Y kuşağı konut fiyatlarını yüksek tutacak

FINANSGUNDEM.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD konut piyasası Fed’in faiz artırım kampanyasıyla birlikte sıcaklığını kaybetti. Uzun süredir zor durumda olan konut piyasasında bir çöküş yaşanmamasının ise Y kuşağı nedeniyle olduğu öne sürülüyor.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Amerikan tarihinin en büyük nesli olan Y kuşağının gelecek yıllarda yıllarda konut fiyatlarını yüksek tutması bekleniyor.

Y kuşağı konut piyasasının kurtarıcısı konumunda

Fortune’dan Alena Botros’un haberine göre, iki katından fazla artan ipotek oranlarına ve çok yüksek fiyatlara rağmen konut piyasası, bazı ekonomistlerin korktuğu çöküşün önüne geçerek ilerlemeye devam ediyor. Uzmanlar, genellikle ülkenin mali sorunları nedeniyle suçlanan Y kuşağına teşekkür edilmesi gerektiğini düşünüyor.

Her ne kadar konut satın alınabilirliği kötüleştikçe Y kuşağı darbenin asıl yükünü çekmiş olsa da, onlar aynı zamanda ABD tarihindeki en büyük nesil olarak öne çıkıyor. Ned Davis Research'ün baş ekonomisti Alejandra Grindal'ın yakın zamanda yayınlanan bir analizine göre, konut satın alma güçlüğü konusunda çok şey yapılmış olsa da, Y kuşağının, öngörülebilir gelecekte ülkenin konut talebine eşit olan ‘hane halkı oluşumu'na liderlik etmeye devam edeceği öngörülüyor.

Ekonomist ve analist Grindal, ABD Nüfus Sayımı Bürosu'ndan alınan verilere atıfta bulunarak, aslında Y kuşağının hane halkı oluşumunun en azından on yılın sonuna kadar artmasının beklendiğini yazıyor. Grindal’a göre bu, konut piyasasının çökmesini önlemeye yardımcı olacak çünkü bu hanelerin başlarını sokacak bir çatıya ihtiyaçları olacağı düşünülüyor.

İpotekle satın alınan evlerin yüzde 60’ı

Milyonlarca Y kuşağı üyesi, bu on yılda en iyi ev satın alma çağına giriyor. Redfin'e göre bu nesil halihazırda ‘ev satın alma pastası’nın en büyük payını oluşturuyor ve son birkaç yılda ipotekli olarak satın alınan evlerin yaklaşık yüzde 60'ını Y kuşağı satın alıyor.

Bank of America ekonomistleri daha önce satış faaliyetlerinin muhtemelen ev satın alma yaşına ulaşan Y kuşağı tarafından destekleneceğini ve bunun konut piyasasının dağılmadan momentumunun bir kısmını korumasına yardımcı olabileceğini öne sürmüştü. Finansal hizmetler firması First American'ın baş ekonomisti Mark Fleming de, yakın zamanda 'ciddi şekilde sınırlı sayıda satılık ev arzına karşı demografik talebin’ ev fiyatlarını desteklemeye devam edeceğini söyledi.

Elbette denklemin başka bir kısmı daha bulunuyor: Ned Davis'in raporunda “Sorunun özü arz” yazıyor. İşte bu noktada Y kuşağının devasa boyutu yeniden devreye giriyor.

Sıkı arz, fiyatları yüksek tutacak

Rapora göre, yüzde 8'i aşan ipotek oranlarına, ülke çapında artmaya devam eden ev fiyatlarına ve konut satın alınabilirliğinin 1980'lerden bu yana en kötü noktasına gelmesine rağmen, konut balonunun patlamayacağı düşünülüyor çünkü çok az sayıda ev mevcut.

Raporda, 2008 mali krizinin ardından ‘yeni ev inşaatlarının, özellikle konut krizine yol açan yıllarla karşılaştırıldığında sönük kaldığı’ belirtiliyor. Kriz öncesi dönemdeki arz fazlalığı, bugüne kadar ülke genelinde hissedilebilen bir kıtlığa dönüşmüş durumda. Raporun yazarları, “Şu anda 2,1 milyon konut sıkıntısı olduğunu tahmin ediyoruz” diye yazıyor.

