Yabancı şirketlerin Rusya'dan kaçışına 'Putin' darbesi

Rusya, Ukrayna’daki askeri operasyon nedeniyle Batı’nın uyguladığı yaptırımlar sonrası uluslararası şirketlerin ülkeden ayrılmasını zorlaştıran politikalarından taviz vermiyor. Devlet Başkanı Vladimir Putin’in direktifiyle hükümet, şirketlerin varlıklarını satma sürecine katı kısıtlamalar getirerek bu satışlardan daha fazla gelir elde etmeyi hedefliyor.

Putin'in onayı şart

2024 itibarıyla yürürlüğe girecek düzenlemeler kapsamında, satış işlemlerine %60 oranında bir “indirim” uygulanması öngörülürken, ülkeden çıkış vergisi %15’ten %35’e yükseltiliyor. Bu adımlar, yabancı şirketlerin mali kayıplarını önemli ölçüde artırıyor. Değeri 50 milyar rubleyi (455 milyon dolar) aşan satış anlaşmaları ise Putin’in doğrudan onayına bağlanmış durumda.

Türkrus'un haberine göre, Moskova'nın bu politikalarının son örneklerinden biri, Belçikalı bira üreticisi AB InBev’in, Rusya’daki AB InBev Efes hisselerini Anadolu Efes’e devretme çabasının engellenmesi oldu. Geçtiğimiz hafta yayınlanan bir kararnameyle AB InBev Efes’in hisseleri, geçen yaz 100 bin ruble sermaye ile kurulmuş olan ve ortaklık yapısı açıklanmayan "Vmeste" adlı şirketin geçici yönetimine devredildi. Benzer bir durum Danimarkalı Carlsberg’in Rusya’daki iştiraki Baltika Breweries için de yaşandı. Temmuz 2023’te Baltika Breweries’in kontrolü “geçici yönetim” adı altında Rusya hükümetine geçti. Carlsberg, Rusya hükümetini işini "çalmakla" suçlamıştı ve işletmesi üzerindeki kontrolünü tamamen kaybetmişti.

Rus girişimciye 1,4 milyar dolar vergi cezası

Gıda ve perakende sektörü, Ukrayna operasynunun hemen ardından Rusya’dan çıkış yapan sektörler arasında başı çekti. McDonald’s, restoranlarını Rus girişimci Aleksandr Govor’a devrederek 1,4 milyar dolara tekabül eden bir vergi cezasını ödemeyi de kabul etmişti. Nestle ve PepsiCo gibi şirketler ise Rusya’daki operasyonlarını önemli ölçüde küçültmüş, yalnızca bebek maması gibi temel ürünlerin satışına devam edeceklerini açıklamıştı. IKEA da 2023 sonunda ülkeden çıkan markalardan biri oldu.

Sıkı mücadele ve ağır kayıplar

Putin yönetimi, yabancı şirketlerin çıkışını sınırlamak için özel bir hükümet komisyonu kurdu ve satış süreçlerini sıkı denetim altına aldı. Bu politika, uluslararası şirketlerin ülkeden çıkarken varlıklarının önemli bir kısmını kaybetmesine neden oluyor. Örneğin, Danone, Rusya’dan çıkış sürecinde 17 milyar ruble değerindeki varlıklarının bir kısmını kaybetme tehlikesiyle karşılaştı. Rusya’dan çıkan Unilever ve Volkswagen gibi şirketler ise sıkı müzakereler ve ağır finansal kayıplar sonucunda bu süreci tamamlayabildi. Rusya bu uygulamaları karşılıklılık ikesi ile açıklıyor ve yurt dışında Rus iş dünyasına uygulanan yaptırımlar ile Rus devletinin 300 milyar dolardan fazla varlığına el konulmasını gerekçe gösteriyor.

Çok sayıda önemli marka Rusya'dan ayrıldı

2024 yılında Rusya’dan ayrılan büyük şirketler arasında Danone, HP, Hyundai, Caterpillar, Unilever ve IKEA gibi önemli markalar var. Bu şirketler, Rusya’daki varlıklarını elden çıkarırken hükümetin belirlediği koşulları yerine getirmek zorunda kaldılar. IKEA’nın kasım ayında gerçekleştirdiği varlık satışı, dikkat çeken büyük işlemlerden biri oldu.

Rusya'da şirketler için vergi sisteminde değişiklik

ABD'den İran ve Rusya’ya yaptırım

Rusya'dan AB'ye yaptırım misillemesi

Aliyev: Rusya düşürülen uçak için tazminat ödemeli