloya göre; işten çıkarma yasağı uygulandığı dönemde, 688 bin 577 kişi işini kaybetmiş oldu. Nisanda devreye giren yeni kanuna göre, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller dışında işçi çıkaran patronlar, çalışan başına 2 bin 943 TL'lik ceza ödüyor.

İŞKUR tarafından açıklanan temmuz ayı istatistiklerine göre yılbaşından bu yana işsizlik sigortasına başvuranların sayısında hızlı bir yükseliş yaşandı. Ocak-mart döneminde 502 bin 196 kişi işsizlik maaşı için başvuruda bulunurken, 17 Nisan'da devreye giren işten çıkarma yasağına rağmen bu rakam ocak-nisan döneminde 811 bine ulaştı.

Yasakların engelleyemediği işsizlik sorunu büyümeye devam ederken, yılın ilk 6 ayında işsizlik sigortasına başvuranların sayısı 970 bin 117'ye ulaştı. Temmuz ayı istatistiklerine göre ise İŞKUR'a kayıtlı işsiz sayısı bir önceki aya göre yüzde 1.6 azalış göstererek 3 milyon 325.075 kişi oldu. Kayıtlı işsizlerin yüzde 52.6'sı erkek, yüzde 47.4'ü kadın, yüzde 35.7'si ise 15-24 yaş grubunda olan gençlerden oluştu.

3.5 MİLYON KISA ÇALIŞMADA

TÜİK geriye doğru 4 hafta içinde iş arayanları işsiz kabul ediyor. Salgında işten çıkarma yerine uygulamaya alınan kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ile milyonlarca işçi çalışmadığı halde istihdamda görünmeye devam ediyor. Bugüne kadar 3.5 milyon işçi kısa çalışma ödeneğine yönlendirildi. 1.8 milyon işçi de ücretsiz izin ödeneği aldı.

EN ÇOK KADIN ÇALIŞANLAR ETKİLENDİ

İşten çıkramalar ve işsizlik oranları çalışan kadınların salgından daha fazla etkilendiğini gösteriyor. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan istihdam raporuna göre ise Covid-19 salgını Mayıs 2020'de en az 8.6 milyon yeni eşdeğer istihdam kaybı ve işsize yol açtı. Araştırmada revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı oranı yüzde 50 olarak hesaplanırken, araştırmaya göre, kadınlar korona virüs salgınından daha fazla etkileniyor. Kadın işgücü yüzde 12, kadın istihdamı yüzde 10.5 azaldı. Diğer taraftan iş başında olanların son bir yılda sayısı 6.4 milyon kişi azaldı. (Sözcü / Sayime Başçı)