Yaptırımlar Rusya’yı nasıl etkileyecek?

Batılı ülkeler Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Moskova yönetimini hedef alan mali yaptırımları açıklamaya başladı.

Son olarak Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Kanada, Fransa, Almanya ve Avrupa Komisyonu ortak bir açıklama ile belirli Rus bankalarını SWIFT sistemi dışına çıkaracaklarını ve Rusya Merkez Bankası'na yönelik önlemler alacaklarını duyurdu.

Peki Rusya Merkez Bankasının uluslararası rezervlerine erişiminin kısıtlamayı hedefleyen bu yaptırımlar Rus ve küresel finansal sistemini nasıl etkileyecek?

İlk kez bir G20 merkez bankası hedefte

Amerika Birleşik Devletleri daha önce İran ve Venezuela Merkez Bankalarını hedef alan yaptırımlar devreye sokmuştu.

Kuzey Kore Merkez Bankası da uzun süredir kara listede bulunuyor. Fakat ilk defa Rusya gibi dünyanın en büyük 20 ekonomisi içerisinde yer alan bir ülkenin merkez bankası uluslararası sistemden dışlanacak.

Euronews’in haberine göre uzmanlar yaptırımların Rus ekonomisi üzerinde büyük etkisi olacağını belirtirken uluslararası piyasaların da bundan etkilenmesinin kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.

Merkez Bankası neden kritik?

Merkez bankaları bir ülkenin para politikalarına yön veren ve ülkedeki diğer bankalar için güvenilir bir liman olarak görülen kuruluşlar olarak kabul ediliyor. Nitekim Rusya Merkez Bankası da Rus bankalar için açıklanan ilk dalga yaptırımlardan sonra cuma günü yaptığı bir açıklama batılı ülkelerin yaptırımlarından etkilenen bankalara ihtiyacı olan ruble ve dövizi sağlama taahhüdü vererek tüm bankaların operasyonlarını sorunsuz bir şekilde sürdürebilmesi için gerekli hazırlıkları yapmış olduğunu duyurmuştu.

Yeni yaptırımlardan sonra da bir açıklama yayınlayan merkez bankası pazartesi günü yapılması planlanan repo ihalesinde herhangi bir limit olmayacağını belirterek yaptırımlara rağmen finansal sistemin sağlam kalacağını vaat etti.

Banka ayrıca kartların da sorunsuz bir şekilde çalıştığını ve halkın hesaplarına istedikleri zaman erişebildiklerini duyurdu.

Yaptırımlar nasıl işleyecek?

Batılı ülkelerden yapılan açıklamada yaptırımların işleyişi ve kapsamının detaylandırılmadı. Fakat ilk olarak hedefin merkez bankasının yabancı para cinsinden rezervlerine erişiminin kısıtlamak olduğu anlaşılıyor.

Rusya, 2014 yılında Kırım'ın ilhakından sonra yaptırımların etkisini azaltmak için rezervlerindeki Amerikan hazine tahvillerinin neredeyse tamamını elinden çıkarmıştı. Bankanın döviz rezervlerinin de 640 milyar dolar düzeyinde olduğu tahmin ediliyor. Döviz rezervlerinde de doların payı son yıllarda ciddi oranda azalsa da Haziran 2021 itibariyle yüzde 16,4'ünü Amerikan doları teşkil ediyordu. Euronun payı ise yüzde 32,2 düzeyine çıkarken Yuan'ın payı da 2018 sonrasında ciddi oranda arttı.

Rezervlerin 300 milyar dolar kadarının yurt dışındaki offshore hesaplarda tutulduğu düşünülüyor.

Bu paranın yaptırımlarla dondurulması halinde bankanın Ruble'nin değer kaybını engellemek ya da bankaların taleplerini karşılamak için ihtiyaç duyacağı kaynaklar sıkıntıya girmiş olacak.

Ayrıca yaptırımlar Rusya'nın Uluslararası Para Fonu'daki kredi hakkına ve merkez bankalarının merkez bankası olarak bilinen Uluslararası Ödeme Bankası'ndaki, (BIS) tahmini 20 milyar dolarına erişimini de kısıtlayabilir.

AB: En az 300 bin Ukraynalı geldi

Ukrayna Rusya'yla görüşmelerin başladığını açıkladı

SWIFT'e alternatif sistem SPFS