Virüs zeytin ağaçlarına sıçradı

Araştırmacılar, Avrupa genelinde zeytin ağaçlarını etkileyen ölümcül bir bitki hastalığının önümüzdeki 50 yılda 24 milyar euro (yaklaşık 180 milyar TL) civarında zarara yol açabileceğini söyledi.

Köpük böceği olarak bilinen böceklerin yaydığı Xylella fastidiosa bakterisi dünyada en tehlikeli bitki patojenlerinden biri kabul ediliyor.

Independent’ın haberine göre bakteri çoktan İtalya ve İspanya'da kadim zeytin bahçelerinin tamamını yok ederek geniş çaplı sorunlara sebep oldu.

Uzmanlar ayrıca bakterilerin lavanta, biberiye ve çiçekli kiraz da dahil 300'den fazla bitki türünü enfekte edebileceği konusunda uyardı.

Zeytini bekleyen büyük tehdit

Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) adlı hakemli dergide yayımlanan yeni bir çalışmada araştırmacılar, bakterinin yayılmasını durdurmak için harekete geçilmemesi halinde zeytinyağı üretiminin yüzde 95'ini karşılayan İtalya, İspanya ve Yunanistan'ı bekleyen muhtemel ekonomik etkiyi hesapladı.

Elde edilen bulgular önümüzdeki 50 yıl boyunca ekonomik kaybın İtalya için 5 milyar euro (yaklaşık 37,5 milyar TL), İspanya için 17 milyar euro (yaklaşık 127,5 milyar TL) ve Yunanistan için 2 milyar euro'ya (yaklaşık 15 milyar TL) varabileceğini öngörüyor.

Hollanda'daki Wageningen Üniversitesi'nden Dr. Kevin Schneider'in liderliğindeki ekip, hastalığın yayılmasını durdurmak için sağlıklı görünen ağaçların dahi kesilmesi gibi sert eylemlerin gerekeceğini söyledi.

Araştırmanın yazarları, “Yavaş bulaşma hızı ve dirençli bitki çeşitleriyle yeniden ekim imkânı durumunda bile, durumdan olumsuz etkilenen ülkeler için gelecekteki ekonomik etki tahminleri milyarlarca euro'ya varıyor" ifadelerini kullandı.

Bulgularımız hastalığın yayılmasını en aza indirmenin ve etkilenen bölgelerde uyum önlemlerinin alınmasının önemini vurgulamaktadır.

Araştırma modeli, birinde ağaç ölümleri sebebiyle büyümenin tamamen sona erdiği, diğerindeyse ağaçların dirençli çeşitlerle yeniden ekildiği iki farklı senaryoyu karşılaştırdı.

Eğer zeytinliklerin korunması için önlemler alınırsa ekonomi üzerindeki genel etki, İtalya'da yaklaşık 1,6 milyar euro'ya (yaklaşık 12 milyar TL), İspanya'da 5 milyar euro'ya (yaklaşık 37,5 milyar TL) ve Yunanistan'da 600 milyon euro'ya (yaklaşık 4,5 milyar TL) kadar düşürülebilir.

Fakat araştırmaya göre maliyetlerin yükselmesi, zeytinyağı fiyatlarına da artış olarak yansıyabilir.

Araştırmacılar "Zeytinlerin çoğu, zeytinyağı yapım sürecinde girdi olarak kullanılıyor" diye yazdı.

Dolayısıyla simüle edilen fiyat artışı, zeytin imalatı için yüksek üretim maliyetiyle sonuçlanacaktır. Bu, zeytinyağının tüketici fiyatını etkileyebilir.