Yabancı çalışana göre 'Türkiye'de yaşanmaz'

HSBC Yabancı Çalışanlar 2016 araştırmasına göre Türkiye, yabancılara görece iyi bir yaşam olanağı sunsa da başta kariyer olmak üzere ekonomik anlamda beklentileri karşılayamıyor. Türkiye bu alanda araştırmada yer alan 45 ülke arasında 43. sırada yer bulabildi. Siyasi istikrar bakımından ise Brezilya’nın ardından sondan ikinci sırada bulunuyor.

HSBC Grubu’nun 190 ülkeden 26 binin üzerinde yabancı çalışanın görüşünü alarak gerçekleştirdiği ‘Expat Explorer’ anketi, ülkelerin sunduğu kariyer fırsatları, finansal getiri imkânları, yaşam standardı ve güveni, aile dostu bir çevre gibi konuları inceliyor. Türkiye tüm kategorilerin değerlendirildiği listede 45 ülke arasında 39. oldu. Geçen yıl ise 39 ülke arasında 36. sırada yer almıştı.

Ekonomi kategorisinde sınıfta kaldı
Anketin sonuçlarına göre; ekonomi ile ilgili sorularda Türkiye sadece tasarruflar ve harcanabilir gelir kategorilerinde ilk 30’a girebildi. İş güvenliği, kariyer olanakları, iş-özel hayat dengesi, maaş artışı gibi konularda son sıralarda yer aldı. Türkiye’nin yabancı çalışanlar açısından görece öne çıktığı alan ise yaşam olanağı kategorisi oldu. Bu grupta Türkiye 45 ülke arasında 18. sırada yer aldı. Kültür, entegrasyon mülkiyet edinme ve sağlıklı yaşam gibi alt kategoriler Türkiye’yi üst sıralara taşırken güvenlik, sağlık hizmetleri ve finans gibi alanlar Türkiye’nin sıralamasını aşağılara çekti.

Okul kalitesi açısından zayıf durumdayız
Yabancı çalışanlar için ailelerin yaşam standardı en önemli konular arasında yer alıyor. Türkiye bu kategoride 31. sırada yer alarak görece ortalama bir performans sergiledi. Ayrıca geçen yıla göre en fazla iyileşme gözlenen alan oldu. Geçen yıl Türkiye yaşam kategorisinde 39 ülke arasında 38. olmuştu. Ancak bazı alt kategoriler ciddi sorunlar olduğunu gösteriyor. Yabancılar açısından Türkiye okul kalitesi bakımından araştırma içinde yer alan ülkeler arasında en kötü ülke olarak gösterildi. Bu bir bakıma Türkiye’deki eğitimin kalitesizliğini ortaya koyan OECD araştırmalarıyla paralellik gösteriyor. Türkiye’yi bu kategoride son sıralardan kurtaran alt başlıklar ise sosyal hayat, entegrasyon ve belki okul kalitesiyle de bağlantılı olarak çocuk yetiştirme maliyeti oldu.

Y kuşağı kariyer ve finansal getiri için yurt dışına yöneliyor
Araştırma ülke sıralamalarının yanı sıra yabancı çalışanların eğilimlerini de yansıtıyor. Ankete göre; Y kuşağındaki (1980-1999 arası doğanlar) yabancı çalışanlar kariyerlerine yön vermek ve yeni alanlarda gelişmek için yurt dışına yöneliyor. Bu gruptaki yabancı çalışanların yaklaşık yarısı yurt dışında yaptıkları işi kendi ülkelerindekine göre daha tatmin edici buluyor. Y kuşağı yabancı çalışanların yaklaşık dörtte biri (%22) yurt dışına taşınmada kariyerlerine yön verme ve yeni amaçlar edinme isteğinin etkili olduğunu belirtiyor. 34-54 yaşları arasındaki yabancı çalışanlarda bu oran %14 iken, 55 ve üzeri yaşlardaki yabancı çalışanlarda ise %7’ye düşüyor. Bununla birlikte Y kuşağındaki yabancı çalışanların yeni mücadeleler bulma arayışında olduğu görülüyor. Bu gruptaki katılımcıların her beşinden ikisi (%43) farklı bir deneyim için yurt dışına yöneldiğini belirtirken, bu oran 34-54 yaşları arasındaki yabancı çalışanlarda %38’e, 55 ve üzeri yaşlardakilerde ise %30’a iniyor. Ankete göre; Y kuşağındaki yabancı çalışanların yaklaşık yarısı (%49), yurt dışında yaptıkları işi kendi ülkelerindekine göre daha tahmin edici buluyor.

Yurt dışında çalışmak finansal hedeflere ulaşmayı hızlandırıyor
Yabancı çalışanların pek çoğu uzun vadeli finansal hedeflere ulaşmada yurt dışında çalışmanın etkili olduğunu dile getiriyor. Ankete katılan her beş yabancı çalışandan ikisi yurt dışına taşınmanın emeklilik için birikim yapma (%40) veya gayrimenkul satın almadaki (%41) süreci hızlandırdığını ifade ederken, katılımcıların yaklaşık üçte biri de (%29) yurt dışında yaşamanın çocuklarının eğitimi için daha hızlı birikim yapmaya imkân sağladığını dile getiriyor.

YASED Başkanı: Türkiye'den sevinerek giden expat görmedim
HSBC raporunda Türkiye yabancı çalışanlar açısından en yaşanabilir ülkeler arasında son sıralarda yer alırken, YASED Başkanı Ahmet Erdem, sahadaki durumun daha farklı olduğunu söyledi. Erdem, “Türkiye’de çalışıp da giderken sevinerek giden bir expat görmedim. Bunun hem kişisel hem de profesyonel anlamda böyle olduğunu düşünüyorum. Türkiye hem yaşamak hem de iş anlamında kendinizi geliştirmek için son derece iyi bir ülke. Hareketli ve gelişen bir piyasası var. İş ortamı olarak baktığınızda bir yabancının işinden alacağı tatmin bakımından olumlu bir ülke” dedi.