Mali krizin ardından yeni konut inşaatlarında yaklaşık on yıl öncesine göre fark, ABD'de Japonya, İngiltere ve Kanada gibi diğer büyük gelişmiş ekonomilere göre daha fazla ve ev müteahhitlerin, kısmen yüksek inşaat maliyetleri nedeniyle yakın zamanda konut üretimini artırması pek mümkün görünmüyor. Öyle olsa bile, Y kuşağı üyesi ev alıcılarının çok büyük bir kesim olduğu kabul ediliyor.

İnsanlar evlerini daha uzun süre ellerinde tutuyor

Araştırma firması ayrıca, ilk kez 1980'lerin başında ekonomist John Quigley tarafından ipotek oranlarının yüzde 18'e ulaştığı dönemde ortaya atılan sözde kilitlenme etkisine de dikkat çekiyor. Geride kalan birkaç yılda pek çok kişi tarafından güvence altına alınan düşük oranlar, şu anda insanları çok daha yüksek bir aylık ödeme korkusuyla evlerinde çok daha uzun süre tutuyor. Bu, zaten yeterince inşa edilmemiş olan konut piyasasında arzın kötüleşmesi anlamına geliyor.

Analizde, “Kilitlenme etkisi, bu on yılın başında gözlemlenen konut kredisi oranlarının düşük seviyelerinden uzaklaştıkça ve konut kredisi faizleri düştüğünde, eninde sonunda kaybolacak ama bu biraz zaman alacak” ifadesine yer veriliyor.

Ve bu, mevcut ev satışları ve genel konut satın alınabilirliği açısından özellikle kötü olsa da, hanehalkı borç ödemelerinin harcanabilir gelire oranını temsil eden hanehalkı borç oranlarını düşük tuttuğu için ekonomik kriz riskini azaltıyor.

Baby boomer kulağı ev sahipliğinde hâlâ önde

Analiz, Y kuşağının reşit olmasına rağmen ev sahipliğinin hala en çok yaşlı yaş gruplarında yaygın olduğunu söylüyor. Finansal krizden bu yana ev sahibi olma oranı 65 yaş ve üzeri kişiler arasında en yüksek düzeyde. Bu durum, yüksek ipotek oranlarına daha az duyarlı oldukları göz önüne alındığında, mevcut konut ortamında açık bir rol oynuyor.

Bank of America stratejistleri daha önce ‘baby boomer' kuşağının konut piyasasını kazandığını ve Y kuşağının bu durumdan en çok zarar gören kesim olduğunu yazmıştı: “Boomer kuşağı kamudan özel sektöre devasa bir servet transferinden yararlandı, tüm servetin yarısından fazlasını elinde tuttu ve en iyi ipotek oranlarından bazılarına kilitlendi. Elbette, Boomers konut piyasasına büyük ölçüde ipotek oranlarının çift haneli olduğu 1980'lerde girdi, ancak yeniden finanse etmek için birkaç yılları vardı.”

BofA, “Y kuşağı dışında herkes yüzde 3'lük konut kredisi oranlarına kilitlendi. Büyüme çağındakilerin çoğu ise, efektif ipotek faizinin Kovid öncesi seviyelerin altında kaldığı düşük ipotek oranlarına kilitlenmiş durumda. 2021 yılından bu yana anlamlı bir şekilde ipotek borcu alan tek grup ise yüzde 20'lik bir artışla Y kuşağı” diye yazıyor.

Yine de Y kuşağının mevcut ve beklenen konut talebi, konut piyasasını kısmen ayakta tutuyor gibi görünüyor. Ned Davis Araştırma raporunda, baby boomer kuşağı ve Y kuşağının konut piyasasında arz ve talep dinamiklerinde büyük bir rol oynadığı ve oynamaya devam edeceği belirtiliyor.

ABD'de konut fiyatları yükselmeye devam ediyor

ABD'de bekleyen konut satışları yüzde 1.1 arttı

Goldman Sachs: ABD’de konut krizi 30 yılın rekorunu kıracak

ABD'de ikinci el konut satışları 13 yılın en düşük seviyesinde

ABD'de konut sektörü temsilcileri Powell'a mektup gönderdi: Faiz artırmayın

ABD’de konut piyasasının ateşi sönmüyor