Türkiye'yi elektrik çarptı

Tüm Türkiye’yi vuran elektrik kesintisi günlük hayatı olumsuz etkiledi. Metrolar durdu, ATM’ler çalışmadı, ameliyatlar yarım kaldı, trafik ışıkları yanmadı, sular kesildi vs... Kesintiden sanayi ve iş dünyası da nasibini aldı.

Elektrikle iş yapan esnaf kepenk indirirken Kocaeli, Denizli, Bursa, Tekirdağ ve Gaziantep’te üretim tesisleri tam anlamıyla durdu. İşçiler evlerine gönderildi. Sektörel bazda en çok zararı ise demir-çelik, otomotiv ve tekstil sektörünün gördüğü belirtilirken Türkiye genelindeki 289 Organize Sanayi Bölgesi’nde fabrikalar çalışmadı.

700 MİLYON DOLAR KAYIP

Uzmanlar elektrik kesintisinin ekonomiye verdiği zararı hesaplamanın zor olduğunu belirtirken Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir ilginç bir hesap yaptı. Özdebir, “Türkiye’nin bir yıllık milli gelir üretimi 800 milyar dolar. Bunu 365 güne bölelim (Tatil günlerini çıkarmamız gerekir ama çıkarmayalım), günlük üretimi 2.2 milyar dolar oluyor. Böylece elektrik kesintisi nedeniyle 1 saatte Türkiye’nin yaşadığı üretim kaybı yaklaşık 100 milyon doları buluyor” dedi. Bu hesapla tüm gün yaşanan kayıp ise 700 milyon doları buluyor. Türkiye’de hayatı felç eden elektrik kesintisi, yaşanan ekonomik kaybın parasal büyüklüğünü de gündeme getirdi. Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği (IAEE) Başkanı Gürkan Kumbaroğlu, Türkiye’nin saatlik enerji talebinin 33 milyon kWh olduğunu söyleyerek, “Karşılanmayan enerjinin değeri 6.3 milyon lira ediyor” dedi.

ULAŞIM
DİZEL LOKOMOTİF HIZLI TRENİ ÇEKTİ

TCDD Genel Müdürlüğünce, elektrik kesintisi başladığında seferde olan yüksek hızlı 5 trenin dizel elektrikli lokomotiflerle Ankara, Eskişehir, Konya ve Pendik garlarına çekildiği, yolcuların seyahatlerinin otobüslerle sağlandığı bildirildi. İstanbul’da başta metro, Metrobüs ve Marmaray’da uzun süre ulaşım yapılamadı. Trafik ışıkları yanmayınca ulaşımda karmaşa oldu.

HASTANELER
AMELİYATLAR ERTELENDİ

Hastanelerde jeneratörler devreye girdi. Ancak onların da arıza yapma ihtimaline karşı ameliyatlar ertelendi, laboratuvardaki tetkikler yapılamadı. Vatandaşlar, eczanelerde ilaç girişi yapılamaması nedeniyle ilaç alamadı. Kesintiler nedeniyle aile hekimleri de soğukta saklanması gereken aşıların derdine düştü.

AVM 
50 BİN LİRALIK MAZOT YAKTI

Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü: AVM’lerdeki jeneratörler yeterliydi. Ancak AVM yönetimlerinin hesabı şaştı. Beklentinin üzerinde alınan mazot bütçeleri etkiledi. Dün Türkiye’deki orta ölçekli bir AVM’nin yaktığı mazot 50 bin lirayı buldu.
 
GÜVENLİK
15 DAKİKALIK ZAFİYET GÜVENLİK

Kesintinin yaşandığı yerlerde kent güvenliği için önem arz eden MOBESE’ler devre dışı kaldı. İnternet bağlanlantılı çalışan birçok kamu kurumunda hizmetler aksadı. Polisin kullandığı kişisel bilgi verisi POLNET de devre dışı kalınca 15 dakika güvenlik boşluğu yaşandı.  Yurtdışına çıkışlar aksadı. Nüfus kayıtlarının tutulduğu MERNİS sistemi devre dışı kaldı.

