Ünal Gökmen’den büyük uyarı

BERRİN UYANIK BEKAR – FINANSGUNDEM.COM / ÖZEL HABER

Türk Leasing sektörünün ünlü ve önde gelen aktörlerinden Garanti Leasing, başarılı bir yılı geride bıraktıktan sonra projeksiyonlarını 2016’ya yöneltti. ‘Bambu Kafe’siyle çalışan mutluluğunu, çalışan mutluluğu ile de müşteri memnuniyetini zirveye çıkan Garanti Leasing Genel Müdürü Ünal Gökmen, şirketini şimdi yeni zirvelere hazırlıyor. Sağlamcı, “B Planı” bir kenara konmuş bile. İlk hedef üç senaryo üzerinden hareketle İşlemde ‘iyi’ olanı yani 1.2 milyar doları yakalamak, Pazar payını yüzde 13.3’e çıkarmak. Tabi bunun içinde programlı hareket etmek şart. Zaten vizyoner bir yönetimle Garanti Leasing’de ‘Kaptanın Seyir Defteri’ne sürekli ‘başarı rotası’ yazan Gökmen, tedbirini almış. Terör ve jeopolitik olayların şimdilik biraz kararttığı gelecek görüntüsünde, Sat&Geri Kirala’dan turizme riskli sektörler belirlenmiş.  Buna karşılık Garanti Leasing adına zafer vadeden sektörler olarak da Otomotiv, Tekstil, Yat&Tekne seçilmiş. Hatta slogan bile hazır: “Makine ise leasing, leasing ise Garanti Leasing.”

Rekabet ruhuyla sektöre heyecan katan Gökmen kurumu adına “Tahsilatlarımız iyi durumda” diyor ama Leasing adına biraz sıkıntılı. En büyük tehdidi anlatırken, “ödenmeyen krediler”e dikkat çekiyor. Bir de, son günlerin büyük tartışma konusu iflas ertelemelere…

Bu konuda açık yürekli konuşuyor Ünal Bey. Yaptıkları analizin sayfalarını açıyor. Manzara sisli. 2015’te bütün Türkiye’de 264 firma iflas erteleme alırken, bu rakam Ocak-Şubat’ta 130’a dayanmış.  “Böyle devam ederse 1000’in üzerine çıkacak gibi görünüyor” diyen Garanti Leasing Genel Müdürü’ne göre, bu mekanizma kötüye kullanılıyor gibi...
“Bize iyi bir bilanço sunan şirket 6 ay sonra da gelip, ‘İflas erteleme aldım, hiçbir şey ödemeyeceğim’ diyor.” Krizi çok net bu sözlerle özetliyor Ünal Gökmen.
Ve haklı olarak soruyor: Peki, ne oldu bir anda?

Garanti Leasing Genel Müdürü Ünal Gökmen, Finansgundem.com’a konuşuyor…

HEDEFİMİZ YÜZDE 13.3 PAZAR PAYINA ULAŞMAK

Finansgundem.com: 2015 yılı sektör ve Garanti Leasing için nasıl geçti?

Ünal Gökmen: Sektörde 2014 yılında yeni yapılan işlem hacmi 7,6 milyar dolar oldu.  2015 yılında ise  bu rakam 6,3 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.  Yani Dolar bazında yüzde 20’ye yakın bir daralma olduğunu görüyoruz. Bunun nedeni, 2015’te sektörü etkileyen birkaç özel durum yaşadık.. İki seçim geçirdik ülke olarak öncelikle.. Seçim iklimi ile birlikte yatırımlar da düşünce, sözünü ettiğimiz daralma geldi. Ama kurların etkisiyle TL olarak yüzde 2 ya da 3 büyüdü gibi görünüyor sektör yine de. En çok hangi ekipmanlar yapılıyor diye baktığımızda ise “Sat & Geri Kirala” en fazla öne çıkan ürün oldu.  Arkasından yüzde 22 ile iş ve inşaat makineleri ve diğer sektörler geliyor.  Garanti Leasing olarak ise  2015’i yeni işlemlerde ikinci sırada bitirdik.

-Geçen yıla göre 2016’da nasıl bir performans bekliyorsunuz?

