Yapay zekâ şirketlerine trilyonlarca dolarlık ‘etik’ baskısı

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yapay zekânın yükselişi beraberinde bu yeni teknolojinin oluşturabileceği insan hakları ihlallerine de getiriyor. Kurumsal yatırımcılarsa bu endişelere dikkat çekerek teknoloji şirketlerine yönelik baskılarını artırıyor.

Financial Times’ın haberine göre 32 finansal kurumun katılımıyla oluşturulan ve 6,9 trilyon dolarlık varlığı temsil eden ‘Dijital Katılım İçin Kolektif Etki Koalisyonu’ teknoloji şirketlerinin yapay zekâ uygulamalarında etiğe bağlı kalmaları taleplerine öncülük ediyor. Koalisyonun içerisinde Aviva Investors, Fitelity International ve HSBC Asset Management gibi büyü varlık yönetimi kuruluşları da var.

Aviva Investors geçtiğimiz aylarda teknoloji şirketleriyle bir toplantı düzenledi ve toplantıda çip üreticileri de dahil birçok teknoloji devine yapay zekâ ile ilgili insan hakları risklerine karşı güçlenmeleri gerektiği uyarısı yapıldı. Söz konusu insan hakları riskleri arsında gözetleme, ayrımcılık, izinsiz yüz tanıma ve büyük çaplı işten çıkarmalar gibi unsurlar bulunuyor.

İngiliz sigortacının varlık yönetimi kolunda ESG başkanlığı yapan Louise Piffaut bu konuda şirketlerle yapılan toplantılarda ChatGPT gibi üretken yapay zekâ uygulamaları konusunda “hızın ve tonun yükseldiğini” söyledi. Aviva tarafı bu alanda ilerleme kaydedilememesi halinde Aviva Investors’ın şirketlerin genel kurullarında yönetime karşı oy kullanacağını, mevzuat endişelerini dile getirebileceğini veya hisse satabileceğini açıkladı.

Piffaut, “Şirketlerin ‘Eğer insanlar yanlış kullanıyorsa bu benim problemim değil’ diyerek sorumluluktan kaçması çok kolay. İşte tam bu noktada konuşma zorlaşıyor” ifadelerine yer verdi.

Yatırım bankası Jefferies’in geçen hafta paylaştığı bir piyasa notuna göre, yapay zekâ yatırımları iklim değişikliği odaklı ESG yatırımlarını yerinden ederek ‘bir sonraki büyük gelişme’ haline gelebilir.

Finansgundem.com'un derlediği bilgilere göre koalisyonun faaliyetleri, Norveç'in 1,4 trilyon dolarlık petrol fonunun CEO'su Nicolai Tangen’in, yatırım yaptığı 9.000 şirkette yapay zekayı nasıl "etik olarak" kullanması gerektiğine dair yönergeler belirleyeceğini açıklamasından iki ay sonra yükseldi.

Yönetim altında 226 milyar sterlinden fazla paraya sahip olan Aviva Investors, ChatGPT'nin arkasındaki gibi büyük yapay zekâ modellerini eğitmek için kullanılan gelişmiş çipleri üreten dünyanın en büyük sözleşmeli çip üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Company'de küçük bir hisseye sahip.

Sigorta devinin yatırım kolu aynı zamanda donanım ve yazılım şirketleri Tencent Holdings, Samsung Electronics, MediaTek ve Nvidia şirketlerinde ve yapay zeka araçları geliştiren Alphabet ve Microsoft gibi teknoloji şirketlerinde hisse senetlerine sahip.

Varlık yöneticisi ayrıca yapay zekâ ile bağlantılı olarak verimliliğin artması halinde çalışanların kovulmak yerine yeniden istihdam edilmesinin sağlanması için tüketici, medya ve sanayi şirketleriyle toplantılar düzenliyor.

Fidelity International'ın İdare ve Sürdürülebilir Yatırım Başkanı Jenn-Hui Tan, "gizlilik endişeleri, algoritmik önyargı ve iş güvenliği" gibi sosyal konularla ilgili endişelerin "demokrasinin ve hatta insanlığın geleceği için gerçek varoluşsal kaygılara" yol açtığını söyledi.

İngiltere merkezli varlık yöneticisi bu konuları tartışmak için donanım, yazılım ve internet şirketleriyle bir araya geldiğini, yeterli ilerleme kaydedilmemesi halinde yatırım yaptıkları firmaların hisselerini elden çıkarmayı planladıklarını açıklıyor.

İngiltere’nin en büyük varlık yöneticisi, Legal & General Investment Management, ormansızlaşma ve silahlanma gibi sorunlara karşı etik kurallara sahip bir şirket. L&G de yapay zekâ konusunda benzer bir belge üzerine çalıştığını açıkladı.

İngiltere hükümeti tarafından finanse edilen bir düşünce kuruluşu olan Impact Investing Enstitüsü’nün CEO'su Kieron Boyle, "artan sayıda” etki yaratmayı amaçlayan yatırımcının yapay zekâ sonucu çeşitli sektörlerde ayrımcılığın yükseleceği endişesini duyduğunu söyledi. Boyle, kadınlar ve etnik azınlıklar için giriş seviyesi fırsatlarının azalabileceği ve işgücü çeşitliliğinin yıllar öncesine dönebileceği endişelerinin hissedildiğini belirtiyor.

Cinsiyet eşitsizliğiyle ilgili kritik rapor yayımlandı

Yapay zeka ile siyasi görüş tahmini

Meta: Yeni yapay zekamız yayınlanamayacak kadar tehlikeli!