KAMU HİZMETİ 
YARGI VE TAPU DURDU

Türkiye genelinde elektrik kesintileri nedeniyle tapu işlemleri durdu. Telekom altyapısını kullanan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne bağlı 20 bölgede tapu işlemlerinin kesintiler nedeniyle yapılamadığı öğrenildi. Arıza nedeniyle Ege ve Akdeniz’deki tapu müdürlüklerinde yoğun olmak üzere Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’nin çalışmadı. Birçok adliyede de yargılamalara ara verildi.

TEKSTİL
ZARAR 200 MİLYON DOLAR

Elektrik kesintisi tekstil ve hazırgiyim üretimini de vurdu. Sektörde faliyet gösteren fabrikalarda üretim durdu. İşçiler evlerine gönderildi. Fabrikalar dün tam anlamıyla kapalı kaldı. Sektör temsilcileri tekstil, hazırgiyim ve konfeksiyonda üretim kaybının 200 milyon doları bulduğunu belirtti.

OTOMOTİV
2.500 ARAÇ KAYBI

Elektrik kesintisi nedeniyle otomotiv fabrikalarında üretim 1 vardiya durdu. Bu da günde yaklaşık 5 bin adet aracın üretildiği otomotiv sektöründe 2 bin araçlık kayıp anlamına geliyor. Ayrıca elektrik kesilmeden önce üretim aşamasında olan araçlarda hurda oldu. Böylece toplamda yaklaşık 2 bin 500 adet araç dün elektrik kesintisi nedeniyle üretilemedi. Ford Otosan’ın Genel Müdürü Haydar Yenigün,  “Günde 1000 araç üretiyoruz. Kesinti nedeniyle bir vardiya yani 400 araç kaybımız oldu. Bunlara elektrik kesilmeden üretim aşamasında olan araçları da koyduğumuzda rakam 500’e yaklaşıyor. Diğer taraftan yedek parça üretimi de aynı şekilde durdu” dedi.

BANKACILIK
ATM’LER ÇALIŞMADI

Elektrik kesintisi İstanbul’da finans sektörünü de etkiledi. Bankaların genel merkezlerinde jenaratörler çalışırken bazı şubelerde elektrik kesintisi 
nedeniyle işlemler yapılamadı. Bazı ATM’lerden para çekemediği gözlendi.

MOBİL İLETİŞİM
TELEFONLAR SUSTU

Elektrik kesilmesinin en büyük etkilerinden biri mobil iletişimde yaşandı. Cep telefonları ile şebeke arasında bağlantı kuran baz istasyonlarında elektrik kesilmesinden dolayı jeneratörler devreye girdi. Ancak jeneratörlerin de yakıtının azalmasıyla operatörler, 3G bağlantısını kapatarak 2G üzerinden hizmet vermeye başladı. Yakıtı kalmayan jeneratörlerin bağlı olduğu baz istasyonları ise tamamen kapatıldı. Kırsal kesim başta olmak üzere Türkiye’deki birçok şehirde iletişim durma noktasına geldi.

MALİYE VE SGK’DA 
UZATMA

Maliye Bakanlığı, elektrik kesintileri nedeniyle son ödeme tarihi 31 Mart olan 2014 yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamelerinin verilme süresinin, 2 Nisan Perşembe günü mesai saati bitimine kadar uzatıldığını bildirdi. SGK Başkanlığı da prim ve diğer tüm alacakların tahsilat işlemlerinin, elektrik kesintisi nedeniyle, 7 Nisan 2015  günü sonuna kadar uzatıldığını, bildirdi. (Hürriyet / Meltem Özgenç - Fevzi Kızılkoyun - Neşe Karanfil - Erdinç Çelikkan - Ceyhun Kuburlu)