Ünal Gökmen: Bu seneye, sektörde 6 milyar 750 milyon dolarlık yeni işlem hacmi hedefi ile girdik. Bu hedefe göre de kendimize 900 milyon dolarlık işlem,  13,3’lükte bir pazar payına ulaşırız diye bir hedef koyduk.  2015’te bu rakam yüzde 12,7 idi.  Bir miktar Pazar payımızı artırmayı hedefliyoruz.

MAKİNE AĞIRLIKLI SEKTÖRLER

-Bu sene ‘Sat & Geri Kirala’da ne bekliyorsunuz?

Ünal Gökmen: Bu sene ‘Sat&Geri Kirala’da 2 milyar dolar bekliyoruz. Sektör büyümesi için telafuz ettiğimiz  6.75 milyar dolarlık beklentinin  2 milyar dolarının buradan geleceğini düşünüyoruz. Biz, bunun içinden de 200 milyon dolarlık iş yapmayı ve yüzde 10 Pazar payı hedefliyoruz. Garanti Leasing olarak ‘Sat&Geri Kirala’ çok öne çıkartmak ve çok büyümek istediğimiz bir ürün değil. Çünkü son zamanlarda firmalar önce Sat & Geri Kirala’ya geliyorlar, arkasından da iflas erteleme alıyorlar. Burada tehlike gördüğümüz için payımızı azalttık. Onun yerine ‘makine ağırlıklı sektörlere’ gidelim, dedik. Hatta güzel de bir slogan bulduk; “Makine ise leasing, leasing ise Garanti Leasing” diyoruz.

GARANTİ LEASİNG OLARAK RİSKLİ BULUYORUZ

-Sat & Geri Kirala’ya sektör nasıl bakıyor?

Ünal Gökmen: Sektör de artık sözünü ettiğim tehlike nedeniyle ‘Sat&Geri Kirala’ya temkinli yaklaşmaya başladı. Firmalardan çok talep geliyor ama Garanti Leasing olarak riskli buluyoruz, o yüzden kontrollü gitmeye karar verdik. Buradaki açığı da iş ve inşaat makineleri ile kapatırız. İş ve inşaat makinelerinde pazar payımız yüzde 12,8, önümüzdeki sene ise yüzde 15’ler seviyesine yükseltmeyi planlıyoruz. Bu sene  225 milyon dolarlık işlem yapacağız. Geçen sene 175 milyon dolarlık işlem gerçekleştirmiştik. Özetle Garanti Leasing olarak iş ve inşaat makinelerinde bu sene çok daha istekliyiz.

-Sektörde durum nasıl?

Ünal Gökmen: 2016, geçen seneye benzer hacimlerde geçeceğe benziyor.  Özel sektör  belirsizlik ortamı nedeniyle yatırımlarını azalttı. İnşaat makinelerinin büyümesinin nedeni de kamu yatırımları. Köprüler, yollar, üst inşaatlar devam ediyor. Tabi durum böyle olunca bunlara talep geliyor. O nedenle inşaat sektöründe hem alt yapı, hem üst yapı talebi sürüyor.

-Leasing sektörü bu durumda biraz daha temkinli mi olacak?

Ünal Gökmen: Evet, ama Garanti Leasing olarak ise son iki ayı kötü geçirmedik. Şubat sonu itibarıyla de bütçemize uygun gidiyoruz. Biz hedeflerimizin üzerindeyiz.  Ancak, terör ve joeopolitik olaylardan dolayı önümüzü net olarak göremiyoruz.

EN İYİ GİDEN SEKTÖR OTOMOTİV, PATLAMIŞ DURUMDA

-Türkiye’de iyi giden sektörler hangileri?

