Varank’tan umut veren aşı açıklaması

FINANSGUNDEM.COM-ANKARA

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Covid-19 Aşı ve İlaç Projeleri Aylık Değerlendirme Toplantısına katıldı.

TÜBİTAK koordinasyonunda yürütülen aşı ve ilaç geliştirme çalışmalarında gelinen noktanın değerlendirildiği toplantıda Bakan Varank, korona virüs ile mücadelede ayakta kalma gücünü sağlık sektöründe atılacak kritik adımlardan geçtiğini belirtti. KOVID-19 Platformu'nda 9’u ilaç, 8’i de aşı geliştirme olmak üzere 17 proje sürdürüldüğünü anımsatan Varank, projeler sayesinde 48 kurum ve kuruluşun biraraya geldiğini belirtti.

Platformda yürütülen çalışmaların sadece Türkiye sınırlarında kalmadığını hem ulusal hem de uluslararası görünürlüğü olduğunu anlatan Varank, 17 projenin dünyada ilgi uyandırdığını ifade etti.

VERİM ARTTIRMA ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR

İlaç geliştirme projeleri kapsamında, moleküler modelleme ve tasarım, yerli sentetik ilaç sentez ve üretiminin, iyileşmiş hasta plazması ile rekombinant antikor projelerinin başarıyla devam ettiğini belirten Bakan Varank, “Projelerin ilk 2 ayında, başka hastalıklarda kullanılan veya klinik çalışmaları devam eden binlerce ilaç molekülü tarandı. Virüsü durdurma potansiyeline sahip ilaç molekülleri belirlendi. Bunların doğrulayıcı laboratuvar çalışmalarına geçildi. Bu moleküller arasında bulunan ve daha önce ithal ettiğimiz iki farklı ilacın etken maddelerinin yerli üretimi için metodlar geliştirildi. Hidroksi-klorokin molekülü yüzde 87 verimlilikle TÜBİTAK MAM Kimyasal Teknoloji Enstitüsü tarafından başarıyla sentezlendi. Verim arttırma çalışmaları devam ediyor” dedi.

ANTİKORLAR VE İMMÜN PLAZMA ÜRÜNLERİ DE GELİŞTİRİLİYOR

Favi-piravir molekülünün laboratuvar seviyesinde yerli sentezinin başarıyla gerçekleştirildiğini ifade eden Varank, bu ilacın endüstriyel seviyede yerli sentez ve üretiminde son aşamaya gelindiğini açıkladı.

Haziran ay içinde Favi-piravir’in endüstriyel seviyede yerli sentezi ve üretiminin başarılmış olacağını anlatan Bakan Varank, korona virüs tedavisi için; virüs durdurucu rekombinant antikorlar ve immün plazma ürünleri de geliştirildiğini kaydetti.

Rekombinat antikor projelerinde, laboratuvar ve hayvan deneylerinin başarıyla devam ettiğini anlatan Varank, “Yapılan çalışmalar sayesinde, ithal ettiğimiz bazı virüs proteinlerini, yerli olarak üretme kabiliyetimiz oluştu. Bunların ticarileştirilmesi de mümkün. İyileşen hastalardan, yüksek antikor seviyelerine sahip (immün) plazma üretiyor ve hastaların tedavisinde kullanıyoruz. Tam da bu konuyla ilgili olarak başarılı bir kamu-sanayi işbirliğine imza atıyoruz” dedi.

AŞI PROJELERİNİN 3’ÜNDE HAYVAN DENEYLERİ BAŞLADI

TÜBİTAK MAM ile bir start-up firması arasında yapılacak anlaşmayla, virüse karşı tedavide kullanılacak yüksek saflıkta antikor içeren bir ürün üretileceğini anlatan Varank, su yosunlarından elde edilen grifitsin proteininin, anti-viral özellikte olduğunun tespit edildiğini ifade etti.

Sentetik DNA ilacı projesiyle; hastalarda ve sağlık personeli gibi yüksek risk gruplarında kısa süreli koruyucu etki oluşturmasının amaçlandığını belirten Varank, aşı geliştirme projelerinde dünya ile yarışıldığını ifade ederek, şunları kaydetti:

“DNA aşısında, virüs antijenlerini kodlayan DNA molekülleriyle aşı adayları geliştiriyoruz. Korona virüs antijenlerini içeren zararsız virüslerin kullanıldığı viral aşıda çalışmalar sürüyor. Virüs benzeri parçacıklara dayalı aşıda, KOVİD-19 proteinlerini taşıyan sentetik yapılarla çalışıyoruz. Şu an etkinlik testleri yapılıyor. RNA temelli aşı projesinin tasarımları yapılıyor. Bahsettiğim aşı projelerinin 3’ünde hayvan deneyleri başladı ve hızla devam ediyor. Bu deneylerde, aşının farelerde antikor üretme yeteneği test ediliyor.  İzleyen süreçlerde, hayvan deneylerinde “karşı koyma testleri” (challange testi) ve insanda yapılacak Faz-1 klinik çalışmalara geçilecek.”

BREZİLYA’YA BİN 500’DEN FAZLA YOĞUN BAKIM SOLUNUM CİHAZI TESLİM EDİLDİ

Aşı ve ilaç geliştirme projelerinin klinik çalışmalarının da Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı tarafından destekleneceğini ifade eden Bakan Varank, geliştirilen aşı adaylarını üretebilecek altyapıya sahip olunduğunu belirtti.

Brezilya’ya şimdiye kadar bin 500’den fazla yoğun bakım solunum cihazının teslimatının yapıldığını söyleyen Varank, “Böylece yaklaşık 2 bin yoğun bakım solunum cihazını yurtdışına göndermiş olduk” dedi.

Aşı ve ilaç geliştirme alanındaki projeler için özel bir burs programı oluşturulduğunu anımsatan Varank, “340 öğrenci ve araştırmacıdan başvuru aldık. Bunların 300’ü desteğe hak kazandı. Bursiyerlerimiz, Sağlık Bakanlığı ve TÜSEB’le olan işbirliğimizin diğer önemli bir boyutunu da temsil ediyor. Desteklediğimiz 30 araştırmacı, Sağlık Bakanlığı ve TÜSEB’in projelerinde doğrudan görev alıyor. Yoğun bakım cihazları, tanı kitleri, erken teşhis/takip aşamaları için ileri çözümler ve akıllı sağlık alanlarında 35 projeyi destekleme kararı aldık” dedi.

30 DAKİKADA SONUÇ ALINMASI HEDEFLENİYOR

Tanının iyi olmasının tedavide etkinliği artırdığına dikkat çeken Varank, Afrika’da kullanılan AİDS testlerinin, Dünya Sağlık Örgütüyle işbirliği içinde son 3 yıldır bir Türk firması üretildiğini altını çizdi.

TÜBİTAK üzerinden desteklenen yenilikçi bir tanı kiti projesinin olduğunu ifade eden Bakan Varank, “COVID-19’un kuluçka döneminde, hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce bu kitle 30 dakikada sonuç alınması hedefleniyor. Burada biyokimyasal reaksiyonlar yerine, nano-teknoloji tabanlı bir yöntem kullanılıyor. Halihazırda bir prototip geliştirildi. Virüse benzer zararsız parçacıklarla sistemin çalıştığı tespit edildi. Prototipte bazı ayarlamalar ve iyileştirmeler yapılacak. Bu ay içinde prototip TÜBİTAK MAM’a taşınacak ve korona virüs numuneleri üzerinde denenecek” dedi.