Ünal Gökmen: Bütün Türkiye’yi gezdim. Ocak ve Şubat aylarında yaklaşık 20 tane merkeze gittim. En iyi giden sektör Otomotiv. Türkiye’de Otomotiv hakikaten patlamış durumda. Türkiyede üretilen, otobüs, kamyon, otomobil vs, tüm markalar dünyadan inanılmaz talep almaya başlamış. Bunlar  Türkiye’den ciddi ihracat yapıyorlar. Üretim olunca da bize iş geliyor. Biz de yeni iş aldıkça metal işleme dediğimiz CNC satıyoruz. O yüzden bu sektörü oldukça parlak görüyoruz ve büyümeyi düşünüyoruz.
Yine iyi giden bir diğer sektör Tekstil. Her zaman krizlerde en olumsuz etkilenen sektördü. Biz tekstil sektörünü inanılmaz iyi gördük. Toplamda yapılan işlemlerin yüzde 6’sını oluşturuyor. Tekstil de ise şöyle bir çalışma yaptık. Tekstil sektörü beş ilde toplanıyor; Denizli, Bursa, Gaziantep, Maraş ve İstanbul’un Çorlu tarafı, hepsi iyi. Niye, “İyi gidiyor” dedik. İyiden kastımız da perakende değil iplik, kumaş, örme alanlarında.  Avrupa Çin’den Türkiye’ye dönmüş durumda.
Aynı zamanda Yat & Tekne işi çok iyi gidiyor. Teknelerde ise pazar payımız yüzde 35. Her üç tekneden birini biz yapıyoruz ve belli markalarla çalışıyoruz.
Sağlık sektörü de gayet düzgün işliyor. Türkiye’de 17 tane yeni iki- üç bin yataklı hastane yapılıyor. Ankara,  Mersin,   İstanbul ve Sivas’ta Devlet ihale yaptı. İnşaatını yaptıktan sonra da işletmesini devlet yapacak. Hastanelerin içine de ekipmanlar gelecek, çok büyük hastaneler bunlar. Amerika’dan örnek alınmış, bu yüzden Sağlık sektörünü de iyi görüyoruz.  

TERCİH ETMEDİĞİMİZ SEKTÖRLERİN BAŞINDA TURİZM GELİYOR MAALESEF

-Siz hangilerinde olacaksınız?

Ünal Gökmen: Kendimize 5 - 6 tane sektör seçtik. Makine tarafı var, iş makinelerinin alt yapı tarafı var. Otomotive bağlı Metal işleme, Tekstil, Sağlık ve Tekne gibi. Buralarda aktif olmak istiyoruz. Sat & Geri Kirala’da da biraz daha temkinli olacağız.

-Beğenmediğiniz sektörler hangileri?

Ünal Gökmen: Şu sıralar tercih etmediğimiz sektörlerin başında Turizm geliyor maalesef... Turizmde şu sıralar işler iyi gitmiyor.. Rusların açığını Avrupalılarla kapatmaya çalışıyordu sektör.. Sultanahmet’teki patlamadan sonra o da bitti. Kongre turizmine de peş peşe iptaller geliyor. Şehir otelciliği de olumsuz etkilendi. Muhtemelen bu sezon  birçok otel açmayacak.
Temkinli olduğumuz sektörlerden biri de İnşaatta üst yapı… Herkesin elinde çok ciddi stok var ve satamıyorlar ve onlar da aynı turizmcilerin durumuna düştü. Burada da teknede olduğu gibi lüksler satılıyor. Örneğin Bağdat Caddesi’ne bakalım; 2 ya da 3 milyon dolarlık evler alıcı buluyor ama 200-300 bin liralık evler satılmıyor.

-Sizce konut fiyatları bu durumda ne olur?

Ünal Gökmen: Bana göre düşecek  ya da satamayacaklar. Bir şişme var. Geçen sene yüzde 20 den fazla artmış. İnşaat şirketlerine baktığınızda neredeyse yüzde 30’unu satmış, yüzde 70’i duruyor. Buralarda sıkıntı olabilir ama bir yandan da devam ediyor. Çelişkili bir durum yani… 

BAZ SENARYODA 900 MİLYON DOLAR BEKLİYORUZ

-Garanti Leasing olarak bir B planınız var mı?

Ünal Gökmen: Şu an ki durumdan memnunuz. İlk iki ayda iyi başladık ama endişemiz yok mu, tabi ki var. Terör olayları, yakın coğrafyadaki savaş ve Türkiye bu savaşın sağından solundan girmek zorunda kalır mı diyerek üç tane bütçe yaptık. Baz senaryoda 900 milyon dolar bekliyoruz. İyi senaryoda 1,2 milyar dolar bekliyoruz. Kötü senaryoda da ise 500 milyon dolar iş yapılır sektörde diye düşünüyoruz. Ancak firma batakları  ve iflas ertelemeler artarsa o zaman bizi olumsuz etkileyebilir.
Kurlar iyi gidiyor. Bizim işlemlerimizin yüzde 70’i euro ağırlıklı. Kurların artmaması bizim için bir avantaj. Müşterilerimizin üzerinde borç baskısı oluşmuyor. Kur geçen sene daha kötüydü… 3.20’lere kadar çıkmıştı. Bu yüzden bir anlamda müşterilerin ödediği taksit oranları da azaldı. Bu senenin kurunu 3 diye tahmin etmiştik ama şu an 2.90’dan gidiyor. O yüzden de tahsilatlarımız iyi durumda. Ama en büyük tehdit nedir derseniz ödenmeyen krediler diyebilirim. Orada bir sorun olmazsa bu sene bence bir şekilde iyi geçecektir diye düşünüyorum.

İFLAS ERTELEME MEKANİZMASI KÖTÜYE KULLANILIYOR GİBİ

-İflas ertelemeler ile ilgili yorumunuz nedir?

Ünal Gökmen: İflas ertelemeler ile ilgili bir analiz yaptık. Geçen sene bütün Türkiye’de 264 firma iflas erteleme almış. Bu sene 15 Şubat’taki en son veride 130 şirket iflas erteleme almış. Bu ay ise neredeyse 80- 90 tane artmış demek. Böyle devam ederse 1000’in üzerine çıkacak gibi görünüyor. Geçen sene 264 bu sene 1000 firma. Aslında bu mekanizma biraz da kötüye kullanılıyor gibi... İflas erteleme kararları çok kolay verilmeye başladı. Bu yüzden otorite de bir önlem alacaktır diye düşünüyorum.  Şirketler geliyorlar, bize iyi bir bilanço sunuyorlar, 6 ay sonra da gelip, “İflas erteleme aldım, hiçbir şey ödemeyeceğim” diyorlar. Peki, ne oldu bir anda? Doğal olarak biraz kandırılmış gibi hissediyorsunuz kendinizi. Siz de elinizde bir teminat var diye güveniyorsunuz ama o teminatı da paraya çeviremiyorsunuz. Kötü niyetli kullanılıyor gibi iflas erteleme, üstelik her sektörden gelmeye başladı. İflas ertelemelerde birinci İstanbul, ikinci Antalya, Üçüncü Ankara.  En çok gelen sektörler de Turizm ve Demir Çelik olmaya başladı. Şirketler bir anda kararı alıyor, “İflas erteleme aldım” diyorlar. Bence bu firmaların itibarını da bozuyor. Şu anda farkında değiller ama 2-3 sene sonra iflas ertelemeden çıksan bile bu senin siciline kötü kayıt olarak işliyor. Her krizin bir modası olur ya şimdi de moda bu…  

BİZİM İÇİN ‘MUTLU ÇALIŞAN’, ‘MUTLU MÜŞTERİ’ DEMEKTİR

-Çalışanların performansı, müşteri memnuniyeti… Bu konuda en etkin projeler yürüten bir şirketsiniz, neler söylemek istersiniz?

Ünal Gökmen: Bizim için en önemli  konulardan biri çalışanlarımızın mutluluğu.. Biliyorsunuz geçen yıl  ‘Bambu Kafe’mizi çalışanlarımızın kullanımına sunduk. Çok güzel geri dönüşler aldık. Üç senedir çalışan bağlılığı ve memnuniyetiyle ilgili çalışmalar yapıyoruz. Çalışanları dinliyoruz, genelde oraya gelen önerilerin de yüzde 90’ını imkanlar dâhilinde gerçekleştiriyoruz. Aon Hewitt’in 2015’in En İyi İşyerleri’ni seçtiği araştırma sonucuna göre ‘Çalışan Bağlılığı Başarı Ödülü’ne değer bulunduk.. Bizim için ‘mutlu çalışan’, ‘mutlu müşteri’ demektir.
Yaklaşık 4 senedir ciddi bir şikâyet yönetimi yapıyoruz, 60’lı adetlerdeydi müşteri şikayeti,  şu an tek hanelere kadar düştü. Temmuz ayından beri düzenli olarak her ay, işlem yaptığımız müşterileri arıyoruz, “Memnun musunuz?” diye soruyoruz. En çok memnuniyeti de hizmet kalitemiz, hızımız ve çalışanlarımızla sağlıyoruz... Çalışan memnun, müşteri memnun ve şirket de iyi gidiyor. Sonuç olarak birbirine zincirlenmiş bir başarı var. Biz rakamlardan daha çok önemsiyoruz bunları. “İşi yönetmek mi, insanı yönetmek mi?” diye temel bir şey vardır yöneticilikte. İşi zaten herkes yönetir. İnsanı memnun ederseniz, bir şekilde arkası geliyor.